Nierontsteking

Een nierontsteking, ofwel nefritis, is een ontsteking die één of beide nieren kan aandoen waardoor de werking ervan sterk zal verminderen. De oorzaken van een nierontsteking kunnen sterk uiteenlopen, de meeste bekende veroorzakers van een dergelijke ontsteking zijn echter:

• een infectie en de ziekte die daarmee samenhangt zoals tyfus,
• een stofwisselingsstoornis, ofwel metabole stoornis,
• endotheelcellen van de nier die af worden gebroken als gevolg van auto-immuunreactie,
• de op- of inname van een zekere dosis van een bepaalde gifstof (vergiftiging ofwel intoxicatie).

Chronische nierontsteking

Als er sprake is van een chronische nierontsteking dan zal er een toename waar te nemen zijn van bindweefsel waardoor er een zogenaamde schrompelnier ontstaat. Zoals de term al aangeeft zal bij een schrompelnier het orgaan zijn verschrompeld en daardoor te klein zijn geworden om zijn taak naar behoren te vervullen. Er zijn twee vormen van een schrompelnier te onderscheiden, te weten:

• een aangeboren schrompelnier die minder goed werkt. Indien de tweede nier wel is volgroeid, en over genoeg capaciteit beschikt, dan zal deze de taak van de schrompelnier over te nemen. Wanneer dat echter niet het geval blijkt te zijn dan zal een behandeling noodzakelijk zijn.
• Een schrompelnier die in de loop van het leven ontstaat.

Symptomen

In bepaalde gevallen zul je weinig, of geen, symptomen waar kunnen nemen bij een nierontsteking. In de meeste gevallen echter zullen deze symptomen wel aanwezig zijn. Bij een nierontsteking kunnen overigens een heleboel verschillende symptomen horen zoals:

• bloed in de urine,
• eiwitten in de urine,
• pijn tijdens het urineren,
• een bloeddruk die hoger is dan normaal,
• de werking van de nier wordt minder,
• er worden grote hoeveelheden urine uitgescheiden,
• de urine is niet meer helder,
• koorts,
• misselijkheid,
• overgeven,
• vermoeidheid, jeuk,
• huiduitslag,
• problemen met het ademhalen,
• een verminderde eetlust.

Bekijk alle symptomen van een nierontsteking >>

Gevolgen

Het hebben van een nierontsteking kan uiteenlopende gevolgen hebben.

• Aangetaste glomeruli. Glomeruli zijn groepjes haarvaatjes in de nier die worden omgeven door het zogenaamde kapsel van Bowman in de nefronen (dit zijn de functionele en structurele nierlichaampjes).
• Aangetaste tubuli (nierbuisjes die het vocht vervoeren in de nier),
• Aangetast weefsel dat rondom de nier ligt,
• Aangetast interstitieel weefsel, ofwel tussen weefsel.
• Aangetaste nierbloedvaten waardoor de wanden van deze bloedvaten kunnen gaan ontsteken (vasculitis).
• Verlies van eiwitten waardoor nieuwe klachten zullen ontstaan. Het verlies van eiwitten is het meest gevaarlijke gevolg van een nierontsteking omdat de verloren eiwitten een belangrijke rol spelen bij onder meer het tegengaan van de bloedstolling. Door het verloren gaan van deze eiwitten ontstaan er dus mogelijk bloedstolsels die eventueel voor een beroerte zouden kunnen zorgen.
• Vasthouden van vocht (oedeem) doordat de nieren niet meer goed werken en dus het vocht niet langer uit het lichaam af kunnen voeren. Door vochtophoping kunnen de handen, voeten, armen en benen opgezwollen raken.

Locatie van de nierontsteking

Een nierontsteking kun je onderverdelen naar de locatie waar de ontsteking zich in de nier bevindt. Deze locatie zal immers de ontwikkeling van de nierontsteking en de daarbij behorende klachten bepalen.

• een ontsteking in de glomeruli wordt een glomerulonefritis genoemd. Indien er geen nadere specificatie wordt gegeven zal in veel gevallen de term nierontsteking naar deze vorm verwijzen.
• een ontsteking zich in het nierweefsel rond de tubuli bevindt dan is er sprake van een (tubulo-)interstitiele nierontsteking

Glomerulonefritis

Eigenlijk is de term glomerulonefritis vrij algemeen als het gaat om een aandoening aan de glomeruli van een nier. Enkele voorbeelden van glomerulonefritis zijn:

• IgA nefropathie,
• Het syndroom van Goodpasture,
• De ziekte van Wegener.

De aandoeningen kenmerken zich door:

• de aanwezigheid van rode bloedcellen in de urine (erytrocyturie). In de regel zal er echter microscopisch onderzoek nodig zijn om deze rode bloedcellen waar te kunnen nemen.
• De aanwezigheid van eiwitten in de urine (proteïnurie). Indien er per etmaal meer dan 3,5 gram eiwit wordt verloren op deze manier dan is er sprake van een nefrotisch syndroom.

Tubulo-interstitiële nierontsteking

Bij deze vorm van nierontsteking is het weefsel rondom de niertubuli ontstoken. Een dergelijke ontsteking kan het gevolg zijn van een heleboel factoren, bijvoorbeeld

• een allergische reactie op bepaalde stoffen,
• een infectie op een andere plaats in het lichaam,
• het regelmatig gebruik van bepaalde medicijnen.
  Tubulo-interstitiële nierontsteking kan zich voordoen als acute en als chronische vorm van nierontsteking en leiden tot nierfalen (nierinsufficiëntie).
• Acute tubulo-interstitiële nierontsteking (ATIN) kan in verband worden gebracht met oedeem en de ontsteking van de tussenruimte in de nier. Ruim 95 procent van alle gevallen van deze vorm van nierontsteking wordt veroorzaakt door een infectie of door een allergie voor een bepaald medicijn. Ook kun je deze vorm van nierontsteking in verband brengen met het nier-oculaire syndroom, ofwel uveitis.
• Chronische tubulo-interstitiële nierontsteking (CTIN) zal ontstaan op het moment dat chronische tubulaire attacks tot een geleidelijke interstitiële infiltratie leidt. Hierdoor zullen uiteindelijk fibrosering, weefselafname (atrofie) en het uitvallen van de werking van de tubuli (tubulaire disfunctie) optreden. In de meeste gevallen zal dit proces een aantal jaren in beslag kunnen nemen.

Complicaties

De nieren lopen groot gevaar wanneer je lijdt aan een aantal koortsige infectieziekten. In het bijzonder zullen ziekten, die veroorzaakt zijn door streptokokken tot de risicofactoren behoren. Deze bacteriën zijn verantwoordelijk voor bijvoorbeeld roodvonk en keelontstekingen. De gifstoffen die deze bacteriën aanmaken kunnen immers de nierlichaampjes schade toebrengen. Vaak wordt deze complicatie als een allergische reactie gezien.

Niet alleen de haarvaten in de nier zullen erdoor aan worden getast, ook de overige haarvaten in de rest van het lichaam. Als gevolg van deze complicatie zal de productie van urine verstoord raken en er zich vocht ophopen in het lichaam. Ook kun je er lusteloos of suf van worden, bleek door gaan zien of je er misselijk door gaan voelen. Hoewel deze complicatie, indien er geen behandeling opgestart wordt, ernstige gevolgen kan hebben, resulteert een juiste behandeling juist tot herstel.

Zodra er eiwitten in de urine aan worden getroffen dan wijst dit in de regel naar een ernstige schade aan de nierlichaampjes. Door deze beschadiging zal de doorbloeding en de filterende werking van de nieren in hoge mate worden verminderd.