Wanner je vreest dat je last van een tandvleesaandoening hebt, dan is daar doorgaans een goede reden voor. Tandvleesaandoeningen treffen immers bijna de helft van de volwassen bevolking. Dat gaat dus om miljoenen mensen wereldwijd. Het zal dan ook waarschijnlijk niet verbazen dat dit één van de meest voorkomende redenen is waarom iemand een bezoek brengt aan een tandarts.
Waarom zou je het risico lopen?
Tandvleesaandoeningen (ook wel bekend als parodontitis) hebben ernstige gevolgen voor je tanden en kiezen. Het is een chronische aandoening die zich bij een heleboel mensen snel kan ontwikkelen. In het meest erge geval zal een tandvleesaandoening resulteren in ontstoken tanden en kiezen die geïnfecteerd zijn, los kunnen komen te zitten en uiteindelijk zelfs getrokken dienen te worden.
Haas t iedereen weet inmiddels wel dat bloedend tandvlees nauw verbonden is met de manier waarop de tanden en kiezen worden gepoetst en geflost. De meeste mensen die in de behandelstoel van de tandarts belanden, poetsen en flossen doorgaans niet voldoende. Maar plaque verwijderen is slechts een deel van het hele verhaal. Tandvleesaandoeningen zijn een teken van een groot aantal andere problemen in heel het lichaam. Op het ogenblik dat je twijfelt of je last hebt van een tandvleesontsteking, dan kunnen de volgende vijf tekens je zeker helpen en een reden zijn om een afspraak met je tandarts te maken.
1. Bloedend tandvlees
Tandvlees mag niet bloeden op momenten dat je tanden poetst en flost. Als algemene regel geldt dat wanneer je niet geregeld flost, de bacteriën die zich onder je tandvlees ophopen, ervoor kunnen zorgen dat je tandvlees steeds weer gaat bloeden als je aan het petsen bent. Dit fenomeen kan zich eveneens verspreiden en ook bloedingen gaan veroorzaken als je je tandvlees poetst. Indien het probleem aan blijft houden, dan zal het bloeden doorgaans alleen maar erger worden.
Gezwollen, rood of pijnlijke tandvlees kan eveneens samengaan met bloedingen. Je tanden en kiezen kunnen daarnaast extra gevoelig worden als gevolg van teruggetrokken tandvlees rondom de geïnfecteerde en bloedende delen van het tandvlees. Het is volkomen normaal dat je je afvraagt of je wellicht tijdelijk moet stoppen met flossen als je last hebt van bloedend tandvlees. Het probleem is echter dat wanneer als je niet meer flost, de plaque die tandvleesontsteking veroorzaakt de weefsels zal vernietigen waar je tandvlees mee aan je tanden vastzit. Deze plaque bevat bovendien bacteriën die de ontsteking van je tandvlees veroorzaken en in stand kunnen houden.
Met tandvlees dat bloedt, is vaak veel meer aan de hand enkel de aanwezigheid van pijn of het ongemak waarmee het bloeden gepaard gaat. Ondanks dat dit voor de meeste mensen voldoende is om zich zorgen te maken, zijn er meer problemen die kunnen ontstaan nadat de tandvleesbloedingen zijn begonnen wanneer deze verband houden met een ontsteking. Op het ogenblik dat je bloed afweercellen aanmaakt om je lichaam te beschermen, is het logisch dat dit ook andere stoffen in staat stelt om je bloedbaan binnen te dringen. Indien dat het geval is, kunnen schadelijke bacteriën die in je mond aanwezig zijn dus eveneens toegang krijgen tot je bloedbaan en daar uiteenlopende problemen veroorzaken.
Dergelijke bacteriën binden zich vervolgens aan de bloedplaatjes die in je bloed zitten en veroorzaken stolsels, wat weer kan leiden tot het ontstaan van een hartaanval of een beroerte. Indien dit gebeurt, kan een hele reeks mogelijke gezondheidseffecten zich gaan ontwikkelen. Van tandvleesaandoeningen is bekend dat ze in verband kunnen worden gebracht met een aantal ernstige aandoeningen. Zo zijn er bijvoorbeeld sterke verbanden te leggen met het ontstaan van een hartaanval en een beroerte. Indien je bloedend tandvlees hebt, dan is het de hoogste tijd om je tandheelkundige controle eerder uit te laten voeren. Je tandarts zal dan een onderzoek uitvoeren dat is ontwikkeld om de ernst van je bloedend tandvlees vast te stellen. Er zijn enkele algemene stadia van bloedend tandvlees waarvan je maar beter van tevoren op de hoogte kunt zijn:
- Bloeden tijdens of na het poetsen: hiervan is sprake wanneer je rode- of donkere vlekken op je tandenborstel of flossdraad waarneemt. Je dient er dan ook alles aan te doen om plaque te verwijderen, je zult dus moeten laten zien dat je weet hoe je dit op de juiste manier aan dient te pakken.
- Tandvleesbloedingen beginnen vaker op te treden: in plaats van alleen te gaan bloeden als je je tanden en kiezen aan het petsen bent, zul je nu ook bloed opmerken wanneer je iets eet of wanneer er helemaal geen sprake is van enige stimulatie.
- Het bloeden begint spontaan, en niet alleen meer tijdens het tandenpoetsen: soms bloedt je tandvlees zonder dat er enige stimulatie is. Dit is een teken dat de ontsteking verder is gegaan naar meer ernstig stadium.
- Het tandvlees begint donkerder van kleur te worden van lichtroze naar diep rood: dit toont aan dat er meer cellen die in verband kunnen worden gebracht met je afweersysteem in je bloed voorkomen. De tandvleesontsteking vordert op momenten dat de afweerrespons slechter wordt. Het afweersysteem merkt immers processen op die zich een weg naar binnen banen via het tandvlees. Licht, rood bloed is een teken dat er zuurstof aanwezig is. Donkerder tandvlees laat juist zien dat er sprake is van een gebrek aan zuurstof, dat in verband staat met bacteriesoorten die goed gedijen in een zuurstofvrije omgeving.
2. Teruggetrokken tandvlees en tandpockets
Wanneer je tanden langer lijken te worden, dan kan dit te wijten zijn aan het feit dat het tandvlees dat eromheen zit, zich terugtrekt. Het terugtrekken van het tandvlees is op zijn beurt een teken dat de tandvleesaandoening steeds verder vordert. Indien dit gebeurt, dan zal de diepte van de rand van tandvlees rondom je tanden en kiezen toe gaan nemen. In een later stadium van tandvleesaandoeningen, worden deze ruimtes echter te diep. Het probleem is dat het dan moeilijk gaat worden om voedselresten en ander vuil goed te verwijderen tijdens het tandenpoetsen en het flossen. Als gevolg daarvan zullen de ruimtes niet alleen steeds dieper worden, maar zullen ook de tandvleesaandoeningen aksmaar meer verslechteren.
Helaas wordt door de meeste mensen teruggetrokken tandvlees gezien als een normaal aspect dat hoort bij het ouder worden. De rand van het tandvlees heeft namelijk de neiging om zich meer terug te gaan trekken en een groter deel van het tandoppervlak bloot te leggen, naarmate de jaren vorderen. Maar er is echt niets “gewoons” aan de terugtrekking van deze zogenaamde tandpocket, en voor de meeste mensen kan het zelfs tegen worden gegaan. Dus, behalve als je de situatie voort wilt laten duren zoals die nu is, en de terugtrekking van het tandvlees te omarmen, dan kunnen we je vast en zeker helpen met wat goede raad en nuttige adviezen.
Teruggetrokken tandvlees en -tandpockets zijn niet hetzelfde:
- Teruggetrokken tandvlees is het verlies van tandvleesweefsel rondom de tand of kies, waardoor de tandwortel verder bloot komt te liggen. Metingen om terugtrekking van het tandvlees vast te stellen, worden uitgevoerd langs het buitenoppervlak van het gebitselement om te bepalen hoeveel tandvlees in de loop van de tijd verzonken of verplaatst is. De metingen lopen echter van persoon tot persoon uiteen in die zin dat een meting van 4 mm bij één persoon positief zou kunnen zijn, terwijl dat voor een ander juist niet het geval hoeft te zijn. Door een meting te doen en de voortgang nauwkeurig bij te houden, kunnen er verschillende aanbevelingen worden gedaan met betrekking tot de verzorging van het gebit en indien nodig kan er zelfs de hulp van een specialist in worden geroepen.
- De pockets zijn de ruimtes die liggen tussen het tandvlees en de gebitselementen. Tandartsen meten de tandpockets door middel van het aftasten en in beeld brengen van de aangedane plaatsen om zo de algemene parodontale- of tandvleesgesteldheid te kunnen bepalen. Er zal voor dit onderzoek een sonde worden geplaatst tussen de tand of kies en het tandvlees om vast te stellen waar de aanhechting van het tandvlees begint. Dit wordt de onderkant van de pocket genoemd. Mondhygiënisten en tandartsen zullen zes metingen voor elk gebitselement uitvoeren om zo de gezondheid of de aanwezigheid van tandvleesaandoeningen in kaart te kunnen brengen. Door jaar na jaar hiervan een dossier bij te houden, kan er worden geprobeerd om het tandvlees gezond te houden en zo parodontitis en het verlies van gebitselementen te voorkomen. Een normaal, of gezond, bereik zal zich tussen de 1 en de 3 millimeter bevinden, alles wat hoger ligt is een indicatie voor de aanwezigheid van een infectie en van tandvleesaandoeningen.
3. Gevoelige tanden
Teruggetrokken tandvlees of –pockets kunnen een gevoeligheid van de tanden en kiezen tot gevolg hebben. In deze gevallen kan de gevoeligheid een teken zijn van een tandvleesontsteking. Chronisch ontstoken tandvlees zal het oppervlak van de tandwortel blootleggen. Deze blootgelegde tandwortel zal de tand of kies extra vatbaar maken voor tandrot, abfractie (de slijtage aan het worteloppervlak), gevoeligheid van de gebitselementen en mogelijk zelfs voor het verlies van tanden en/of kiezen.
Gevoelige tanden en kiezen geven doorgaans problemen bij bijvoorbeeld het drinken van koude of warme dranken. Indien je klachten erger worden, dan wordt het tijd om je tandarts naar je gebit te laten kijken en te laten beoordelen of deze klachten wellicht verband houden met een tandvleesontsteking.
4. Hoge bloedsuiker
Het verband tussen tandvleesaandoeningen en diabetes type 2 is absoluut een tweerichtingsverkeer te noemen. Mensen die lijnden aan diabetes type 2 hebben namelijk een hoger risico op het ontwikkelen van een tandvleesontsteking, die bovendien meest sneller zal verlopen.
Tekenen van een hoge bloedsuikerspiegel zijn onder andere:
- Meer dorst dan normaal,
- Hoofdpijn,
- Concentratieproblemen,
- Wazig zien of een verminderd zicht,
- Vaker dan normaal moeten plassen,
- Vermoeidheid, minder energiek zijn (gevoel van zwakte of extreem moe zijn),
- Een niet te verklaren verlies van lichaamsgewicht.
Op het momnet dat je een bezoek aan je tandarts brengt en deze de diagnose tandvleesaandoening heeft gesteld, dan is het ook zeker aan te bevelen om je bloedsuikerspiegel te laten testen. Beide aandoeningen zijn immers nauw verbonden met meer algemene ontstekingen door heel het lichaam.
Enkele algemene tips en weetjes om je tandvleesaandoeningen in de hand te houden
- Breng geregeld een bezoek aan je tandarts voor een professioneel tandheelkundig onderzoek en de reiniging van je gebit. Om een tandvleesaandoening te laten genezen, zul je op de juiste manier je tanden en kiezen moeten poetsen en flossen.
- Je kunt proberen om het poetsen en het flossen van je gebit te verbinden aan de tijd dat je een maaltijd hebt gebruikt of een tijd die op een andere manier handig is omin je dagelijkse planning te passen. Pets en flos zeker je tanden, je kiezen en je tong:
- Zodra je wakker wordt,
- Wanneer je thuiskomt van school of je werk,
- Voordat je gaat slapen.
- Zodra je mondhygiëne op orde is, kunt je gaan bepalen of de klachten van de tandvleesontsteking zijn verbeterd of niet. Het doel is dan ook om de tandplaque en de aanwezige bacteriën op te ruimen en op die manier te voorkomen dat deze te lang op je tanden en kiezen blijven zitten.
- Wanneer je dit doet, dan krijgt tandsteen geen kans om zich aan je tanden en kiezen te hechten. In tegenstelling tot wat nog altijd veelmensen denken, is het twee keer per dag reinigen van het gebit meestal niet voldoende, maar wat gebeurt er wanneer je één van deze twee petsbeurten mist? De plaque die volzit met bacteriën, begint dan aan te groeien op het tandoppervlak in de tijd totdat je weer je gebit gaat reinigen.
- Veelmensen vragen zich af waarom ze, wanneer ze ’s avonds hun tanden en kiezen poetsen, ze dan ook ’s ochtends nog een keer hun gebit dienen te reinigen. De reden dat je dit echt moet doen is omdat je dan je mond reinigt en niet steriliseert. Er zullen dus altijd nog een bepaald aantal levende micro-organismen in je mond aanwezig blijven. Je lichaam werkt tijdens je slaapt gewoon verder aan de vertering van voedsel, het laten groeien van vingernagels en nog een heleboel andere processen. Bacteriën zullen op hun beurt ook een heleboel processen uitvoeren en tandplak gaan vormen.
Het is dan ook niet moeilijk om je in te kunnen beelden waarom je tandvlees nu geïnfecteerd kan raken en kan gaan bloeden, zeker wanneer je iedere dag je mondhygiëne tekort doet. Vergeet dus niet dat je mondhygiëne een cruciaal onderdeel vormt bij het ontstaan van tandvleesaandoeningen. Bloedend tandvlees en tandvleesontsteking die in je mond ontstaan, ontwikkelen waarschijnlijk ook op andere plaatsen in het lichaam ontstekingen.
Tandvleesaandoeningen kunnen een goed beeld geven van de algemene gezondheid van de rest van je lichaam. Je zou het kunnen zien als een soort dashboard voor andere problemen in je mond, maar ook je onderbuik, je afweersysteem en je hart.
