Hieronder hebben we een overzicht voor je gemaakt van op de huid liggende bulten. Dit soort bulten komt namelijk vrij geregeld voor en zijn in het gros van de gevallen onschuldig van aard. Ze bijvoorbeeld kunnen het gevolg zijn van een aantal aandoeningen, zoals:
- een infectie,
- een allergische reactie,
- een huidaandoening,
- huidkanker.
Op de huid liggende bulten kunnen qua uiterlijk en aantal echter wel verschillen, uiteraard afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Ze kunnen bijvoorbeeld dezelfde kleur hebben als je huid of juist anders van kleur zijn. Ze kunnen jeuken en zowel groot als klein zijn. Bepaalde bulten die op de huid liggen kunnen hard zijn, terwijl andere juist weer zacht en beweeglijk aan kunnen voelen.
De meeste op de huid liggende bulten kunnen het prima af zonder dat er een behandeling aan te pas komt, ze verdwijnen na verloop van tijd vanzelf. Je dient echter contact op te nemen met je huisarts op het moment dat de bulten hinderlijk zijn. Dit geldt ook wanneer je je zorgen gaat maken over eventuele veranderingen in deze bulten of over de algehele conditie van je huid.
Aandoeningen die op de huid liggende bulten kunnen veroorzaken
Talloze aandoeningen kunnen op de huid liggen de bulten veroorzaken. Hieronder hebben we dan ook een lijst voor je opgesteld met 25 mogelijke oorzaken.
- Acne
In de meeste gevallen zal acne zich op het gezicht, de nek, de schouders, de borst en de bovenrug manifesteren. Uitbarstingen die zichtbaar zijn op de huid bestaan uit mee-eters, puistjes of diepe, pijnlijke cysten en bultjes. Als gevolg van acne kunnen er op of in de huid littekens achterblijven, of zorgt de acne ervoor dat de huid donkerder van kleur wordt wanneer deze niet wordt behandeld.
- Koortslip
Een koortslip is een rode, pijnlijke, met vocht gevulde blaar die in de buurt van de mond en lippen zichtbaar wordt. Het aangedane deel van de huid zal doorgaans tintelen of branderig aanvoelen nog voordat de pijnlijke plek daadwerkelijk te zien is. Uitbraken van een koortslip kunnen tevens gepaard gaan met lichte, griepachtige symptomen, zoals een geringe verhoging van de lichaamstemperatuur, lichaamspijnen en opgezette lymfeklieren.
- Likdoorns en eelt
Kleine, ronde cirkels die zijn gevormd door verdikte huid met daarin een pijnlijk, hoornachtig gebied van verhard weefsel in het midden. In de meeste gevallen zijn likdoorns en eeltplekken te vinden op de toppen en zijkanten van de tenen en op de voetzolen. Ze zijn het gevolg van de uitoefening van langdurige wrijving en druk.
- Acrochordon
Acrochordon is een stukje huid dat er los lijkt bij te hangen, dat bovendien wel een centimeter lang kan worden. Het heeft dezelfde kleur als je huid of net een beetje donkerder en is waarschijnlijk het gevolg van wrijving. In het gros van de gevallen kunnen acrochordons aan worden getroffen in de buurt van de nek, de oksels, de borsten, de liezen, de buik of de oogleden
- Knobbeltje
Knobbeltjes zijn kleine tot middelgrote vergroeiingen in de huid die kunnen zijn gevuld met een bepaald weefsel, een vloeistof of een combinatie daarvan. In de regel is een knobbeltje breder dan een puistje en kan dit eruitzien als een stevige, gladde huid die zich onder de eigenlijke huid bevindt. Normaal gesproken is een knobbeltje niet ernstig, maar kan uiteraard welvoor ongemak zorgen op momenten dat het druk op andere structuren uitoefent. Knobbeltjes kunnen zich overigens ook diep in het lichaam vormen, op plaatsen waar je deze niet worden gezien of gevoeld/
- Krentenbaard
Vaak wordt krentenbaard waargenomen bij baby’s en kinderen. Deze vorm van huiduitslag is in het gros van de gevallen in het gebied rondom de mond, de kin en de neus te zien. Het betreft echter een irriterende huiduitslag en een met vocht gevulde blaren die gemakkelijk openspringen en die uiteindelijk een honingkleurige korst zullen gaan vormen.
- Waterwrat
Waterwratten die in een groep van maximaal 20 exemplaren voor kunnen komen, zijn klein, glanzend en soepel. De kleur is wit, roze of vleeskleurig en de wrat is verder stevig en halfrond met een deukje of kuiltje in het midden.
- Lipoom
Een lipoom is een vetknobbel die zacht aanvoelt en gemakkelijk beweegt op het moment dat je met je vinger erin prikt. Deze bulten zijn klein en liggen vlak onder de huid. Ze zijn bleek van kleur of zelfs helemaal kleurloos. Vaak zijn lipomen war te nemen in de nek, op de rug of op de schouders en zullen alleen pijnklachten met zich meebrengen wanneer ze in zenuwen groeien.
9. Cyste
Een cyste is een langzaam groeiende bult onder de huid die een glad oppervlak heeft. Cystes kunnen zowel groot als klein zijn en zullen doorgaans pijnloos zijn. In de meeste gevallen zal een cyste geen probleem opleveren, mits deze niet geïnfecteerd is, erg groot is geworden of in een gevoelig gebied zich heeft ontwikkeld. Bepaalde cysten groeien diep in je lichaam waar je hen niet kunt zien of kunt voelen.
- Wrat
Een wrat kan het gevolg zijn van een heleboel verschillende virussoorten die de naam humaan papillomavirus (HPV) dragen. Ze kunnen op de huid of de slijmvliezen aan worden getroffen, alleen of in groepjes. Wratten zijn besmettelijk en kunnen dus door worden gegeven aan anderen
- Actinische keratose
Bij actinische keratose is er doorgaans sprake van bulten van minder dan 2 centimeter, of ongeveer de grootte van een potloodgummetje. De aandoening kenmerkt zich door de dikke geschubde of schilferige huidlaag. Je vindt deze aandoening op delen van het lichaam die veel bloot worden gesteld aan de zon (dus de handen, de armen, het gezicht, de hoofdhuid en de nek) en de aangedane huid is vaak roze van kleur, maar kan eveneens een bruine, kastanjebruine of grijze onderlaag hebben.
- Basaalcelcarcinoom
Een basaalcelcarcinoom is een op de huid liggend, stevig en bleek gebied dat veel gelijkenis vertoond met een litteken. De bult op de huid is halfrond van vorm met roze of rode, glanzende en parelachtige delen met een verzonken midden, te vergelijken met een krater, Er zijn bovendien bloedvaten waar te nemen op het basaalcelcarcinoon en de aangedane huid gaat gemakkelijk bloeden of vormt een natte wond die niet lijkt te helen, of geneest en komt enige tijd later weer terug.
- Plaveiselcelcarcinoom
Een plaveiselcelcarcinoon komt vaak voor op plaatsen die bloot zijn gesteld aan UV-straling, zoals het gezicht, de oren en de bovenkant van de handen. Deze aandoening kenmerkt zich door de schilferige, roodachtige huidplooi die overgaat in een verhoogde bult die vervolgens alleen maar groter wordt. De bult zal gemakkelijk gaan bloeden en heelt niet, of geneest om vervolgens weer opnieuw te verschijnen.
- Melanoom
Het melanoom is de meest ernstige vorm van huidkanker en komt vaker voor bij mensen met een lichte huid. Overal op het lichaam kunnen moedervlekken veranderen in niet regelmatig gevormde randen, een asymmetrische vorm en meerdere kleuren. Een moedervlek die in de loop van de tijd van kleur veranderd is of die groter is geworden, dient altijd door een arts te worden beoordeeld om een melanoom uit te kunnen sluiten. In de regel is een melanoom echter groter dan een gummetje aan de bovenzijde van een potlood.
- Steenpuist
Bacteriële- of schimmelinfectie van een haarzakje of talgklier kunnen een steenpuist veroorzaken overal op het lichaam, maar het meest vaak komen steenpuisten voor op het gezicht, de hals, de oksel en de billen. Ze kenmerken zich door rode, pijnlijke, verhoogde bulten die een gele of witte kern hebben. Een steenpuist kan openbarsten waarna er een pusachtig vocht uit kan gaan lekken.
- Bullae
Bullae zijn met een helder, waterig vocht gevulde blaarachtige bulten die echter groter zijn dan 1 centimeter in doorsnede. Deze aandoening kan het gevolg zijn van wrijving, contactdermatitis en andere huidaandoeningen. Op het moment dat het vocht in de bult melkachtig van kleur wordt, dan kan er sprake zijn van een infectie.
- Contactdermatitis
Contactdermatitis verschijnt uren, tot soms wel dagen, na het in contact komen met een allergeen. De huiduitslag heeft zichtbare randen en verschijnt op de plek waar je huid in contact is geweest met de irriterende stof. De huid jeukt en is rood van kleur, schilferig of rauw. Er kunnen blaren ontstaan die open kunnen barsten en waar vocht uit kan lekken waarna er zich een korstje zal gaan vormen.
- Kersenwrat
Een algemene huidgroei die overal op het lichaam te vinden is, maar het meest waarschijnlijk waargenomen zal worden op de romp, de armen, de benen en de schouders. Kersenwratjes komen vaker voor bij mensen die ouder zijn dan 30 jaar. Het zijn kleine, felrode ronde of ovale vlekjes die op de huid kunnen liggen, maar even goed glad kunnen zijn, en kunnen gaan bloeden wanneer er overheen wordt gewreven of eraan wordt gekrabt. In de regel zijn kersenwratjes onschuldig, maar moeten wellicht wel weg worden gehaald op het moment dat ze zich in probleemgebieden bevinden.
- Keloïd
Symptomen van een keloïd manifesteren zich op de plek van een eerdere verwonding. De bult of stijf deel van de huid kan dan pijn doen of gaan jeuken. Het aangedane deel van de huid zal vleeskleurig, roze of rood van kleur zijn.
- Keratosis pilaris
Keratosis pilaris is een vaak voorkomende huidaandoening op de armen en benen, maar kan eveneens zich manifesteren op het gezicht, de billen en de romp. Dikwijls verdwijnt deze aandoening weer vanzelf na het dertigste levensjaar. Delen van de huid zijn bobbelig, lichtrood en voelen ruw aan en de klachten zullen wellicht slechter worden bij droog weer.
- Ouderdomswrat
In de regel is een ouderdomswrat onschuldig van aard, het betreft een bepaalde groei van huidcellen die vaak waar wordt genomen bij oudere personen. Ouderdomswratjes kunnen overal op het lichaam aan worden getroffen, behalve op de handpalmen en op de voetzolen. Het zijn ronde of ovale, donker gekleurde wratjes die aan de huid vast lijken te zitten. Bovendien liggen ze op de huid en voelen hobbelig en wasachtig aan.
- Waterpokken
Waterpokken komen voor in groepjes van jeukende, rode met vocht gevulde blaartjes in verschillende stadia van genezing. Ze kunnen waar worden genomen over heel het lichaam en de huiduitslag gaat gepaard met koorts, pijn in het lichaam, keelpijn en verlies van de eetlust. Waterpokken blijven besmettelijk totdat alle blaartjes zijn genezen en uitgedroogd.
23, MRSA (stafylokokken) infectie
Deze aandoening wordt beschouwd als een medisch spoedgeval. Spoedeisende hulp kan dan ook noodzakelijk zijn. Het betreft een infectie door een soort stafylokokken bacterie die resistent is tegen talloze verschillende vormen van antibiotica. Er is sprake van een infectie door het binnendringen van het lichaam via een wondje op de huid. Deze huidinfectie lijkt vaak op een spinnenbeet, met een pijnlijk, op de huid liggende rode bult waar pus uit kan lekken. MRSA moet behandeld worden met sterke antibiotica en kan leiden tot meer ernstige aandoeningen, zoals cellulitis of een bloedinfectie.
- Schurft
Schurft kan vier tot zes weken sluimeren voordat de symptomen uiteindelijk zichtbaar worden. Er ontstaan dan een extreem jeukende huiduitslag die op puisten kan lijken en bestaat uit kleine blaartjes en schilfers. De schurft vormt op de huid liggen de witte- of vleeskleurige strepen.
- Aardbeienvlek
Een aarbeienvlek is rood of paarsachtig van kleur en vormt een op de huid liggende vlek die zich normaal gesproken op het gezicht, op de hoofdhuid, op de rug of op de borst bevindt. De vlek verschijnt bij de geboorte of bij erg jonge kinderen. Een aardbeienvlek wordt langzaam kleiner, of verdwijnt zelfs volledig, zodra het kind ouder wordt.
Oorzaken en vormen van op de huid liggende bulten
De meest voorkomende oorzaken van op de huid liggende bulten zijn onschuldig van aard en hebben geen medische behandeling nodig, mits je je er niet onprettig over voelt. Hieronder hebben we een aantal van de mogelijke oorzaken van op de huid liggen de bulten voor je verzameld:
- Acne is de meest voorkomende huidaandoening in een heleboel westerse landen. De aandoening veroorzaakt bulten op de huid die kunnen variëren van erg klein en pijnloos tot groot en pijnlijk. De bultjes gaan doorgaans gepaard met roodheid en zwelling van de aangedane huid.
- Huidabcessen zijn geïnfecteerde haarzakjes die ogen als rode, verhoogde bultjes die op de huid liggen. Ze kunnen pijnlijk zijn, maar uiteindelijk zullen ze verdwijnen als ze open zijn gebarsten en het vocht vrij is gekomen.
- Bullae zijn op de huid liggende, met vocht gevulde bulten die het gevolg kunnen zijn van wrijving, of bepaalde aandoeningen, zoals contactdermatitis en waterpokken.
- Kersenwratjes zijn veel voorkomende bultjes die zich op de meeste delen van het lichaam kunnen gaan vormen. Ze ontwikkelen zich zodra bloedvaten samen gaan klonteren en er een verhoogde, felrode bult onder, of op de huid, wordt gevormd.
- Koortsblaartjes zijn rode, met vocht gevulde bultjes die rondom de mond of andere delen van het gezicht kunnen ontstaan en die uiteindelijk open kunnen barsten. Ze worden veroorzaakt door een veelvoorkomend virus dat herpes simplex heet.
- Contactdermatitis is een allergische reactie van de huid die een jeukende, rode huiduitslag tot gevolg heeft. De huiduitslag kan bestaan uit op de huid liggende, rode bultjes die vocht kunnen verliezen,open kunnen barsten of korstjes kunnen gaan vormen.
- Likdoorns of eelt zijn ruwe, verdikte delen van de huid. Ze worden doorgaans waargenomen op de voeten en de handen.
- Cysten zijn een soort gezwellen die vocht, lucht of andere stoffen kunnen bevatten. Ze ontwikkelen zich onder de huid op alle delen van het lichaam. Ze voelen aan als een klein balletje en kunnen vaak een beetje worden verplaatst.
- Keloïden zijn gladde, op de huid liggende gezwellen die zich rondom littekens vormen. Ze worden doorgaans aangetroffen op de borst, de schouders en de wangen.
- Keratosis pilaris is een huidaandoening die zich kenmerkt door een te sterke groei van een eiwit (keratine). De aandoening heeft kleine oneffenheden rondom de haarzakjes van het lichaam tot gevolg.
- Lipomen zijn opgehoopt vetweefsel onder de huid en zijn meestal pijnloos. Ze vormen zich vaak in de nek, op de rug of op de schouders.
- Waterwratten zijn kleine, vleeskleurige bultjes met een kuiltje in het midden die zich doorgaans op alle delen van het lichaam kunnen gaan vormen. Ze kunnen ontstaan door huid-op-huidcontact met iemand die er al mee besmet is.
- Knobbeltjes zijn het gevolg van de groei van ongewoon weefsel en kunnen op de huid zichtbaar worden op een heleboel lichaamsdelen, zoals de oksels, de liezen en het hoofd- en nekgebied.
- Ouderdomswratten zijn ronde, ruwe vlekken die op het huidoppervlak liggen. Ze kunnen voorkomen op een heleboel delen van het lichaam, zoals de borst, de schouders en de rug. Ze kunnen huidkleurig, bruin of zwart zijn.
- Acrochordons (huidlabels) zijn kleine, vlezige huidplooien. Ze groeien vaak in de nek of in de oksels. Ze kunnen dezelfde kleur hebben als de huid of net een beetje donkerder zijn.
- Aardbeienvlekken zijn rode moedervlekken die het meest voorkomen bij jonge kinderen en die later vaak weer verdwijnen als het kind ouder wordt.
- Wratten zijn op de huid liggen de bulten die het gevolg zijn van een besmetting met het humaan papillomavirus (HPV). Ze ontwikkelen zich vaak op de handen en de voeten. Ze kunnen huidkleurig, roze of lichtbruin van kleur zijn.
Minder vaak worden op de huid liggende bulten veroorzaakt door meer ernstige aandoeningen die absoluut een medische behandeling nodig hebben. Sommige bacteriële- en virale infecties veroorzaken bulten en zullen alleen maar erger worden op het ogenblik dat ze niet gediagnosticeerd en dus ook niet behandeld worden. Dit soort ernstige aandoeningen zijn:
- Waterpokken, een veel voorkomende virale kinderziekte die zich kenmerkt door rode, jeukende bultjes die zich over heel het lichaam zullen laten zien,
- Krentenbaard, een bacteriële huidinfectie die veel voorkomt bij jonge kinderen en die erg besmettelijk is en zich kenmerkt door de rode blaartjes die vocht kunnen lekken waarna er uiteindelijk een honingkleurige korst zal ontstaan,
- MRSA (stafylokokken) infectie, een ziekte die het gevolg is van een stafylokokkenbacterie die normaal gesproken op de huid leeft, waardoor een gezwollen, pijnlijke bult met een witte kern ontstaat,
- Schurft, een huidaandoening die het gevolg is van besmetting met een kleine mijtensoort (Sarcoptes scabiei), die een jeukende, puistvormige uitslag op de huid tot gevolg heeft,
- Andere soorten van op de huid liggen de bulten kunnen het gevolg zijn van huidkanker. Er zijn uiteenlopende vormen van huidkanker bekend, die naast een aantal andere huidaandoeningen allemaal altijd medische zorg en een behandeling nodig hebben:
- Actinische keratose is een precancereuze (heeft de neiging om maligne, dus kwaadaardig te worden) huidaandoening die zich kenmerkt door schilferige, harde vlekken op huiddelen die aan de zon bloot zijn gesteld, zoals de handen, de armen of het gezicht. Dergelijke vlekken zijn doorgaans bruin, grijs of roze van kleur en het aangedane deel van de huid kan jeuken of branderig aanvoelen.
- Basaalcelcarcinoom is een vorm van kanker die de bovenste huidlaag aantast waardoor er pijnlijke bulten ontstaan die in de vroege stadia gemakkelijk kunnen bloeden. De bulten zullen op een aan de zon blootgestelde huid verschijnen en kunnen niet alleen verkleurd, maar even goed glanzend of littekenachtig zijn.
- Plaveiselcelcarcinoom is een vorm van huidkanker die uitgaat van de squameuze cellen (een bepaald type epitheelcel). Deze cellen vormen de buitenste laag van de huid. De aandoening zorgt voor het ontstaan van schilferige, rode plekken en op de huid liggende zweren. Deze abnormale gezwellen vormen zich doorgaans opplaatsen die bloot zijn gesteld aan ultraviolette straling.
- Melanoom is de minst voorkomende, maar wel de meest ernstige, vorm van huidkanker. Deze begint als een moedervlek die er ongewoon uit gaat zien. Zo zullen ze doorgaans asymmetrisch, veelkleurig en groter en met onregelmatige randen, in vergelijking tot een normale moedervlek. Deze vorm van huidkanker kan overal op het lichaam verschijnen.
Wanneer moet je een arts raadplegen over op de huid liggen de bulten
De meeste op de huid liggen bulten zijn gelukkig ongevaarlijk en geen reden om je zorgen te maken. Je dient echter wel je huisarts te raadplegen op het ogenblik dat:
- De bulten op je huid veranderen of erger worden qua uiterlijk, of langere tijd aanwezig blijven,
- je hebt pijn of de bulten zorgen voor een bepaalde hinder of ongemak,
- je weet niet waarom er een bult op je huid is verschenen,
- je vermoedt dat je een infectie op hebt gelopen, of dat je lijdt aan huidkanker.
Je huisarts zal een lichamelijk onderzoek uitvoeren en de bult(en_ op je huid aan een grondig inspectie onderwerpen. Je kunt bovendien verwachten dat je een aantal vragen met beantwoorden de bult(en) waar je last van hebt, maar ook over je medische geschiedenis en je leefgewoontes.
Verder kan de arts een huidbiopt nemen om te laten onderzoeken in een laboratorium en zo na te gaan of er mogelijk sprake is van huidkanker. Een bioptie is een medische ingreep waarbij een klein stukje huidweefsel uit het aangedane gebied weg wordt genomen voor analyse. Afhankelijk van de resultaten van deze onderzoeken kan je huisarts je doorverwijzen naar een dermatoloog of een andere specialist voor een verdere evaluatie.
Behandelen van op de huid liggen bulten
Uiteraard zal de behandeling van de op de huid liggen de bulten altijd afhangen van de onderliggende oorzaak. De meest voorkomende oorzaken van dit soort bulten zijn onschuldig, dus zul je meestal geen behandeling nodig hebben.
Wanneer de bulten je echter hinder bezorgen of je vindt ze echt storend, dan kun je ze wellicht om cosmetische redenen weg laten halen. Een dermatoloog kan bijvoorbeeld onschuldige huidaanhangels of wratten verwijderen door deze te bevriezen.
Deze specialist kan tevens bepaalde bulten die op de huid liggen door middel van een operatieve ingreep wegnemen, bijvoorbeeld bij een cyste en een lipoom. Andere bulten die jeuken of geïrriteerd zijn, kunnen vaak worden behandeld met behulp van plaatselijk aan te brengen zalven of crèmes.
In situaties waarin een aanvullende medische behandeling noodzakelijk is, kan de arts je medicatie voorschrijven die kan helpen om de bulten op je huid en de onderliggende oorzaak aan te pakken.
Voor een bacteriële infectie, zoals MRSA, heb je wellicht antibiotica nodig. Voor een virale infectie, zoals waterpokken, daarentegen kan de arts vrij verkrijgbare geneesmiddelen en huisremedies aanraden.
Bepaalde virale infecties, zoals herpes, kunnen echter niet worden genezen. De arts kan je in dat geval echter welgeneesmiddelen geven om de symptomen mee te verlichten.
Op het moment dat de arts erachter is gekomen dat de bulten op je huid kanker of precancereus zijn, dan zullen de bulten waarschijnlijk helemaal weg worden gehaald. Daarnaast zul je geregeld controleafspraken met deze arts dienen te maken, zodat de arts het deel van de huid kan controleren en na kan gaan of de kanker niet is teruggekeerd.
Lange termijnvooruitzichten voor op de huid liggende bulten
Voor de meeste bulten die op de huid liggen is de lange termijnverwachting gelukkig prima. Het gros van de bulten wordt namelijk veroorzaakt door onschuldige, tijdelijke aandoeningen die geen behandeling nodig hebben.
Indien de bulten op de huid het gevolg zijn van een infectie of een langdurige aandoening, dan is het zaak om een tijdige medische behandeling de zaak ophelderen of de symptomen effectief verlichten. De vooruitzichten zijn eveneens goed wanneer huidkanker in een vroeg stadium wordt ontdekt en behandeld.
Geregelde controle afspraken zullen dan echter wel nodig blijven om ervoor te kunnen zorgen dat de kanker niet terugkeert of verder uitgroeit. De vooruitzichten voor meer geavanceerde vormen van huidkanker lopen uiteen afhankelijk van een specifieke situatie.