De medische benaming voor een dikke darmontsteking is colitis. Een dergelijke ontsteking kan gepaard gaan met verschillende klachten zoals:
- pijn in je buik die in vlagen op kan komen en weer verdwijnt na een ontlasting van diarree of een pijn die constant aanwezig is
- dunne ontlasting, ofwel diarree
- een krampachtige (en vaak pijnlijke) aandrang om je te ontlasten
- soms zit er bloed en/of slijm bij de ontlasting,
- een verhoogde lichaamtemperatuur (koorts en/of andere signalen die duiden op de aanwezigheid van een ontsteking in je lichaam.
Dikke darm
De dikke darm ligt in de buikholte en kan worden onderverdeeld in de volgende delen:
- het colon, ofwel karteldarm
- de endeldarm
- de blindedarm
De wand van de dikke darm is, net zoals die van de dunne darm, opgebouwd uit een aantal verschillende lagen. De binnenste laag is opgebouwd uit slijmvlies waardoor de darminhoud gemakkelijk kan worden getransporteerd.
De dikke darm heeft een aantal taken te vervullen met betrekking tot de spijsvertering. Zo zal dit deel van je darmen ervoor zorgen dat water en zouten aan de darminhoud worden onttrokken. Verder zorgen bepaalde bacteriën, die in de dikke darm voorkomen, voor het verteren van plantaardige vezels en de vorming van vetzuren en vitamines. In de dikke darm vindt daarnaast nog de opname van voedingstoffen plaats en het transport van het afval uit het lichaam. Op het moment dat het laatste deel van de dikke darm, de endeldarm, vol zit met ontlasting dan zul je aandrang voelen om naar het toilet te gaan om je te ontlasten.
Oorzaken darmontsteking
Dikke darmontsteking kan uiteenlopende oorzaken hebben en dus ook qua aard en ernst van geval tot geval verschillen. Zo kan er bijvoorbeeld een ontsteking van de dikke darm ontstaan door:
1. Infecties
Deze vorm van dikke darmontsteking kan het gevolg zijn van een virale- of een bacteriële infectie. Je kunt besmet raken door het eten van besmet voedsel, het drinken van besmet water of door een slechte (persoonlijke) hygiëne.
2. Ischemie
Ischemie is de medische term voor een slechte toevoer van bloed. In dit geval naar (een deel van) de dikke darm. De cellen in de darm zullen daardoor niet voldoende zuurstof aangevoerd krijgen en slechter gaan functioneren.
3. Antibiotica
De Clostridium difficile bacterie is de veroorzaker van pseudomembraneuze colitis, een aandoening die dikwijls ontstaat nadat er antibiotica is gebruikt om een infectie te bestrijden. Doordat zowel schadelijke als onschadelijke bacteriën door het antibioticum worden aangepakt zal er de Clostridium difficile bacterie zich naar hartenlust kunnen vermeerderen en daarmee een gifstof kunnen aanmaken die diarree en koorts tot gevolg heeft.
4. Imflammatoïre darmziektes
De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn chronische ontstekingen van de darm. Colitis ulcerosa wordt beschouwd als een aandoening die te maken heeft met auto-immuniteit. Het afweersysteem maakt dus antistoffen aan tegen lichaamseigen stoffen waardoor er darmzweren worden gevormd. Door de ziekte van Crohn kunnen abcessen en fistels ontstaan als gevolg van de ontstane zweren in de darmen.
5. Microscopische colitis
Voor het oog bevinden zich onzichtbare ontstekingen in de darmen. Alleen onder een microscoop kunnen een verhoogd hoeveelheid collageen en lymfocyten worden vastgesteld.
Klachten bij darmontsteking
Wat de klachten exact zijn en wat de aard van deze klachten is, zal van persoon tot persoon kunnen verschillen. In veel gevallen zullen de klachten telkens opvlammen na periodes waarin een patiënt (nagenoeg) klachtenvrij is. Een actieve periode kan zowel een mild als ernstig verloop hebben. Veelgehoorde klachten bij een (chronische) dikke darmontsteking zijn:
- diarree, dikwijls met bloed of slijm
- slijm en bloed uitscheiden zonder diarree (in ernstige gevallen)
- buikpijn, soms met ernstige krampen en een opgezwollen buik
- minder eetlust
- soms gewichtsverlies
- vermoeidheid
- problemen met het ophouden van de ontlasting
- algehele malaise.
Mensen die lijden aan een (chronische) dikke darmontsteking hebben dikwijls ook met symptomen te kampen die zich buiten de darm manifesteren, bijvoorbeeld:
- pijnlijke gewrichten (rug, knieën, ellebogen, polsen en enkels)
- oogontstekingen
- huidproblemen
- leverontsteking.
Darmontsteking en complicaties
Een dikke darmontsteking zal een licht verhoogd risico op het krijgen van darmkanker met zich meebrengen. In het bijzonder bij mensen die al op jonge leeftijd met een ernstige vorm van chronische dikke darmontsteking te kampen hebben zullen een grotere kans hebben deze ziekte te ontwikkelen.
Een plotselinge, heftig opvlamming van de ontsteking kan tot een zogenaamde megacolon leiden. Dit kan een levensbedreigende aandoening zijn waarbij een gedeelte van de dikke darm door ophoping van ontlasting wordt opgerekt. De darmwand kan daardoor geperforeerd raken met als gevolg dat de darminhoud in de buikholte belandt en daar bijvoorbeeld voor een buikvliesontsteking zorgt.
Dikke darmontsteking
- Salmonella
- Shingella
- Campylobacter
- Diarree
- Krampen
- Misselijkheid
- Koorts
- Uitdroging
- Diarree
- Koorts
- Buikpijn
- Bloed in de ontlasting
Naar de dokter
In een heleboel gevallen zal een ontsteking aan de (dikke) darm vanzelf overgaan en je gezondheid geen echte schade toebrengen. Toch is het goed om een arts te raadplegen als:
- de diarree niet na enkele dagen is verdwenen of telkens terugkeert
- je last krijgt van uitdrogingsverschijnselen
- je naast de darmklachten ook (hoge) koorts krijgt
- de pijn in je buik heel hevig wordt
- er bloed bij je ontlasting zit.
Behandeling van darmontsteking
De oorzaak van de dikke darmontsteking is voor het belangrijkste deel bepalend voor de keuze van de behandeling. Een lichte ontsteking zal in de regel vanzelf overgaan. Het enige dat je dient te doen is veel drinken om zo te voorkomen dat je uitdroogt. Wanneer je echter te maken hebt met een ernstige bacteriële dikke darmontsteking dan kan er een antibioticum worden gegeven via een infuus in het ziekenhuis.
Indien er sprake is van een chronische dikke darmontsteking dan zullen medicijnen vaak de behandeling vormen. Deze geneesmiddelen kunnen de aandoening overigens niet genezen, ze verlichten enkel de klachten waarmee je te kampen hebt. In sommige gevallen zal de dikke darmontsteking plotseling hevig opvlammen en het lichaam niet goed reageren op de medicatie. Daardoor zal ook een opname in het ziekenhuis noodzakelijk worden.
Nog een reden om in het ziekenhuis te belanden, met een chronische dikke darmontsteking, is voor een operatieve ingreep. Deze kan noodzakelijk zijn op het ogenblik dat voorgeschreven geneesmiddelen hun werk niet naar behoren doen. Bij een dergelijke operatie zal door een chirurg het ontstoken deel van de dikke darm worden weggenomen en de twee uiteinden van de darm weer aaneen worden gehecht. In bepaalde gevallen kan de aanleg van een (tijdelijk) stoma nodig zijn.
