Volgens de Amerikaanse Academie van Orthopedische Chirurgen zijn ruim 4 miljoen mensen in de Verenigde Staten ieder jaar op zoek naar medische zorg omdat ze last hebben van een schouderprobleem. Jaarlijks zijn problemen met de schouder in dit land dan ook goed voor meer dan 1,5 miljoen afspraken met een orthopedische chirurg. Een aantal schouderproblemen dat veel voorkomen zijn onder andere:
- Schouder uit de kom (dislocatie van de schouder),
- Peesontsteking (tendinitis),
- Slijmbeursontsteking (bursitis),
- Impingement syndroom,
- Gescheurde rotatorenmanchet,
- Frozen schoulder,
- Schouderbreuk (schouderfractuur)
- Artritis van de schouder.
Anatomie van de schouder
Het schoudergewricht is opgebouwd uit drie botten:
- Het sleutelbeen (clavicula),
- Het schouderblad (scapula),
- Het opperarmbeen (humerus).
Twee gewrichten zorgen ervoor dat het bewegen van de schouder wordt vergemakkelijkt.
- Het acromioclaviculaire (AC) gewricht bevindt zich tussen het acromion (een deel van het schouderblad dat de top van de schouder vormt) en het sleutelbeen.
- Het glenohumerale gewricht, ook wel het schoudergewricht genoemd, is een kogelgewricht dat de schouder helpt om zich voor- en achteruit te bewegen en de arm te kunnen laten roteren of opzij van het lichaam te bewegen.
De “kop” is het bovenste, afgeronde deel van het opperarmbeen. De “kom” of glenoïde is een schotelvormig deel dat zich aan de buitenrand van het schouderblad bevindt en waar de kop in valt.
De gewrichtscapsule van de schouder is een soort zakje dat is opgebouwd uit zacht weefsel dat het glenohumerale gewricht omhult. Het kapsel wordt bedekt met een dun, glad met vocht gevuld (synoviaal) membraan. De verschillende botten van de schouder worden op hun plaats gehouden door spieren, pezen en gewrichtsbanden (ligamenten). Pezen zijn taaie koordaardige weefsels waarmee de schouderspieren aan het bot vastzitten en de spieren helpen bij het laten bewegen van de schouder. Gewrichtsbanden zorgen er op hun beurt voor dat de schouderbeenderen aan elkaar vast blijven zitten, waardoor bovendien extra stabiliteit aan de schouder zal worden gegeven. (de voorzijde van de gewrichtscapsule is bijvoorbeeld verankerd door middel van een drietal glenohumerale gewrichtsbanden.)
Het rotatorenmnachet is een weefsel dat betstaat uit pezen die, met de bijbehorende spieren, de kop aan de bovenzijde van het opperarmbeen in de glenoïdokous houdt en dat zorgt voor de mobiliteit en de kracht van het schoudergewricht. Twee structuren, die op zakjes lijken en die bursae worden genoemd, zorgen op hun beurt voor het soepel kunnen glijden van het bot, de spieren en de pezen. Ze dempen en beschermen bovendien de rotatorenmanchet tegen de benige boog van het acromion (het driehoekige uitsteeksel aan de top van het schouderblad).
Oorzaken van schouderproblemen
De schouder is het meest beweegbare gewricht in het menselijk lichaam. Het is echter een minder stabiele verbinding, dit is te wijten aan het toegestane bewegingsbereik. De schouder is om die reden dan ook gemakkelijk te treffen door letsels of blessures. De kop van de bovenarm is namelijk groter dan de kom in het schouderblad die deze vast moet houden. Om stabiel te blijven, dient de schouder te worden verankerd door de aanwezige spieren, pezen en gewrichtsbanden.
Bepaalde schouderproblemen zijn een gevolg van een aantasting van deze zachte weefsels bijvoorbeeld veroorzaakt door een verwonding, door overmatig gebruik of juist door te weinig gebruik te maken van de schouder. Andere problemen komen voort uit een degeneratief proces waarbij weefsels af worden gebroken en niet langer goed hun werk kunnen doen.
Pijn in de schouder kan zich opéén plaats manifesteren, maar kan eveneens waargenomen worden in de gebieden die rondom de schouder, of zelfs in de arm, zijn gelegen. Een ziekte op een andere plaats in het lichaam (zoals in de galblaas, de lever, het hart of in de cervicale wervelkolom van de nek) kan eveneens schouderpijn met zich meebrengen. De pijn wordt dan langs diverse zenuwbanen naar de schouder getransporteerd.
Diagnosticeren van een schouderprobleem
Een aantal manieren waarop artsen een schouderprobleem kunnen diagnosticeren zijn:
- De medische geschiedenis van de patiënt beoordelen,
- Lichamelijk onderzoek uitvoeren om letsel vast te kunnen stellen, bewegingsbeperkingen te achterhalen, de plaats van de pijn en de mate van de algemene instabiliteit te kennen,
- Onderzoeken en tests uitvoeren om de diagnose van bepaalde aandoeningen te bevestigen. Je kunt hierbij denken aan onder andere het maken van röntgenfoto’s, artrogrammen (hierbij wordt gebruik gemaakt van contrastvloeistof en röntgenstralen) en MRI (magnetic resonance imaging) scans uitvoeren,
- Het geven van een injectie met een verdovingsmiddel in en rond het schoudergewricht
Wat is een schouderdislocatie?
Het schoudergewricht is het meest vaak ontwrichte hoofdgewricht van het menselijk lichaam. In een typisch geval van een schouderdislocatie zal een grote kracht de schouder naar buiten trekken (abductie) of zal er een extreme draaiing plaatsvinden van de verbinding de kop van het opperarmbeen zodat deze uit de schouderkom draait.
Ontwrichting van de schouder treedt in de regel op als er een achterwaartse trekkracht op de arm uit wordt geoefend die ofwel de spieren verrekt, wanneer deze niet voorbereid zijn om weerstand te bieden aan de spieren of wanneer deze door de kracht worden overweldigd. Wanneer een schouder vaak wordt ontwricht, dan al de aandoening schouderinstabiliteit worden genoemd . Een gedeeltelijke dislocatie waarbij het opperarmbeen deels in en deels uit de kom zit, dan wordt dit aangeduid als subluxatie.
Symptomen van een ontwrichte schouder
De schouder kan zowel naar voren, naar achteren of naar beneden ontwrichten. De arm lijkt niet alleen uit zijn oorspronkelijke positie gekomen te zijn als de schouder is ontwricht, maar de dislocatie zal ook pijn met zich meebrengen. Spierspasmen kunnen de intensiteit van de pijn verder verhogen. Symptomen die waarschijnlijk op zullen treden zijn:
- Zwelling van de schouder,
- Een doof gevoel in de schouder,
- Zwakte,
- Het ontstaan van blauwe plekken
Problemen die gepaard kunnen gaan met een ontwrichte schouder zijn:
- het scheuren van de gewrichtsbanden of van de pezen die de gewrichtscapsule versterken,
- minder vaak schade aan de zenuwen in de schouder.
Artsen diagnosticeren doorgaans een dislocatie door het uitvoeren van een lichamelijk onderzoek en eventueel door de bestudering van gemaakte röntgenfoto’s (dit beeldmateriaal is bedoeld om de diagnose te bevestigen en een breuk van de schouder uit te kunnen sluiten).
Behandelen voor een schouderdislocatie
Artsen behandelen een dislocatie van een schouder door de kop van het opperarmbeen terug in de gewrichtskom te plaatsen, een ingreep die in de medische wereld ook wel reductie wordt genoemd. De arm wordt vervolgens een paar weken geïmmobiliseerd met behulp van een mitella of een zogeheten schouderimmobilizer. In veel gevallen zal de arts het advies geven om de schouder te laten rusten en 3 of 4 keer per dag een ijspacking te gebruiken. Nadat de pijn en de zwelling weer onder controle zijn, dan zal er een revalidatieprogramma gevolgd dienen te worden dat oefeningen bevat die het bewegingsbereik van de schouder helpen herstellen en de spieren zullen versterken om zo toekomstige ontwrichtingen van de schouder te voorkomen. Deze oefeningen kunnen variëren van het maken van simpele bewegingen tot het gebruiken van gewichten.
Na de behandeling en het herstel kan een eerder ontwrichte schouder extra gevoelig blijven voor een nieuwe blessure, in het bijzonder bij jonge, actieve mensen. Gewrichtsbanden kunnen namelijk uitgerekt of gescheurd zijn en de schouder kan daardoor eerder geneigd zijn om weer te ontwrichten. Een schouder die zwaar, of vaak, ontwricht raakt, maar ook als de omliggende weefsels of zenuwen beschadigd zijn geraakt, dan zal dat in de regel om een herstel in de operatiekamer vragen om uitgerekte gewrichtsbanden weer aan te spannen of om gescheurde gewrichtsbanden weer vast te zetten.
Soms zal een operatie uit worden gevoerd door middel van een kleine incisie (operatoesnede) waarin een kleine kijker (artroscoop) in al worden gebracht om de binnenzijde van het gewricht te kunnen bekijken. Na deze ingreep, een arthroscopische operatie geheten, zal de schouder over het algemeen voor de duur van circa 6 weken worden geïmmobiliseerd en zul je rekening moeten houden met een volledige herstelduur van enkele maanden.
Bepaalde chirurgen geven er de voorkeur aan om een steeds terugkerende schouderdislocatie te herstellen door middel van de beproefde open operatie waarbij er direct zicht is op de operatieplaats. Er zijn doorgaans minder vaak sprake van een herhalingsdislocatie en een betere beweging nadat er een open operatie uit is gevoerd, maar het kan wel wat langer duren om de beweging van de schouder terug te winnen.
Wat is een schouderscheiding?
Een schouderscheiding, vaak ook een schouder uit de kom genoemd, ontstaat op de plaats waar het sleutelbeen (clavicula) samenkomt met het schouderblad. Op het ogenblik dat de gewrichtsbanden, die het gewricht bijeen houden, deels of volledig scheuren, dan kan het de kop van het sleutelbeen van zijn plaats glijden, waardoor het niet meer op juiste manier op het schouderblad aansluit. In de meeste gevallen zal een dergelijk letsel het gevolg zijn van een klap op de schouder of door te vallen op een uitgestrekte arm.
Symptomen van een schouderscheiding
Symptomen die kunnen wijzen op een schouder uit de kom zijn:
- pijn of gevoeligheid in de schouder,
- soms een bult in het midden van de bovenzijde van de schouder (boven het AC-gewricht).
In sommige gevallen zal de ernst van een schouderscheiding vast dienen te worden gesteld door het nemen van röntgenfoto’s terwijl de patiënt een licht gewicht vasthoudt zodat er aan de spieren wordt getrokken. De schouderscheiding zal dan beter zichtbaar zijn.
Behandelen van een schouderscheiding
Een schouderscheiding wordt in de regel op een klassieke manier behandeld door het geven van rust en het dragen van een mitella. Al snel na het ontstaan van de blessure kan een ijspacking aan worden gebracht om de pijn en de zwelling te verminderen. Na een periode van rust zal vervolgens een fysiotherapeut de patiënt helpen bij het uitvoeren van oefeningen die de schouder binnen het bewegingsbereik te bewegen.
De meeste schouderscheidingen zullen binnen 2 of 3 maanden genezen zonder verdere tussenkomst van een medicus of een therapeut. Indien de gewrichtsbanden echter ernstig gescheurd zijn, dan kan een herstel op de operatierafel noodzakelijk zijn om het sleutelbeen op zijn plaats te houden. Een arts kan echter enige tijd afwachten om te zien of de klassieke behandeling effect heeft voordat er wordt besloten om een operatie uit te voeren.
Wat zijn tendinitis, bursitis en het impingement syndroom in de schouder?
Tendinitis, bursitis en het impingement syndroom in de schouder zijn aandoeningen die nauw verwant zijn aan elkaar en kunnen alleen of in combinatie voorkomen. Wanneer de rotatorenmanchet en slijmbeurs geïrriteerd, ontstoken en gezwollen zijn, kan deze tussen de kop van het opperarmbeen en het acromion knel komen te zitten. Het herhaaldelijk maken van bewegingen waarbij de armen betrokken zijn, dan kunnen de schouderbeweging voor de duur van een aantal jaren worden beïnvloed. Het kan er eveneens voor zorgen dat de pezen, de spieren en het omringende weefsel gaan irriteren en deze zelfs af gaan breken.
Tendinitis is een ontsteking (die gekenmerkt wordt door roodheid, pijn en zwelling) van een pees. Bij een peesontsteking in de schouder raken de rotatorenmanchet- en/of de bicepspees ontstoken, vaak door een beknelling door de omliggende weefsels. Het letsel kan uiteenlopen van een lichte ontsteking tot een situatie waarbij het grootste deel van de rotatorenmanchet betrokken is. Op het moment dat de pees van de rotatorenmanchet ontstoken en verdikt is, dan kan deze vast komen te zitten onder het acromion. Een samengedrukte rotatorenmanchet wordt echter aangeduid met de term impingement syndroom.
Tendinitis en het impingement syndroom gaan dikwijls samen met een ontsteking van de slijmbeurzen die de schouder beschermen. Een ontstoken slijmbeurs wordt in de medische wereld bursitis genoemd. Een ontsteking als gevolg van een aandoening, zoals reumatoïde artritis kan tendinitis en bursitis in de rotatorenmanchet veroorzaken. Sporten waarbij overmatig gebruik wordt gemaakt van de schouder en activiteiten waarbij frequent boven het hoofd gewerkt dient te worden, zijn andere mogelijke oorzaken van een irritatie van de rotatorenmanchet of bursa en kunnen leiden tot een ontsteking en scheuring.
Symptomen van tendinitis en bursitis in de schouder
Vroege symptomen die kunnen wijzen op tendinitis en bursitis in de schouder zijn onder andere:
- Geleidelijk krijg je last van enig ongemak en pijn in het bovenste deel van je schouder of in het bovenste derde deel van je arm,
- Het wordt lastig om op de aangedane schouder te slapen.
Tendinitis en bursitis brengen eveneens pijnklachten met zich mee zodra de arm van het lichaam af of naar boven op wordt getild. Wanneer tendinitis de bicepspees betreft (de pees die voor de schouder ligt en die helpt om de elleboog te buigen en de onderarm te draaien), dan zal er pijn ontstaan aan de voor- of zijkant van de schouder en kan deze zich zelfs gaan verplaatsen naar de elleboog en de onderarm. Pijn kan eveneens ontstaan op momenten dat de arm met kracht naar boven wordt geduwd.
Diagnosticeren van tendinitis, bursitis en het impingement syndroom in de schouder
Het stellen van de diagnose van tendinitis en bursitis in de schouder begint met het doornemen van de medische geschiedenis en het uitvoeren van een lichamelijk onderzoek. Röntgenfoto’s laten geen pezen of de slijmbeurzen zien, maar kunnen wel nuttig zijn bij het uitsluiten van een botafwijking of artritis. De arts kan vloeistof uit het ontstoken gebied weghalen en dit testen om een infectie uit te kunnen sluiten. Het impingement syndroom kan worden bevestigd zodra er een injectie met een kleine dosis verdovingsmiddel (lidocaïnehydrochloride) in de ruimte onder het acromion wordt gespoten en daar de pijnklachten af zullen nemen.
Behandelen van tendinitis, bursitis en het impingement syndroom in de schouder
De eerste stap die gezet wordt bij de behandeling van tendinitis, bursitis en het impingement syndroom in de schouder is gericht om de pijn en de ontsteking te verminderen met behulp van voldoende rust, ijspackingen en ontstekingsremmende medicatie zoals:
- Aspirine,
- Naproxen,
- Ibuprofen,
- COX-2-remmers.
In bepaalde gevallen zal de arts of therapeut ultrasone therapie (zachte geluidsgolf die vibreren) gebruiken om de dieper gelegen weefsels te verwarmen en de doorbloeding te verbeteren. Geleidelijk zullen er ook lichte rek- en versterkingsoefeningen toe worden gevoegd. Deze kunnen voorafgegaan of gevolgd worden door het gebruik van een ijspacking. Indien blijkt dat er geen verbetering plaatsvindt, dan kan de arts een corticosteroïde injecteren in de ruimte onder het acromion. Ondanks dat dergelijke injecties een veel gebruikte behandeling zijn, dient er wel voorzichtig mee om worden gegaan, omdat ze kunnen leiden tot een peesscheuring. Wanneer er na 6 tot 12 maanden nog steeds geen verbetering waar te nemen is, kan de arts een arthroscopische- of open operatie uitvoeren om de schade te herstellen en de druk op de pezen en slijmbeurzen te verlichten.
Wat is een gescheurde rotatorenmanchet?
Een of meerderen rotatorenmanchetpezen kunnen ontstoken raken als gevolg van:
- het overmatig gebruik van de schouder,
- veroudering,
- een val op een uitgestrekte arm,
- een ongeval.
Sporten waarbij er herhaalde armbewegingen boven het hoofd nodig zijn of beroepsmatig zwaar tillen, zijn eveneens factoren die meer druk op de pezen en de spieren van het rotatorenmanchet uit zullen oefenen. Normaal gesproken zijn pezen sterk, maar het slijtageproces kan tot een afbraak van het weefsel leiden.
Symptomen van een gescheurde rotatorenmanchet
Kenmerkend voor iemand die last heeft van een rotatorenmanchetblessure is de pijn die wordt gevoeld aan de spier die zich aan de boven- en buitenkant van de schouder bevindt, in het bijzonder op momenten dat de arm omhoog of naar de zijkant van het lichaam wordt bewogen. Bewegingen, zoals wanneer je je aankleedt, kunnen pijnlijk zijn. De schouder kan daarnaast zwak aanvoelen, vooral als de arm in horizontale positie op wordt getild. Iemand met een gescheurde rotatorenmanchet kan ook een klikje of knakje voelen, of horen, op het ogenblik dat de schouder bewogen wordt.
Diagnosticeren van een gescheurde rotatorenmanchet
Pijn of zwakte bij het naar buiten, of naar binnen, draaien van de arm kan duiden op een scheur in een pees van de rotatorenmanchet. De patiënt zal eveneens pijn ervaren bij het naar de zijkant laten zakken van de arm nadat de schouder eerst naar achteren is bewogen en de arm is opgetild.
Een arts kan deze zwakte opsporen, maar kan mogelijk niet op basis van een lichamelijk onderzoek vaststellen op welke plaats de scheur zich exact bevindt. Bovendien kunnen genomen röntgenfoto’s normaal lijken. Een MRI kan echter helpen bij het opsporen van een volledige peesscheuring, maar ook deze zal geen gedeeltelijke scheuring aan het licht kunnen brengen.
Indien de pijn verdwijnt nadat de arts een kleine dosis verdovingsmiddel in het gebied heeft geïnjecteerd, dan is er waarschijnlijk sprake van het impingement syndroom. Wanneer er geen reactie op deze behandeling is, dan kan de arts een artrogram gebruiken, in plaats van een MRI, om het aangedane gebied te inspecteren en de diagnose te staven.
Behandelen van een gescheurde rotatorenmanchet
Artsen raden gewoonlijk aan dat iemand die last heeft van een letsel aan een rotatorenmanchet zijn, of haar, schouder laat rusten, warmte of koude packingen op het pijnlijke deel aanbrengt en geneesmiddelen gebruikt om de pijn en de ontsteking te verminderen. Er kunnen ook andere behandelingen hieraan toe worden gevoegd, zoals:
- Elektrische stimulatie van de spieren en de zenuwen in de schouder
- Echografie therapie,
- Cortisoneinjectie in de nabijheid van het ontstoken gebied van de rotatorenmanchet.
De patiënt dient wellicht enkele dagen een mitella te dragen. Als chirurgisch ingrijpen niet meteen in overweging wordt genomen, dan zullen oefeningen aan het behandelingsprogramma toe worden gevoegd om de flexibiliteit en de kracht o[ te bouwen en de werking van de schouder weer te herstellen. Wanneer er geen verbetering plaatsvindt met behulp van deze klassieke behandelingen en de functionele beperkingen aanwezig blijven, dan kan de arts besluiten om door middel van een arthroscopische- of een open chirurgische ingreep het herstel van de gescheurde rotatorenmanchet uit te voeren .
Wat is een frozen shoulder?
Zoals de naam al aangeeft, is de beweging van de schouder ernstig beperkt bij iemand die last heeft van een frozen shoulder (letterlijk vertaald als ‘bevroren schouder’). Deze aandoening, die in de medische wereld adhesieve capsulitis wordt genoemd, wordt dikwijls veroorzaakt door een blessure die een gebrekkig gebruik als gevolg heeft. Het gebruiken van de schouder zal immers pijn met zich meebrengen.
De voortgang van reumatische aandoeningen en recente schouderoperaties kunnen eveneens een frozen shoulder veroorzaken. Het met tussenposen gebruiken van de schouder kunnen een ontsteking met zich meebrengen. Verklevingen (abnormale weefselvormingen) groeien tussen de gewrichtsvlakken en zullen de beweging van de schouder gaan beperken. Er is eveneens een gebrek aan gewrichtsvloeistof, dat normaal gesproken de opening tussen het opperarmbeen en de capsule smeert om op die manier het schoudergewricht te helpen bewegen. Het is deze beperkte ruimte tussen de capsule en kop van het opperarmbeen die adhesieve capsulitis onderscheidt van een minder gecompliceerde pijnlijke, stijve schouder. Mensen die een verhoogd risico lopen op de ontwikkeling van een frozen shoulder zijn onder meer personen met:
- Diabetes,
- Beroerte,
- Een longaandoening,
- Reumatoïde artritis,
- Een hartaandoening,
Maar ook mensen die een ongeluk mee hebben gemaakt, zullen eerder last krijgen van een frozen shoulder. De aandoening komt echter zelden voor bij mensen die jonger zijn dan 40.
Symptomen van een frozen shoulder
Met een frozen schoulder wordt het gewricht zo stram en stijf dat het vrijwel niet mogelijk is om simpele bewegingen uit te voeren, zoals het optillen van de arm. Iemand met een frozen shoulder klaagt dat de stijfheid en het ongemak ’s nachts erger worden. Een arts kan vermoeden dat iemand een frozen schoulder heeft op het ogenblik dat een lichamelijk onderzoek een beperkte schouderbeweging aan het licht heeft gebracht. Een arthrogram kan deze diagnose staven.
Behandelen van een frzoen schoulder
De behandeling van een frozen shoulder richt zich op het herstel van de gewrichtsbeweging en de verlichting van de pijn in de schouder. Gewoonlijk zal de behandeling beginnen met behulp van de toediening van niet-steroïde anti-inflammatoire medicatie en het aanbrengen van warmte, gevolgd door wat lichte rekoefeningen. Deze rekoefeningen, die thuis met behulp van een fysiotherapeut uit kunnen worden gevoerd, hebben de voorkeur.
In bepaalde gevallen kan transcutane elektrische zenuwstimulatie (vaak afgekort als TENS) met een kleine batterij worden gebruikt om pijn te verzachten door de blokkade van zenuwimpulsen. Wanneer deze maatregelen niet succesvol zijn, dan kan de arts manipulatie van de schouder aanraden die plaatsvindt onder volledige narcose. Een operatieve ingreep waarbij de verklevingen los worden geknipt zal in bepaalde gevallen alleen noodzakelijk blijken.
Symptomen en het diagnosticeren van een gebroken schouder
Een breuk bestaat uit een gedeeltelijke of volledige scheur die door een bot loopt. De breuk in een bot ontstaat in de regel door een impactletsel, zoals een val of een klap op de schouder. Een breuk heeft vaak betrekking op het sleutelbeen of de nek het gebied dat onder de kop van het opperarmbeen ligt.
Een schouderbreuk die ontstaat na een ernstig letsel gaat doorgaans samen met ernstige pijnklachten. Binnen een korte tijd kan er roodheid en blauwe plekken rond het aangedane gebied waar worden genomen. In sommige gevallen is een breuk duidelijk aanwezig omdat de botten zichtbaar niet in de juiste positie staan. Zowel de diagnose als de ernst kan worden gestaafd door gemaakte röntgenfoto’s.
Behandelen van een gebroken schouder
Op het ogenblik dat een breuk is ontstaan, dan zal de arts proberen om de botten in een positie te brengen die de genezing bevordert en die de armbeweging weer zal herstellen. Wanneer het sleutelbeen is gebroken, dient de patiënt eerst een mitella of een sling op de borst te dragen om het sleutelbeen op zijn plaats te houden. Nadat de mitella of sling verwijderd mogen worden, zal de arts oefeningen voorschrijven om de schouder mee te versterken en de beweging weer te herstellen. In bepaalde gevallen zal een operatieve ingreep nodig zijn als er sprake is van een bepaalde breuken in het sleutelbeen.
Een breuk in de hals van het opperarmbeen wordt doorgaans behandeld met een mitella of een schouderimmobilizer. Wanneer de botten niet goed op hun plaats zitten, dan kan een operatieve ingreep noodzakelijk zijn om deze weer goed te zetten. Oefeningen vormen eveneens een onderdeel van het herstel van de schouderkracht en de beweging van de schouder.
Artritis in de schouder
Artritis is een aandoening die het gevolg is van de slijtage van het kraakbeen (ook wel osteoartritis genoemd) of een ontsteking (reumatoïde artritis). Artritis treft niet alleen de gewrichten; maar kan eveneens van invloed zijn op ondersteunende weefsels zoals:
- Spieren,
- Pezen,
- Gewrichtsbanden.
Symptomen en het diagnosticeren van artritis in de schouder
De gebruikelijke symptomen van artritis in de schouder zijn pijn, in het bijzonder in het AC-gewricht, en een afname van de beweeglijkheid van de schouder. Een arts kan vermoeden dat iemand lijdt aan artritis wanneer er sprake is van pijn en zwelling in het gewricht. De diagnose kan worden gestaafd door het uitvoeren van een lichamelijk onderzoek en het maken van röntgenfoto’s. Bloedonderzoek kan eveneens nuttig zijn voor het diagnosticeren van reumatoïde artritis, maar ook andere onderzoeken kunnen hierbij helpen. De analyse van synoviale vloeistof van het schoudergewricht kan van nut zijn bij het diagnosticeren van bepaalde vormen van artritis. Ondanks dat een artroscopie direct schade aan het kraakbeen, de pezen en de gewrichtsbanden in beeld kan brengen en een diagnose kan staven, wordt dit vaak alleen gedaan wanneer er een hersteloperatie uit dient te worden gevoerd.
Behandelen van artritis in de schouder
In het gros van de gevallen wordt osteoartritis van de schouder behandeld met behulp van de toediening van niet-steroïde ontstekingsremmende medicatie, zoals:
- aspirine
- ibuprofen
- COX-2-remmers
Reumatoïde artritis van de schouder kan echter ook fysiotherapie en aanvullende medicatie vereisen, zoals in de vorm van corticosteroïden. Op het ogenblik dat een niet-operatieve behandeling van artritis van de schouder de pijn niet weet te verlichten of de functie niet kan verbeteren, of indien er sprake is van een ernstige slijtage van het gewricht waardoor delen losraken en van hun plaats komen, dan kan het vervangen van de schoudergewrichten (zogenaamde artroplastiek) betere resultaten genereren. Bij deze operatieve ingreep zal een chirurg het schoudergewricht vervangen door een kunstkop voor de bovenzijde van het opperarmbeen en een kom (glenoïde) voor het schouderblad.
Passieve schouderoefeningen (waarbij iemand anders dan de patiënt zelf de arm beweegt om het schoudergewricht te draaien) worden kort na de operatie al gestart. Patiënten beginnen zelf met oefenen circa 3 tot 6 weken na het ondergaan van de operatie. Uiteindelijk worden rek- en krachtoefeningen een cruciaal onderdeel van het revalidatieprogramma. Het succes van de operatie hangt echter doorgaans af van de conditie van de spieren van de rotatorenmanchet voorafgaand aan de operatie en de mate waarin de patiënt het trainingsprogramma blijft volgen.
