Indien je meer dan de aanbevolen hoeveelheden drinkt om een alcoholarm leven te kunnen leiden met een laag gezondheidsrisico, dan loopt je niet alleen de kans om een verslaving voor alcohol te ontwikkelen, maar vergroot je eveneens de kans aanzienlijk om uiteenlopende cardiovasculaire problemen op je levenspad tegen te komen. Er is zij n enorm veel wetenschappelijke onderzoeken uitgevoerd die wijzen op een verhoogd risico op de ontwikkeling van hartproblemen bij mensen die geregeld en/of een heleboel alcohol drinken.
Op basis van dat onderzoek heeft het National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA) richtlijnen opgesteld voor “veilige” drinkconsumptie en “risicovol” drinken .
Hieronder hebben we de exacte cijfers ten aanzien van het alcoholgebruik die de NIAAA als “weinig risicovol” aanduidt:
- Voor mannen: 4 drankjes of minder op een dag en niet meer dan 14 drankjes in de week,
- Voor vrouwen: 3 drankjes of minder op een dag en niet meer dan 7 drankjes in de week.
Op het ogenblik dat je bijvoorbeeld een man bent en in de loop van de week een 12-pack bier drinkt en dan nog eens een 6-pack bier naar binnen werkt in het weekend, dan zul je de aanbevolen hoeveelheden overschrijden met 4 drankjes. Wanneer je een vrouw bent en iedere dag 2 glazen wijn drinkt, dan drinkt je dus twee keer de aanbevolen, en dus veilig, hoeveelheid alcohol.
Indien je de eerder genoemde dagelijks aanbevolen richtlijnen overschrijdt, dan zul je worden gezien als een zogenaamde binge-drinker. Als je de wekelijkse richtlijnen overschrijdt, dan zou je alcoholconsumptie als zwaar beschouwd kunnen worden. Zowel alcoholmisbruik als zwaar alcohol drinken brengt een aantal specifieke gezondheidsrisico’s op de korte- en de lange termijn met zich mee.
Het risico van een acuut cardiaal probleem
Zelfs wanneer je binnen de richtlijnen, en dus met een laag risico, alcohol drinkt, dan wil dit niet zeggen dat er helemaal geen risico voor je op de loer kan liggen. Het drinken van een bepaalde hoeveelheid alcohol kan de kans op een acuut cardiovasculair probleem al binnen 24 uur verhogen.
Er zijn vandaag de dag een heleboel onderzoeken uitgevoerd naar de cardiovasculaire effecten van matig en zwaar alcoholgebruik, zowel op de korte- als op de lange termijn. Een analyse van 23 onderzoeken onder 29.457 deelnemers die uit werden gevoerd door Mosotofsky en diverse van zijn collega’s om de fysiologische effecten van zowel matig- als zwaar drinken ten aanzien van deze risico’s vast te stellen.
De onderzoekers onderzochten het verband tussen de inname van alcohol en:
- Een hartinfarct (myocardinfarct),
- Een herseninfarct (ischemische beroerte),
- Een hersenbloeding (hemorragische beroerte).
In een onderzoek, dat gepubliceerd in het tijdschrift Circulation, concluderen onderzoekers dat alcoholgebruik in de eerste 24 uur al de kans op cardiovasculaire klachten zal verhogen, maar ook dat een zware alcoholinname zelfs tot een week voor een verhoogd risico blijft zorgen.
In feite gaf het onderzoek aan dat matige inname van alcohol tot maximaal een week een beschermend effect kan hebben. Matige drinkers (dus 2 tot 4 drankjes) hadden in een week 30 procent minder kans op het ontwikkelen van een hartinfarct of een hemorragische beroerte en 19 procent had bovendien een kleinere kans op een ischemische beroerte, dit in vergelijking met patiënten die geen alcohol dronken. Zware drinkers (6 tot 9 drankjes) daarentegen hadden meer dan twee keer zoveel kans op een cardiovasculair probleem binnen 24 uur en tot zes keer meer kans binnen een week (bij 19 tot 30 drankjes).
Alcohol en de sterftekans
Een andere analyse die uitgevoerd werd onder 84 onderzoeken heeft het effect onderzocht van alcoholgebruik op de volgende cardiovasculaire aandoeningen:
- Totale sterfte als gevolg van hart- en vaatziekten,
- Incidentie en sterfte als gevolg van coronaire hartziekten,
- Incidentie en sterfte als gevolg van een beroerte
De analyse, die geleid werd door PE Ronksley en zijn medewerkers, bracht aan het licht dat licht tot matig alcoholgebruik in verband gebracht kon worden met een verminderd risico op meerdere cardiovasculaire aandoeningen, maar het beschermende effect voor deze aandoeningen is eveneens in verband te brengen met de mate van drinken die zelfs lager ligt dan de richtlijnen die door de NIAAA op zijn gesteld.
De dosis-respons-analyse gaf aan dat de laagste sterftekans als gevolg van coronaire hartziekten te zien was bij 1 tot 2 drankjes op een dag en bij sterfte door een beroerte dit al aan de orde is bij exact 1 drankje op een dag, dit in vergelijking met niet-drinkende tegenhangers. Om die reden kon de analyse van Ronksley gebruikt worden om te staven dat het drinken van meer dan twee drankjes op een dag het overlijdensrisico als gevolg van coronaire hartziekten verhoogd wordt en dat iedere mate van alcoholgebruik van meer dan één drankje op een dag de kans op overlijden door een beroerte verhoogd kan worden, vergeleken tot mensen die niet drinken.
Hoger risico voor vrouwelijke drinkers
Andere onderzoekers voerden een analyse uit onder 23 onderzoeken waarbij 489.686 deelnemers betrokken waren. Tijdens deze analyse werd gekeken naar een verband tussen de inname van alcohol en belangrijke cardiovasculaire aandoeningen, maar ook de totale sterfte, en of deze groter was onder vrouwen dan onder mannen.
De analyse, die geleid werd door YL Zheng en zijn collega’s, vergeleek matig tot zwaar drinken met de laagste alcoholinname of niet-drinkende tegenhangers (zowel vrouwen als mannen). De onderzoekers concludeerden dat matige- tot zware drinkers een duidelijk verhoogd risico liepen ten aanzien van sterfte, in vergelijking met doorsnee mannen.
Veelzeggend is ook dat uit het onderzoek vast is komen te staan dat er geen verschil bestond in het risico op ernstige cardiovasculaire aandoeningen of de totale sterfte tussen zware drinkers onder vrouwen en mannen en vrouwen die geen alcohol drinken. De grootste verhoging van het risico bestond echter uit de eetbuien onder vrouwen en de lichte mannelijke drinkers, aldus de onderzoekers. De onderzoekers raden dan ook aan dat jonge vrouwen, in het bijzonder de dames die vatbaar zijn voor binge-drinken, proberen om hun inname van alcohol in de hand te houden.
Matig drinken en hartfalen
Een andere analyse van acht onderzoeken, waarbij 202.378 deelnemers betrokken waren, onderzocht de kans op de ontwikkeling van hartfalen voor de volgende mate van alcoholgebruik:
- 3 drankjes in de week,
- 7 drankjes in de week,
- 10 drankjes in de week,
- 14 drankjes in de week,
- 21 drankjes in de week.
Voor elke mate van alcoholgebruik die onder de 14 drankjes in de week liggen, rapporteerden de onderzoekers een “niet-lineaire verband” tussen de inname van alcohol en de kans op hartfalen. Echter, voor 14 drankjes in de week, begon het relatieve risico op hartfalen bij de deelnemers te variëren tot 10 procent hoger, in vergelijking tot niet-drinkers en voor 21 drankjes in de week begon dit tot 48 procent hoger te worden. Het onderzoek concludeerde verder dat matig alcoholgebruik gerelateerd kan worden aan een afgenomen risico op hartfalen, maar dat betekent wel dat dit minder dan 2 drankjes op een dag dienen te zijn.
Drinken van alcohol en boezemfibrillatie
Alcoholgebruik is al lang geleden in verband gebracht met een verhoogde kans op atriale fibrillatie (boezemfibrillatie), maar er zijn niet veel onderzoeken uitgevoerd naar het effect van licht tot matig drinken op deze aandoening. Een onderzoek onder 79.019 mannen en vrouwen voor de duur van 11 jaar en een analyse van zeven onderzoeken met nog eens 12.554 deelnemers, onderzochten het effect van alcoholgebruik, uiteenlopend van één drankje in de week tot 21 drankjes in de week op de incidentie van boezemfibrillatie.
SC Larrson en zijn medewerkers vonden een lineair verband tussen het gebruik van alcohol en de kans op boezemfibrillatie. Naarmate het aantal drankjes in de week toenam, nam ook het relatieve risico op het ontwikkelen van boezemfibrillatie toe. In vergelijking met niet-drinkers vond het onderzoek de volgende percentages van verhoogd risico op boezemfibrillatie bij deze maten van alcoholgebruik:
- één drankje op een dag, 8 procent,
- twee drankjes op een dag, 17 procent,
- drie drankjes op een dag, 26 procent,
- vier drankjes op een dag, 36 procent,
- vijf drankjes op een dag, 47 procent.
De onderzoekers concludeerden dat de consumptie van alcohol, zelfs op een gematigd niveau, een risicofactor is voor boezemfibrillatie.
Matige drinkers en andere risicofactoren
De eerder genoemde risicofactoren voor het drinken in hogere mate dan de aanbevolen richtlijnen hebben alleen betrekking op cardiovasculaire problemen. Er zijn echter nog een heleboel andere gezondheidsaspecten die beïnvloed kunnen worden door het gebruik van alcohol.
