Pijnklachten die betrekking hebben op de schouder kunnen verwarrend zijn omdat de oorzaken niet in alle gevallen voor de hand liggend zullen zijn. Deze pijnklachten kunnen een teken zijn van iets ernstigs, zoals een hartaanval of longkanker, maar even goed iets eenvoudigs en onschuldigs, zoals een verkeerde slaaphouding. Er zijn dan ook een aantal dingen dat je moet weten wanneer je last van pijn hebt in de buurt van, één of beide, schouderbladen.
Beschrijving van de schouderbladen
Voordat we iets over de symptomen gaan vertellen, is het zinvol om te weten over welk deel van het lichaam we het hebben en hoe de schouderbladen er uitzien. De schouderbladen, in de medische wereld ook wel scapulae genoemd, zijn de driehoekige botten die zich in je bovenrug bevinden. Deze beenderen steken uit en worden duidelijker zichtbaar worden op het ogenblik dat je je ellebogen naar je rug toe buigt. De schouderbladen hebben een breed scala aan functies, waarvan er één is de ondersteuning van de scharnierende bewegingen van de schouder.
Pijn in het gebied in, of rondom, het schouderblad kan te wijten zijn aan meerdere oorzaken. Het kan bijvoorbeeld een gevolg zijn van een ontsteking in het schouderblad zelf of afkomstig zijn van andere delen van je lichaam. Welk schouderblad is aangedaan, is dan ook van groot belang omdat bepaalde aandoeningen meer kans hebben om je linker schouderblad, en andere juist meer de rechterkant, te beïnvloeden.
Dit artikel gaat over wat er specifiek plaats kan vinden in de schouderbladen, en dus niet in de schouder. Indien je last hebt van je schouderblad(en), dan kan het zeker verstandig om meer te lezen over de symptomen en pijnklachten die hiermee gepaard gaan.
Mogelijke oorzaken van een pijnlijk schouderblad
Pijn in de schouderbladen kan in verband worden gebracht met een ontsteking of een letsel aan de schouder zelf, maar kan mogelijk ook het gevolg zijn van pijn die op een andere plaats in het lichaam, zoals in je borst en je buik, aanwezig is. Om die reden kan pijn die in dit deel van het lichaam wordt gevoeld, iets onschuldigs zijn, zoals een milde spierpijn, of zo ernstig zijn als kanker of een hart- of longaandoening.
Er zich echter ook bepaalde aandoeningen bekend die meer geneigd zijn om de schouderbladen slechts aan één zijde te beïnvloeden. Een galblaasaandoening kan bijvoorbeeld pijn in de rechterschouder tot gevolg hebben, terwijl hartaandoeningen eerder pijn zullen veroorzaken aan het linker schouderblad. Hieronder gaan we de mogelijke oorzaken van pijn in het schouderblad bekijken, we zullen dit doen door een opsplitsing te maken van de diverse orgaansystemen en lichaamdelen.
Musculoskeletale oorzaken van pijn in het schouderblad
De meest voorkomende oorzaak van een pijnlijk schouderblad is een verhoogde spierspanning. Het kortdurend overmatig gebruiken van je armen en je bovenlichaam kun je gaan voelen in je schouderblad. Deze pijn kan samengaan met pijn in andere spiergroepen, zoals die van je schouders of je rug, maar kan eveneens alleen in je schouderblad gevoeld worden. Zelfs eenvoudige activiteiten als een verkeerde slaaphouding (in het bijzonder wanneer dit voor langere tijd op één zijde gebeurt) kan dat zeker een oorzaak van deze vorm van pijn zijn.
In het algemeen voelen spierpijnen vaak aan “als een verrekte spier” en ontstaan deze veel eerder wanneer je met een nieuw trainingsprogramma bent begonnen, klaar bent met iets zwaars tillen waar je normaal niet aan gewend bent, of je in een nieuw, of ander, bed hebt geslapen. Andere spieraandoeningen die pijn aan het schouderblad met zich mee kunnen brengen, zijn onder andere:
- een scheurtje in de rotatorenmanchet,
- een aandoening die bekend staat als het snapping scapula-syndroom.
Dit snapping scapula syndroom is opmerkelijk vanwege het feit dat het symptomen van scheuren en ploppen (crepitus) langs de binnenzijde van het schouderblad met zich meebrengt. Een groot aantal mensen dat aan dit syndroom lijden, hebben eveneens te maken met instabiliteit van hun schouder die bovendien gepaard gaan met schouderpijn.
Bot- en gewrichtsgerelateerde oorzaken van pijn in het schouderblad
Botproblemen, zoals breuken, komen niet vaak voor in het schouderblad aangezien de schouderbladen kunnen worden gezien als een paar van de meest stevige (en dus het meest lastig te breken) beenderen in het menselijk lichaam. Het is dan ook niet erg waarschijnlijk dat je last hebt van een zogenaamde scapulaire fractuur zonder dat je de oorzaak ervan zou vergeten. Oorzaken van een dergelijke breuk zijn immers vaak een val of een ongeval waarbij een snel motorvoertuig is betrokken.
Het benige deel van je schouderblad kan aan worden getast zonder dat een geschiedenis van letsel hebt wanneer er sprake is van een voorgeschiedenis waarin kanker aanwezig was. Botmetastasen (metastasen worden ook wel uitzaaiingen genoemd) van de schouderbladen kunnen ontstaan bij vormen van kanker, zoals:
- borstkanker,
- longkanker,
- slokdarmkanker,
- dikke darmkanker.
Osteoporose kan eveneens van invloed zijn op je schouderbladen, schouders of nek, en daardoor zorgen voor pijn in je schouderbladen. Artritis kan op meerdere manieren pijn in de schouderbladen met zich meebrengen. Een schouderblad kan direct betrokken zijn, of je kunt pijn ervaren van artritis die zich manifesteert in andere delen van je borstkas, je ruggengraat, je schouder of je ribben.
Ten slotte kan het samendrukken van zenuwen in je nek als gevolg van samengedrukte of verplaatste tussenwervelschijven, resulteren in een uitstralende pijn in je schouderbladen. Bij een aandoening aan ene tussenwervelschijf, kun je pijn of gevoelloosheid in je nek en arm ervaren en kun je tintelingen voelen in je handen. De plaats van de pijn in de schouderbladen die in verband kan worden gebracht met een aandoening van een tussenwervelschijf wordt in de praktijk gebruikt om artsen te helpen bij het vaststellen van de plaats waar een zenuw wordt samengedrukt en waar dus een operatieve ingreep uitgevoerd zal moeten worden.
Hartgerelateerde oorzaken van pijn in het schouderblad
Ondanks dat pijn in de schouderbladen minder vaak voorkomt, dan pijn in de borst, is pijn die alleen in de schouderbladen wordt ervaren, eveneens geregeld waargenomen bij mensen die te maken hadden met een hartaanval. Een mogelijk hartaanval dient, in het bijzonder bij vrouwen, kin overweging genomen te worden wanneer er enige vorm van vorm van pijn in de romp wordt gemeld. Aandoeningen, zoals pericarditis (een ontsteking van de binnenzijde van het hart) of een aortadissectie, kunnen namelijk enkel worden ervaren als een pijn die zich manifesteert in het linker schouderblad.
Op het moment dat je niet zeker weet wat de oorzaak van je pijn is en wanneer je bekend bent met risicofactoren voor de ontwikkeling van een hartaandoening, dan dien je direct medische hulpin te schakelen. Dit kan namelijk een levensreddende actie zijn waarbij elke seconde telt.
Longgerelateerde oorzaken van pijn in het schouderblad
Een tamelijk groot percentage mensen dat lijden aan longkanker ervaart pijn in hun schouders of in hun schouderbladen. Pancoast-tumoren zijn een vorm van longkanker die op de toppen van de longen groeien en vaak pijn in de schouders, schouderbladen en armen met zich meebrengen, in plaats van de meer kenmerkende symptomen die horen bij longkanker.
Longaandoeningen, zoals pulmonaire embolieën (bloedstolsels in de benen die losraken en via de bloedbaan naar de longen worden vervoerd) of een pneumothorax (een zogenaamde klaplong) zijn eveneens een aantal mogelijke oorzaken van pijnklachten in de schouders of schouderbladen.
Borstwand (huid en zachte weefsels) gerelateerde oorzaken van pijn in het schouderblad
Gordelroos, een infectie die wordt veroorzaakt door hetzelfde virus dat ook verantwoordelijk is voor het uitbreken van waterpokken, kan pijn in een schouderblad veroorzaken. De pijn is in de regel brandend of tintelend van aard. Ondanks dat gordelroos doorgaans gepaard zal gaan met huiduitslag die zich manifesteert in het gebied van de aangedane zenuw, zal de pijn vaak een paar dagen vooraf gaan aan deze uitslag, waardoor de diagnose gordelroos in het begin wat lastig gesteld kan worden.
Buik- en bekkengerelateerde oorzaken van pijn in het schouderblad
Het zal je wellicht verbazen om te horen dat buik- of bekkenproblemen schouderklachten tot gevolg kunnen hebben, maar dit is eigenlijk vrij normaal. Irritatie van zenuwen die langs de basis van het middenrif (het diafragma, de spieren die de borstholte scheiden van de buikholte) lopen, kan pijn veroorzaken die aanvoelt alsof deze vanuit je schouder- of je schouderblad afkomstig is. Je hebt wellicht wel eens iemand horen praten over pijn in zijn, of haar, schouder of schouderblad nadat deze persoon een operatieve ingreep had ondergaan.
Bepaalde aandoeningen die pijn in het schouderblad tot gevolg kunnen hebben, zijn onder andere:
Bij al dit soort aandoeningen zal de pijn waarover wordt gesproken dikwijls naar het rechter schouderblad uitstralen. De alvleesklier (pancreas) maakt deel uit van het spijsverteringsstelsel, maar pancreatitis (een ontsteking van deze alvleesklier) zal juist meer pijn in het linker schouderblad tot gevolg hebben.
Diagnosticeren van pijn in het schouderblad
Een arts zal beginnen met het zorgvuldig doornemen van je medische geschiedenis en het uitvoeren van een lichamelijk onderzoek. Een breed scala aan oorzaken van de pijn in je schouderblad(en) kunnen immers vast worden gesteld aan de hand van je medische verleden. De arts zal een zorgvuldig lichamelijk onderzoek uitvoeren, maar onderzoeken suggereren dat het dikwijls lastig is om de oorzaak van een pijnlijk schouderblad te diagnosticeren op basis van enkel en alleen dit onderzoek. Andere tests en onderzoeken kunnen dan ook noodzakelijk zijn om de juiste diagnose te kunnen stellen. Hierbij kun je denken aan:
- Radiologische onderzoeken. Radiologische onderzoeken kunnen een thoraxfoto, een CT-scan van je borstkas of andere delen van je lichaam, een MRI van je borstkas of andere delen van je lichaam en/of een PET-scan zijn (Een PET-scan zal vooral uitworden gevoerd wanneer je in het verleden kanker hebt gehad).
- Hartonderzoeken. Op het ogenblik dat de arts zich zorgen maakt over het feit dat de pijn mogelijk afkomstig is vanuit je hart, dan kunnen onderzoeken zoals een ECG of een inspanningstest worden geadviseerd. Het is absoluut de moeite waard om nogmaals te herhalen dat pijn vanuit het hart, in het bijzonder bij vrouwen, alleen in de schouderbladen kan worden gevoeld.
- Buikonderzoeken. Onderzoeken zoals een hoge endoscopie kunnen uit worden gevoerd om je maag en dunne darm te beoordelen. Bij een endoscopie krijg je een medicijn dat je zal versuffen en vervolgens zal er een buisje via je mond en je slokdarm in je maag worden gebracht, zodat de arts deze delen van je lichaam zorgvuldig kan bekijken.
- Bloedonderzoek. Bloedonderzoek kan eveneens uit worden gevoerd en zo kunnen er bijvoorbeeld onderzoeken naar de leverfunctie worden gedaan om te controleren op een eventuele ontsteking van je lever (die doorgaans pijn naar je linkerschouder of schouderblad zal uitstralen.) Er kunnen eveneens onderzoeken uit worden gevoerd om te zien of er zich inflammatoire vormen van artritis en andere bindweefselaandoeningen in je lichaam aanwezig zijn.
Vragen die je arts je kan stellen
Ondanks dat bepaalde vragen zich specifiek kunnen richten op je medische geschiedenis en gezondheidstoestand, ben je in de meeste gevallen wel bereid om hier een antwoord op te geven. Een arts kan je bijvoorbeeld vragen:
- Welk schouderblad doet er pijn? Je rechter schouderblad, je linker schouderblad, of allebei?
- Hoe lang heb je al last van deze pijn?
- Kwam de pijn geleidelijk of acuut opzetten?
- Heb je de laatste tijd een verandering aangebracht in je trainingsprogramma?
- Voer je activiteiten uit die vaak pijn in de schouder of in het schouderblad veroorzaken? Doe je bijvoorbeeld aan tennis, golf, zwemmen, basketbal of badminton?
- Bevindt de pijn zich aan dezelfde zijde van je lichaam als waarop je meestal slaapt?
- Hoe zou je je pijn omschrijven? Is het bijvoorbeeld een scherpe of vage, oppervlakkige of juist een diepe, brandende of stekende pijn. Is de pijn stabiel te noemen?
- Waardoor wordt de pijn erger? Kunnen bijvoorbeeld bepaalde bewegingen, een diepe ademhaling of eten de pijn erger maken?
- Waar kan de pijn verlichten?
- Van welke andere symptomen heb je last? Ben je bijvoorbeeld kortademig, heb je pijn in andere delen van je lichaam, moet je hoesten, heb je pijn op de borst of last van buikpijn?
- Rook je momenteel, of heb je in het verleden ooit, gerookt?
Behandelen van pijn in het schouderblad
Het behandelen van pijn in een schouderblad zal afhankelijk zijn van de onderliggende oorzaak ervan. Op het moment dat de pijn te maken heeft met het overmatig gebruiken van de schouder, dan kan de behandeling vaak bestaan uit het eenvoudig weg houden van rust. Voor pijn die in verband kan worden gebracht met de uitzaaiing van kanker, dan zullen de behandelopties kunnen bestaan uit:
- bestraling,
- chemotherapie,
- in sommige gevallen een chirurgische ingreep,
om de pijnklachten te verlichten.
Wanneer moet je de hulp van een arts inroepen?
Op het ogenblik dat je last van pijn in je schouderblad hebt en de klachten meer dan een paar dagen aan blijven houden, dan is het belangrijk om een afspraak te maken met je huisarts, zelfs wanneer je activiteiten uit hebt gevoerd waarvan je vermoedt dat deze de pijn hebben veroorzaakt. Indien je pijn ernstig van aard is, of gepaard gaat met symptomen van pijn op de borst of kortademigheid, dan dien je zonder twijfel direct de alarmlijn of een arts te bellen. Er kan dan immers sprake zijn van een levensbedreigende situatie waarbij elke seconde telt.
