Om zwanger te kunnen worden is het noodzakelijk om geslachtsgemeenschap te hebben op een moment dat je ovuleert en dus vruchtbaar bent. Met andere woorden: de zaadcel van de man moet zich in de buurt van een rijpe eicel bevinden om deze te kunnen bevruchten. Het is dus belangrijk om te weten wanneer een vrouw het meest vruchtbaar is.
Menstruatiecyclus
Om een indicatie te kunnen krijgen van het ogenblik waarop je het meest vruchtbaar bent als vrouw dien je te weten hoe lang je menstruatiecyclus is. Wanneer deze regelmatig is kun je de dag dat je het meest vruchtbaar bent vinden door twee weken terug te tellen vanaf de dag dat de volgende menstruatie wordt verwacht.
Lichaamstemperatuur
Tijdens de eisprong zal de temperatuur van het lichaam met een aantal tiende graden verhoogd zijn. Wanneer je dus gedurende heel de menstruatiecyclus op hetzelfde tijdstip van de dag je temperatuur zou noteren dan kun je deze lichte stijging tijdens de ovulatie (meestal ongeveer veertien dagen voor de verwachte volgende menstruatie) vaststellen en daar gebruik van maken door op die dag geslachtsgemeenschap te hebben. Op die manier vergroot je de kans op een zwangerschap maar is deze uiteraard niet gegarandeerd.
Ovulatietest
Zodra de menstruatiecyclus echter niet regelmatig is dan wordt het zelf berekenen van de meest vruchtbare dag over het algemeen een stuk minder betrouwbaar. In dat geval kun je dan ook beter gebruik maken van een zogenaamde ovulatietest. Een dergelijke test kun je vandaag de dag gewoon bij de apotheek of drogist kopen en is niet alleen eenvoudig in het gebruik maar ook nog eens erg betrouwbaar.
Bij een ovulatietest wordt gebruik gemaakt van de aanwezigheid van het luteïniserend hormoon (LH) dat voorkomt in de urine. Dit hormoon zorgt er namelijk voor dat de eicellen in de eierstokken gaan rijpen. Zodra de concentratie van dit hormoon in de urine snel gaat stijgen dan weet je dat de eisprong is begonnen en dat je dus het meest vruchtbaar bent. Hoewel er altijd wel een zekere hoeveelheid LH in de urine zit zal tijdens de eisprong deze hoeveelheid vele malen groter zijn.Er is dan echt sprake van een piek die 1 tot 2 dagen aanhoudt.
Anovulatie
Anovulatie wil zeggen dat je niet ovuleert, er komt dus geen eicel tot rijping en je kunt dan ook niet zwanger worden. Dit betekent overigens niet dat je niet menstrueert of dat je niet vruchtbaar bent. Bij gezonde vrouwen in hun vruchtbare periode van hun leven komt zo nu en dan ook een gemiste eisprong voor. Dit is niets ernstigs maar wanneer blijkt dat dit frequent het geval is, en de vrouw heeft een kinderwens, dan is verder onderzoek en een eventuele behandeling noodzakelijk. Niet ovuleren zal dan immers de vruchtbaarheid in de weg staan.