De termen “verkoudheid” en “griep” worden vaak door elkaar gebruikt terwijl ze eigenlijk totaal verschillend zijn. Door allebei de ziektes kun je je behoorlijk rot voelen, maar toch is het goed als je ook het verschil tussen verkoudheid en griep weet te herkennen en, misschien nog wel belangrijker, om te weten hoe je de bijbehorende symptomen kunt verlichten.
Feiten over verkoudheid
Gemiddeld hebben de volwassenen in ons land twee tot vier keer per jaar last van een verkoudheid, terwijl kinderen tussen de zes en de tien keer verkouden kunnen worden. De gewone verkoudheid is vandaag de dag dan ook de meest voorkomende ziekte in België, en is het tevens de meest voorkomende reden voor om een arts te bezoeken. Dit ondanks dat er nog altijd geen remedie voor verkoudheden voor handen zijn.
Symptomen van een verkoudheid
Verkoudheidssymptomen houden in de regel tussen de zeven en tien dagen aan. De symptomen zijn in het begin vaak mild van aard en nemen in de loop van de dagen geleidelijk af. Hoewel een verkoudheid ervoor kan zorgen dat je je behoorlijk ellendig voelt, is de situatie doorgaans niet ernstig genoeg om als storend te worden betiteld voor je dagelijkse activiteiten.
Veel voorkomende symptomen van een verkoudheid zijn:
- Congestie (verstopte neus en sinussen),
- Hoesten,
- Een loopneus,
- Jeukende- of waterige ogen,
- Keelpijn,
- Een gevoel van vermoeidheid,
- Hoofdpijn,
- Koorts (komt echter maar sporadisch voor bij kinderen).
Op het moment dat de symptomen waar je last van hebt aanzienlijke verschillen vertonen met de hierboven genoemde klachten, dan hebt je waarschijnlijk te kampen met een andere ziekte of infectie.
De diagnose verkoudheid stellen
De meeste mensen gaan niet naar de dokter als ze verkouden zijn geworden. Zelfs wanneer je dat wel zou doen, dan zal de ziekte gediagnosticeerd worden aan de hand van de symptomen waar je mee te maken hebt en een eventueel lichamelijk onderzoek. Er zullen dan ook geen gespecialiseerde testen aan te pas komen, ondanks dat bepaalde testen wel uit kunnen worden gevoerd om andere mogelijk oorzaken van de symptomen uit te sluiten.
Behandelen van een verkoudheid
Omdat verkoudheid een virale infectie betreft, kan deze niet met behulp van antibiotica worden behandeld. Vrij verkrijgbare medicijnen tegen verkoudheid kunnen echter wel de symptomen helpen verlichten als je verkouden bent, maar de enige echte ‘remedie’ is om gewoon uit te zieken en je immuunsysteem zijn werk te laten doen. In de regel zal een verkoudheid dan binnen ongeveer een week vanzelf weer zijn verdwijnen.
Als je ooit het schap “verkoudheid en griep” in de plaatselijke apotheek of supermarkt hebt bezocht, dan weet je dat er een groot aantal middelen zijn waarvan wordt beweerd dat deze ervoor voor kunnen zorgen dat je je weer beter gaat voelen. Het kan enorme aanbod aan verkoudheidsmiddelen kan dan ook erg overweldigend zijn, en dat geldt ook voor de harde waarheid dat er geen enkel middel echt in staat zal zijn om de ziekte te genezen. Sommige van deze middelen kunnen je wel helpen door de symptomen een beetje te verlichten, maar de enige remedie die deze werkelijk zal laten verdwijnen is tijd. Dat wil uiteraard niet zeggen dat je helemaal geen verkoudheidsmiddelen zou kunnen gebruiken. Hierbij is het echter wel van groot belang dat je een middel kiest dat bedoeld is om de symptomen te bestrijden waar je last van hebt, en dus niet bedoeld is om symptomen aan te pakken die er niet zijn op dat moment.
Er zijn ook manieren om zonder medicijnen jezelf weer wat beter te laten voelen als je verkouden bent (of wanneer je griep hebt). Zo kun je bijvoorbeeld een luchtbevochtiger gebruiken, je sinussen spoelen met een zoutoplossing, extra heldere vloeistoffen drinken en extra rust nemen om je sneller weer beter te voelen.
Feiten over griep
Griep (influenza) wordt veroorzaakt door het influenzavirus. Er zijn echter een groot aantal griepstammen en bovendien zijn deze allemaal in staat om vaak te muteren, waardoor nieuwe subtypes en varianten zullen ontstaan. Ondanks dat er maar drie hoofdsoorten influenza zijn
A, B en C, veroorzaken alleen influenza A en B de typische seizoengebonden griepsymptomen. Deskundigen schatten dat 5 tot 20 procent van de bevolking elk jaar griep krijgt. Griep kan overigens een zeer ernstige infectie zijn zelfs jaar na jaar het leven van talloze opeist.
Symptomen van griep
Hoewel verkoudheidssymptomen doorgaans relatief mild beginnen, bijvoorbeeld door het krijgen van hoofdpijn of een kriebelend gevoel in je keel. Bij griep daarentegen zal de ziekte direct vol toeslaan en zullen alle symptomen tegelijkertijd zich aandienen. Een heleboel mensen beschrijven om die reden dan ook het krijgen van griep als een moment waarop het lijkt door een vrachtwagen te worden geraakt. Ondanks dat de symptomen van een verkoudheid en griep overeenkomsten kunnen vertonen, zijn de griepverschijnselen altijd ernstiger van aard en daardoor veel duidelijker te herkennen.
Griepsymptomen zijn onder andere:
- Koorts,
- Hoofdpijn,
- Pijn in heel het lichaam,
- Een extreem gevoel van vermoeidheid,
- Hoesten,
- Keelpijn,
- Lichte congestie,
- Lichte benauwdheid,
- Een lichte loopneus,
- Braken en/of diarree (dit komt bij volwassenen slechts sporadisch voor, maar kinderen hebben er wel vaker mee te maken als ze griep hebben).
De diagnose griep stellen
Op het moment dat je vermoedt dat je griep hebt, dan kan het vroeg inroepen van medische hulp een duidelijk verschil maken. Er zijn namelijk testen voor handen die door je huisarts uitgevoerd kunnen worden om te bepalen of de symptomen waar je last van hebt worden veroorzaakt door griep. Indien dat het geval blijkt te zijn kunnen vervolgens antivirale middelen je wellicht helpen om je snel weer beter te voelen.
Er zijn bepaalde mensen die een groter risico lopen op het ontwikkelen van complicaties als gevolg van griep en deze personen moeten zo snel mogelijk behandeld worden om zo ernstige symptomen, complicaties of een opname in het ziekenhuis te voorkomen. Tot de mensen met een verhoogd risico horen:
- zwangere vrouwen,
- ouderen,
- kinderen jonger dan 5 jaar,
- mensen met een chronische ziekte of aandoening, zoals hart- en vaatziektes, astma of diabetes.
Indien je niet zeker weet of je gezondheidstoestand een reden tot bezorgdheid is en wellicht zelfs voor een verhoogde kans op complicaties bij griep op zal leveren, dan dien je met je huisarts te overleggen (bij voorkeur nog voordat je ziek wordt), zodat je altijd weet wat je moet doen mochten er zich griepsymptomen ontwikkelen.
Behandelen van griep
Griep kan niet worden behandeld met behulp van antibiotica, maar kan wel voor een belangrijk deel worden voorkomen door middel van het krijgen van een jaarlijkse griepprik. Ondanks dat een griepvaccin nooit 100 procent effectief zal zijn, biedt het toch de beste bescherming tegen griepvirussen die er voor handen is. Antivirale middelen kunnen de duur van de griep bovendien verkorten als je de ziekte eenmaal op hebt gelopen of je ertegen beschermen op momenten dat je in contact bent gekomen met iemand die lijdt aan griep. Deze middelen zijn echter alleen op doktersrecept te verkrijgen, dus je zult altijd eerst je huisarts dienen te raadplegen om ze voorgeschreven te krijgen.
De antivirale middelen zijn bovendien enkel en alleen effectief wanneer hiermee wordt begonnen in de eerste 48 uur na het uitbreken van de eerste griepsymptomen. Als je wacht tot de derde of voerde dag na het verschijnen van de griepsymptomen, dan zullen deze medicijnen waarschijnlijk weinig baat meer hebben.
Behalve het gebruik van antivirale middelen die door een arts voorgeschreven kunnen worden, kunnen de vrij verkrijgbare koorts- en griepmiddeltjes eveneens helpen bij de verlichting van je symptomen. Het gebruik van pijnstillers of koortsremmende middelen, zoals paracetamol of ibuprofen kan bijvoorbeeld helpen als je koorts hebt en de talloze andere pijntjes en kwalen die gepaard gaan met de griep verlichten. Decongestiva (middelen die verdikte slijmvliezen weer laten slinken) en slijmoplossende middelen kunnen eveneens helpen bij klachten zoals hoesten en congestie. Hoewel deze middelen de griep niet zullen genezen, kunnen ze je wel helpen om de symptomen aan te pakken zodat je je minder slecht gaat voelen.
Hoe weet je of je een verkoudheid of griep hebt?
Vaststellen of je verkouden bent of dat je lijdt aan griep hoeft niet moeilijk te zijn. Op het moment dat je weet waar je op moet letten, kunt je vaak wel bepalen of je te maken hebt met een verkoudheid of met griep zodra je de eerste symptomen hebt opmerkt. Het is in het bijzonder van belang om de griepachtige symptomen snel te herkennen en je huisarts binnen de eerste 24 uur hiervan op de hoogte te brengen. Indien je namelijk Tamiflu, of een andere antivirale griepgeneesmiddel binnen 48 uur na het begin van de eerste griepsymptomen neemt, dan kan de duur van je ziek zijn worden verkort of zul je minder ernstig ziek worden. Eigenlijk is het enige wat je moet onthouden dat de symptomen van griep je altijd snel en hard zullen treffen. Indien de klachten geleidelijk beginnen en dan steeds slechter worden, dan is de kans dat je een verkoudheid op hebt gelopen juist groter.
Slotopmerking
Geen mens is altijd gezond, zelfs mensen die altijd gezond leven en zelden ziek zijn, zullen zo nu en dan verkouden worden. De ziektekiemen die verantwoordelijk zijn voor het uitbreken van verkoudheden en griep zijn namelijk overal aanwezig en onmogelijk altijd te vermijden. Op het ogenblik dat je echter weet wat je kunt verwachten en wat je moet doen als je ziek wordt, dan kun je er overigens wel voor zorgen dat je zo snel mogelijk weer hersteld
