Overgeven is een manier van je lichaam om bepaalde stoffen kwijt te raken. Dat is ook de reden dat je als je te veel alcohol drinkt of te veel eet automatisch misselijk wordt. Overgeven kan echter ook komen doordat je ziek bent en als dit te lang aanhoudt dan is het dus een teken dat er iets mis is met je lichaam. Om die reden zal een dokter je symptomen dan ook serieus nemen, vooral als je gal overgeeft. Gal is namelijk niet standaard in je maag aanwezig en wil je dit overgeven, dan is hier vaak een bepaalde reden voor. Hier vind je 5 mogelijke oorzaken voor het overgeven van gal, plus achtergrondinformatie voor als je meer wilt weten over overgeven in het algemeen.
Wat is gal?
Gal wordt gemaakt in je lever en wordt opgeslagen in je galblaas. Het is geel van kleur en zo zuur dat het zich door een houten tafel heen kan bijten. Het wordt door ons lichaam gebruikt om vet eten te kunnen verwerken en uiteraard kan het ons geen schade aanrichten. Als er een hoog gehalte aan vet in je maag wordt geregistreerd zal je galblaas gal je maag inbrengen om dit op te kunnen lossen. Gal is dus niet standaard in je maag aanwezig. Omdat je maag voorzien is van een slijmvlies kan dit gal veilig zijn werk doen.
Gal helpt bij de spijsvertering en tenzij er problemen zijn in je lichaam zal dit eigenlijk nooit een weg naar buiten vinden. Gal bestaat uit cholesterol, zout, galzuren, metalen, water en bilirubine.
Oorzaken voor het overgeven van gal
Omdat gal dus alleen je maag ingebracht wordt als het moet assisteren bij de spijsvertering is het overgeven van gal een klacht die ten grondslag kan liggen van grotere problemen. Als je gal overgeeft zal dit geel of groen zijn en ervaar je een erg bittere smaak in je mond. Gebeurt dit éénmalig, dan is er vaak niets aan de hand, maar blijven de symptomen volhouden dan is het tijd om medisch advies te zoeken. De volgende redenen kunnen bijdragen aan het overgeven van gal.
1. Overgeven met een lege maag
Als je om een bepaalde reden veel moet overgeven, bijvoorbeeld omdat je buikgriep hebt, een kater hebt of omdat je zwanger bent, dan is het mogelijk dat je maag zichzelf nog steeds probeert te legen ook al is de inhoud al weg. Wanneer dit het geval is, is er niets anders meer over te geven dan gal en zal je galblaas dit dan ook je maag inbrengen. Langdurig overgeven kan dehydratatie en ondervoeding veroorzaken en als dit langer dan een dag aan blijft houden kun je het beste medische hulp zoeken.
2. Gal reflux
Een van de meest voorkomende redenen waarom iemand gal kan overgeven is gal reflux. Dit vindt plaats als er te veel gal de maag ingebracht wordt door de galblaas en de maag moet dit kwijt. Maagzweren kunnen hier de oorzaak van zijn, maar ook maagoperaties kunnen dit teweeg brengen. Gal reflux wordt gekenmerkt door buikklachten, brandend maagzuur, misselijkheid en heesheid. Als je elke ochtend gele gal overgeeft is er een kans dat dit het gevolg is van reflux en is het tijd om een dokter te raadplegen.
3. Darmverstopping
Als je darmen verstopt zijn dan is het belangrijk dat je direct medische hulp zoekt. Het eten kan dan namelijk niet verder en zal teruggaan je maag in waardoor je moet overgeven. Darmverstopping is vaak het gevolg van een geboorteafwijking en kan in de meeste gevallen met een operatie op zeer jonge leeftijd worden verholpen. Deze afwijking wordt darminvaginatie genoemd. Als jij gal overgeeft op latere leeftijd en je hebt de volgende symptomen, dan is het zaak direct de hulp van een dokter in te schakelen:
- Pijn en kramp in de darmen.
- Verlies van eetlust.
- Opgezwollen buik.
- Problemen om scheten te laten.
Er zijn vele redenen waarom een darmverstopping kan ontstaan. De meest voorkomende zijn een tumor, een hernia, galstenen, problemen met de ontlasting, littekenweefsel of een ontsteking van je spijsverteringskanaal. De aandoening kan worden gevonden door middel van een echografie, een CT-scan of röntgen foto’s.
4. Infectie van de luchtwegen
Als je luchtwegen ontstoken of geïrriteerd zijn zal je lichaam daar slijm aanmaken. Dit slijm komt terecht in je maag en bevat bacteriën en andere besmettelijke microben waarna het de rest van je spijsverteringskanaal ingaat. Komt er te veel slijm in je maag, dan zal je lichaam dit proberen weg te werken door over te geven. Je zal je dan ook erg misselijk voelen en het gal dat je overgeeft bevat veel slijm.
Door de infectie van de luchtwegen te behandelen zal het overgeven ook verminderen en overgaan.
5. Problemen met de pylorische sfincter
De pylorische sfincter is het klepje dat ervoor zorgt dat het gal in je galblaas blijft als je lichaam het niet nodig heeft. Bij oudere mensen kan het gebeuren dat deze niet goed meer werkt, waardoor gal te allen tijde de maag in kan stromen. De patiënt zal in dit geval problemen ervaren met brandend maagzuur, maagpijn en het overgeven van gal. Ook hier is het van groot belang dat er medische hulp wordt gezocht om dit probleem te verhelpen.
Wanneer is het tijd om de dokter te bellen?
Uiteraard is het niet nodig om direct medische hulp in te schakelen als je gal overgeeft omdat je de avond ervoor aan het drinken bent geweest. Dit is een verklaarbare reden en het is zeer waarschijnlijk dat je je de volgende dag al weer een stuk beter voelt. Ervaar je de volgende symptomen, dan is het tijd om de dokter te bellen:
- Je verliest gewicht zonder dat je op dieet bent.
- Je geeft al meer dan een dag over.
- Je kind kan al meer dan een halve dag niets binnenhouden.
- Je moet al meer dan een maand af en toe overgeven.
Schakel in de volgende gevallen medische spoedhulp in:
- Je hebt last van pijn in je borst.
- Je kunt niet meer scherp zien.
- Je hebt koorts.
- Je voelt je duizelig.
- Je hebt hoofdpijn.
- Je hebt last van ademhalingsmoeilijkheden.
- Je hebt een ernstige pijn in je buik.
- Je overgeefsel is rood en lijkt op koffiepoeder.
Behandelmogelijkheden
Als jij veel gal overgeeft en dit gaat na een dag niet weg, dan is het wel verstandig om naar de dokter te gaan. Omdat je niets kunt binnenhouden is er een kans dat je uitdroogt en bovendien ben je ziek. Het is belangrijk dat de dokter kan vaststellen wat je mankeert. De behandelingsmethodes die beschikbaar zijn als je veel gal overgeeft beginnen vaak met medicatie. Als dat niet helpt zal er misschien een operatie nodig zijn.
- Medicatie: het is wat afhankelijk van je situatie, maar er zijn twee soorten medicijnen die veel worden voorgeschreven bij galreflux. Dit zijn ursodeoxycholzuur of een galzuurbindend middel. De eerste zorgt ervoor dat het gal van samenstelling veranderd en daardoor gemakkelijker door je lichaam verwerkt kan worden. Dit verwijdert de drang om over te geven. Een galzuurbindend middel stopt de volledige circulatie van het gal.
- Operatie: een andere mogelijkheid is dat er een operatie nodig is. Dit wordt vaak pas gedaan als de medicatie geen uitwerking heeft. Is er sprake van gal reflux, dan kan het zijn dat er een Roux-en-Y gastrische bypass wordt uitgevoerd, hetzelfde als gedaan wordt wanneer iemand overgewicht heeft en dit wil verliezen. Is er sprake van een verstopping dan zal de dokter mogelijk het gedeelte van je darm verwijderen dat de verstopping veroorzaakt. Vaak wordt er dan ook een stent geplaatst om de darmen open te houden.
Hoe kun je voorkomen dat je gal overgeeft?
Gal overgeven is geen pretje. Het smaakt vies, voelt naar en je zal je lichamelijk zwak en misselijk voelen. Het is mogelijk door een paar kleine veranderingen te maken de kans dat je gal gaat overgeven te verkleinen. Uiteraard is het niet mogelijk om bepaalde ziektes te vermijden, maar je hebt wel degelijk invloed op de gezondheid van je maag en galblaas.
- Drink niet te veel alcohol: alcohol is een grote aanstichter voor het overgeven van gal. Drink daarom niet te veel en vermijd katers.
- Leef gezond: je kunt het risico op een aantal ernstige ziektes verminderen door gezond te leven. Rook niet, eet voldoende fruit en groenten en zorg ervoor dat je genoeg beweging krijgt.
- Eet regelmatig kleine maaltijden: wanneer je te grote maaltijden eet zal je onnodig druk op je spijsvertering uitoefenen. Kleine maaltijden zijn gemakkelijker te verteren en geven je lichaam minder snel een seintje gal je maag in te brengen.
- Ga niet liggen na het eten: door te gaan liggen met een volle maag zal je het je lichaam moeilijker maken het eten te verteren. Blijf twee tot drie uur rechtop zitten of staan zodat je eten de tijd krijgt je spijsverteringskanaal in te reizen.
- Eet minder vet: vet moedigt de galblaas aan. Door minder vet te eten zal er minder noodzaak zijn om gal aan te maken.
- Til geen zware voorwerpen: doe je dit wel, dan kun je een hernia ontwikkelen.
- Eet voldoende vezels: je kunt je darmen gezond houden en stimuleren door voldoende vezels te eten. Op die manier reinigen je darmen zich en worden alle voedingsstoffen optimaal opgenomen.
- Probleemvoedsel: je maag kan van streek raken als je veel cafeïne binnenkrijgt of scherp voedsel eet. Probeer deze twee dus te verminderen of te vermijden.
- Val af: als je overgewicht hebt dan oefenen deze extra kilo’s te veel druk op je ingewanden uit. Vaak kan je je galreflux volledig genezen als je jezelf op een gezond gewicht weet te krijgen.
- Drink gemberthee: gember staat erom bekend een kalmerend effect te hebben op de spijsvertering. Ook helpt het je lichaam te reinigen. Op die manier kan je eten goed doorstromen en is de kans op verstopping kleiner.
- Eet geen ongekookt eten of eten dat over datum is: hiermee kun je een maaginfectie krijgen of voedselvergiftiging oplopen.
- Eet krulzuring: krulzuring is een plant die je kan helpen je galproductie onder controle te krijgen en je spijsvertering te kalmeren. Je kunt de jonge bladeren gemakkelijk toevoegen aan een salade en ook de wortelen hebben medicinale kwaliteiten.
Enkele tips waarmee je misselijkheid en overgeven kunt stoppen
Als je wagenziek bent, je hebt buikgriep of je hebt een kater, dan is er niets ernstigs aan de hand. Je hersenen vertellen je lichaam dat je moet overgeven, omdat het verontreinigende stoffen heeft aangetroffen die het weg wil werken. Vaak voel je je dan eerst misselijk en deze misselijkheid gaat soms weg nadat je hebt overgegeven. Dit is erg vervelend en je kunt je daar heel erg naar van voelen. In dat geval kun je de volgende tips gebruiken om je beter te doen voelen.
- Eet ongezouten crackers: zwangere vrouwen met ochtendmisselijkheid zweren bij ongezouten crackers, maar ook als je om een andere reden misselijk bent lijken ze te helpen. Mogelijk helpen ze de zuren in je maag te absorberen. Eet een paar crackers, zeker niet te veel, en je maag zal na 15 minuten kalmeren waardoor je je hopelijk beter voelt.
- Diep inademen: adem diep in via je neus en vul je longen met lucht. Blaas deze lucht rustig weer uit via je mond of neus en zorg dat je buik ontspannen is. Ademen vanuit je middenrif activeert het parasympatische zenuwstelsel waardoor de symptomen van wagenziekte verminderen. Ook word je er kalmer van.
- Drink water: het klinkt misschien wat tegenstrijdig, maar je kunt je maag rustig maken en dehydratatie voorkomen door water te drinken. Het is niet de bedoeling dat je te veel drinkt, want waarschijnlijk geef je dat gewoon weer terug over, maar als je af en toe kleine slokjes neemt kan het water binnenblijven. Andere middelen die je kunt proberen te nemen zijn gemberthee, pepermuntthee, Sprite of ijsklontjes.
- Aromatherapie: sommige geuren lijken misselijkheid te kunnen verdrijven en met name citroenolie is zeer effectief gebleken. Je kunt het flesje ruiken, een paar drupjes olie op een zakdoek doen of een oliebrandertje gebruiken. Naast citroen kun je ook kamille, lavendel, pepermunt, roos of kruidnagel proberen.
- Gember, venkel of kruidnagel: deze drie specerijen helpen bij het kalmeren van je spijsverteringssysteem. Je kunt er gemakkelijk thee van zetten door er heet water over te gieten en dit tien minuten te laten trekken.
- Acupressuur: als laatste kun je proberen om acupressuur uit te voeren op je pols. Dit is een eeuwenoude manier waarop de Chinezen misselijkheid verminderen. Plaats je wijs-, middel- en ringvinger naast elkaar dwars op je pols, plaats je duim onder je wijsvinger en masseer die plaats voor twee tot drie minuten. Gebruik hiervoor ronddraaiende bewegingen en herhaal op je andere pols.
Wanneer de symptomen verlichten
Is het overgeven van gal opgehouden en voel je je weer wat beter, dan kun je langzaam beginnen je lichaam weer te voorzien van brandstof. Drink water of elektrolyten, probeer een kopje gemberthee of eet een paar crackertjes. Neem nooit te veel, maar wacht een tijdje om de zien hoe het valt. Je zal je langzaam beter gaan voelen, vooral als je een goede nachtrust krijgt. Het is vooral belangrijk om te luisteren naar je lichaam. Deze geeft perfect aan wanneer je te hard van stapel loopt. In de meeste gevallen ben je binnen een paar dagen weer op volle kracht.
