Als jij wakker wordt met een opgezwollen gezicht, dan zal je eerst even schrikken. Het kan simpelweg van het slapen komen en snel weer wegtrekken, maar soms ligt er meer aan ten grondslag. Zo is het mogelijk dat je een verwonding hebt opgelopen, dat je allergisch bent of dat er een meer urgentere medische aandoening is die dit symptoom veroorzaakt. Wat ook de reden, in veel gevallen is een opgezwollen gezicht niet iets dat je moet negeren. Hier vind je 11 oorzaken die een gezwollen gezicht als gevolg kunnen hebben.
1. Een allergische reactie
Een opgezwollen gezicht is erg vaak het gevolg van een allergische reactie. Alhoewel dit niet leuk is, is het goed te behandelen en onder controle te houden. De allergische reactie kan zijn als gevolg van voedsel of pollen en is een reactie op een stof die het als gevaarlijk beschouwt. De dokter zal een aantal testen uitvoeren om te achterhalen waarvoor je precies allergisch bent. Daarna kun je deze stof vermijden of medicatie krijgen waarmee je allergie onderdrukt wordt. Naast een opgezwollen gezicht kun je ook opgezwollen lippen krijgen, kan je gezicht en lippen doof aanvoelen en kan er uitslag op je gezicht ontstaan. Je kunt dan het beste een afspraak maken met de dokter. Als je ademhalingsmogelijkheden voelt of je keel raakt dicht, dan heb je spoedhulp nodig.
2. Anafylaxie
Anafylaxie is ook een allergische reactie, alleen betreft het een zeer ernstige en levensbedreigende situatie. De reactie komt namelijk in een paar minuten op en kan worden veroorzaakt door noten, een bijensteek, schelpdieren of een groot aantal andere allergenen. Ook penicilline of aspirine kunnen zo’n reactie opwekken in mensen. Als je gezicht heel snel opzwelt en je hierbij uitslag ontwikkeld, slecht kunt ademen, moeilijk kunt praten, angstig bent, in de war bent of buikpijn hebt moet je direct 112 bellen.
3. Cellulitis
Cellulitis wordt meestal geassocieerd met een sinaasappelhuid, rondom de billen en dijen, maar cellulitis is ook een huidinfectie veroorzaakt door een bacterie. Je gezicht kan daardoor opzwellen en deze zal warm en gevoelig aanvoelen en rood worden. Deze infectie kan worden veroorzaakt door een tandabces, bijvoorbeeld, of door een andere infectie die de kans heeft gekregen zich te verspreiden. Cellulitis gaat niet vanzelf weg dus je kunt het beste snel een doktersafspraak maken. Het kan gelukkig gemakkelijk behandeld worden met antibiotica.
4. Obesitas
Als jouw BMI hoger is dan 30, dan heb je officieel obesitas. Dit betekent dat je zwaar over je aangeraden gewicht bent geraakt en dus ben je erg ongezond. Obesitas heeft allerlei gezondheidskwalen als gevolg, zoals zere knieën, opgezwollen enkels en een opgezwollen gezicht. De enige manier om dit te verhelpen is om af te vallen en je leefgewoontes aan te passen. Soms kan je dit bereiken door een gastrische bypassoperatie te laten uitvoeren.
5. Bindvliesontsteking
Het bindvlies is het vlies in je oog dat je oogleden bedekken. Als dit ontsteekt zullen je ogen dik en rood worden, maar ook je gezicht kan opzwellen. Bindvliesontsteking is vaak het gevolg van een virus, maar ook bacteriën, schimmels, chlamydia, parasieten en allergieën kunnen dit veroorzaken. Als je bindvliesontsteking vermoed, ga dan direct naar de dokter. Deze zal je antibiotica voorschrijven zodat de symptomen sneller beter zullen worden.
6. Angioedema
Een angioedema is een zwelling die zich manifesteert in de diepere lagen van je huid. Het ontstaat vaak in verschillende gedeeltes van het gezicht, maar ook in de genitaliën, de handen en de voeten. Angioedema’s kunnen om verschillende redenen worden veroorzaakt, zoals een allergische reactie, een reactie op bepaalde drugs, genetische oorzaken en soms zelfs zonder een direct aantoonbare oorzaak. Je doet er goed aan om de dokter te bellen als je vermoed een angioedema te hebben, maar vaak lossen de symptomen zichzelf automatisch op wanneer hetgeen de reactie veroorzaakt wordt verwijderd uit je buurt of systeem.
8. Problemen met de schildklier
De schildklier speelt een rol in je hormoonhuishouding en bevindt zich in de voorkant van je nek. Als deze te weinig hormonen aanmaakt spreken we van hypothyreoïdie en als deze te veel hormonen aanmaakt spreken we van hyperthyreoïdie. In beide gevallen kan dit resulteren in een gezwollen gezicht, handen en voeten, vermoeidheid, zware ongesteldheid en pijn in de gewrichten. Beide aandoeningen kunnen met medicatie vrij goed onder controle worden gehouden.
9. De bof
De bof is een virusinfectie die opgezwollen klieren in de nek veroorzaakt. Het is erg besmettelijk en de zwelling kan ook naar de wangen trekken. Daarbij zal de patiënt zich moe voelen, koorts hebben en de eetlust verliezen. In Nederland worden kinderen twee keer ingeënt tegen de bof en komt het eigenlijk nog heel weinig voor. In 2008 werd Nederland getroffen door een bof-epidemie, voornamelijk rondom de bijbelgordel. De huisarts zal medicijnen voorschrijven waarmee de bof goed kan worden behandeld.
10. De ziekte van Cushing
Cushins’s syndroom of de ziekte van Cushing wordt veroorzaakt als er te veel van het hormoon cortisol wordt geproduceerd door het lichaam. Het kan een opgezwollen gezicht en nek veroorzaken en is vaak het gevolg van langdurig gebruik van medicijnen die corticosteroïden bevatten. Naast een gezwollen gezicht zie je ook gewichtstoename (voornamelijk in het bovenlichaam), problemen om te slapen, regelmatig plassen, acne, hypertensie en een vermindering van de spierkracht. De behandeling is afhankelijk van wat de ziekte heeft veroorzaakt en zal vaak een vermindering van de medicatie betekenen als dat mogelijk is.
11. Bijholteontsteking
Als je een bacteriële infectie hebt ontwikkeld in de bijholte (de holte tussen de neusbeenderen) dan kan dit opgezwollen neus, ogen en jukbeenderen opleveren. Alhoewel dit erg pijnlijk is, is de zwelling vaak minder groot. Je kunt daarnaast ook hoofdpijn ontwikkelen en druk rondom de ogen en neus. Bijholteontsteking kan vanzelf weggaan of de dokter kan je antibiotica voorschrijven.
12. Een tandabces
Je gezicht kan plaatselijk opzwellen als je een abces hebt onder een tand of kies. Dit ontstaat als er een gaatje in zit of de tand of kies is afgebroken maar hier is niets aan gedaan. De infectie vormt een abces gevuld met pus dat nergens naartoe kan. De tandarts kan dit abces opensnijden, een wortelkanaalbehandeling uitvoeren of de tand trekken. Ook zal je antibiotica moeten nemen.
Andere redenen voor een opgezwollen gezicht
Er zijn uiteraard nog vele andere redenen voor een opgezwollen gezicht en deze zijn vaak erg gemakkelijk te bepalen. Als je je hoofd gestoten hebt is de kans groot dat je hier een blauwe plek en zwelling zal zien. Ook als je gestoken bent door een insect ergens op je hoofd kan je gezicht opzwellen, vooral als je daar allergisch voor bent. Zit je te lang met je gezicht in de zon en ben je erg verbrand, dan zal er water onder je huid komen en zwelt je gezicht ook op. Soms is gezond verstand voldoende om een opgezwollen gezicht te voorkomen of te verklaren.
Waarom raakt een gezicht opgezwollen?
Er zijn dus vele redenen waarom je gezicht op kan zwellen en regelmatig is dit niets ernstigs. Je neemt in de meeste gevallen contact op met je dokter, krijgt een diagnose, ontvangt een bepaalde behandeling en je gezicht wordt weer normaal. In de volgende gevallen is de zwelling vaak vrij ongevaarlijk en kun je een afspraak maken met de dokter:
- Milde allergische reactie.
- Een ooginfectie.
- Problemen met je hormonen.
- Een abces.
- Bindvlies- en bijholteontsteking.
- De bof.
Wanneer is er sprake van een spoedgeval?
Als er een acute allergische reactie optreedt en er sprake is van anafylaxie, dan is het erg belangrijk dat er direct medische spoedhulp wordt geregeld. Anafylaxie gaat gepaard met ademhalingsproblemen, duizeligheid, hartkloppingen, een opgezwollen keel en een lage bloeddruk. Anafylaxie is levensbedreigend. Ook als je bepaalde ziektes onbehandeld laat kan er spoedhulp nodig zijn. Een ontsteking zoals een abces kan zich uitbreiden en je bloed inkomen en de bof kan ernstige gevolgen hebben als het niet wordt behandeld. Neem daarom je opgezwollen gezicht serieus, schakel medische hulp in als je zelf niet weet waardoor het wordt veroorzaakt en neem het zekere voor het onzekere. Het is beter om voor niets naar de dokter te gaan dan er later achter te komen dat jouw probleem in vroege stadia prima te behandelen was geweest.