Peritonitis, is in de volksmond vaak beter bekend als buikvliesontsteking, betreft een ontsteking van het buikvlies. Wat zijn de oorzaken van buikvliesontsteking? In veel gevallen is dit het gevolg van een infectie op een andere plaats in de buikholte. In haast elk geval zal een buikvliesontsteking als een ernstige situatie, of zelfs een heel ernstige, situatie aan worden gemerkt.
Vaak zal er dan ook een operatie uit moeten worden gevoerd om de gezondheidssituatie te verbeteren of zelfs om het leven van de patiënt in kwestie te redden.
Buikvliesontsteking
De organen die zich in de buikholte bevinden worden normaliter omgeven door een dun, transparant vlies: het buikvlies. De wanden aan de binnenkant van de buik worden eveneens bekleed door het buikvlies. Op het ogenblik dat het buikvlies in aanraking komt met irriterende of prikkelende vloeistoffen dan zal dit hierop reageren met een (chemische) ontsteking. Indien er bacteriën betrokken zijn bij de infectie dan kan er een bacteriële buikvliesontsteking ontstaan.
Oorzaken van buikvliesontsteking
Op het moment dat het buikvlies ontstoken raakt, dan ligt daar vaak een infectie van één van de buikorganen aan ten grondslag. Zo kan er een buikvliesontsteking ontstaan als er perforaties zijn van de darmen, de maag, de blindedarm of de galblaas. Dit wil echter niet zeggen dat het buikvlies ook snel ontstoken raakt, niets is namelijk minder waar. Vaak is operatief ingrijpen bij een buikvliesontsteking een must maar zal de ontsteking zich niet verder uitbreiden zodra de ontstekingsbron geëlimineerd is.
Pelvic inflammatory disease (PID) dan is het kleine bekken ontstoken geraakt na een infectie van de baarmoeder of de eileider (bij seksueel actieve vrouwen). Een dergelijke ontsteking van het kleine bekken is gelukkig maar sporadisch de oorzaak van een buikvliesontsteking. Uiteenlopende bacteriën kunnen verantwoordelijk zijn voor deze ontsteking. Hierbij kun je onder andere denken aan de bacteriën die seksueel overdraagbare aandoeningen zoals chlamydia of gonorroe kunnen veroorzaken en die zich vervolgens in de richting van de buik uit hebben gebreid.
Na het ondergaan van een operatie kan het buikvlies ook ontstoken raken. Wanneer bijvoorbeeld organen zoals de urineleider, de galblaas of de darmen gaan lekken tijdens een operatieve ingreep, dan kan irriterend vocht, met eventueel aanwezige bacteriën, in de buikholte terechtkomen en daar voor een ontsteking zorgen. In het bijzonder bij operaties waarbij twee delen van de darm onderling worden verbonden zijn berucht om de kans op het ontstaan van lekkages en het ontstaan van een buikvliesontsteking.
Een van de oorzaken van buikvliesontsteking is eveneens vaak het gevolg van een zogenaamde peritoneale dialyse. Dit is een behandeling die wordt gegeven bij mensen die lijden aan nierinsufficiëntie. De infectie komt dan het lichaam binnen langs een drain die tijdens deze behandeling in de buik van de patiënt worden geplaatst. Meestal zal deze vorm van buikvliesontsteking niet door middel van een operatie verholpen moeten worden. In de regel is een behandeling met behulp van antibiotica in de spoelvloeistof voldoende om de infectie te lijf te gaan en de klachten te bestrijden.
Irritaties zonder dat er sprake hoeft te zijn van een infectie kunnen ook een buikvliesontsteking tot gevolg hebben. Hierbij kun je onder andere denken aan een ontstoken alvleesklier of het poeder dat zich op de handschoenen van een chirurg bevindt. In dergelijke gevallen zal er dan wel een lichte ontsteking van het buikvlies optreden maar zal er geen infectie ontstaan. Een ander verschijnsel kan zijn dat er een *beetje bloed vrijkomt* in de buikholte door bijvoorbeeld door het vrijkomen van gal of het doorbreken van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
