“Gebruik geen zuivelproducten wanneer je verkouden bent, melk zou immers de slijmproductie aanwakkeren.” De kans is groot dat je één van deze beweringen, of iets wat er op lijkt, al eens eerder hebt gehoord. Een heleboel mensen geloven namelijk dat zuivelproducten de hoeveelheid slijm die je aanmaakt als je ziek bent, zal vergroten. Je kunt je echter afvragen of er voor deze beweringen wel voldoende wetenschappelijk bewijs voor handen is die dit vrij algemeen aanvaarde geloof te staven?
Slijmproductie en verkoudheid
Verkoudheid, griep en andere infecties van de bovenste luchtwegen kunnen ervoor zorgen dat je je behoorlijk ellendig voelt. Dit soort ziektes zal namelijk een breed scala aan symptomen met zich meebrengen, zoals:
- een loopneus,
- een verstopping van de neus en holtes (congestie),
- hoestklachten,
- keelpijn,
- soms zelfs koorts.
Een heleboel van deze symptomen zullen optreden als reactie op het binnendringen van ziektekiemen in je lichaam. In feite zijn deze symptomen een manier van je afweersysteem om ziektekiemen, in dit geval vaak een virus, zo snel mogelijk weer kwijt te raken. Een verhoogde slijmproductie is één van de manieren waarop je lichaam infecties te lijf gaat, en hoewel je je er soms behoorlijk ellendig door kunt voelen, is het heel zinvol. Op het moment dat je lichaam dus slijm aan gaat maken om je bevrijden van een infectie, of een andere indringer van buitenaf, zoals een allergeen, is het dan mogelijk dat zuivelproducten van invloed zijn op de hoeveelheid slijm die aan wordt gemaakt? Zoals het er momenteel uitziet, is dat waarschijnlijk niet het geval.
Wat zegt de wetenschap erover?
Vandaag de dag zijn er al verschillende onderzoeken voor handen die de theorie hebben getest dat zuivelproducten de productie van slijm zou verhogen. De uitkomsten van deze onderzoeken tonen echter aan dat dit zeker niet het geval is. Het drinken van melk, of het eten van zuivelproducten, zal er dus niet voor zorgen dat je lichaam meer slijm gaat produceren als je ziek bent.
Op het ogenblik dat aan mensen wordt gevraagd hoe ze zich voelen wanneer ze zuivelproducten hebben gebruikt terwijl last hebben van een verstopte neus of holtes, dan wordt vaak gezegd dat de aanmaak van slijm toe is genomen. Het wetenschappelijke bewijs ondersteunt deze bevindingen echter niet.
Eén onderzoek liet zien dat de productie van slijm een beetje afnam op momenten dat de proefpersonen hun neus in een tissue snoten en deze vervolgens werden gewogen. Een ander onderzoek testte hoe proefpersonen zich voelden na het drinken van ofwel koemelk of sojamelk. De onderzoeksresultaten waren in beide gevallen echter gelijk. De deelnemers wisten overigens niet welke drank ze te drinken kregen, maar meldden wel erg vergelijkbare resultaten. Allebei de onderzoeken lieten zien dat er geen bewijs aanwezig is voor de stelling dat zuivel de slijmproductie zou kunnen beïnvloeden.
Waarom mensen dit nog steeds geloven
Door melk te drinken kan het slijm wat dikker aanvoelen en een tijdelijk laagje in je mond en keel achterlaten. Door deze effecten zijn mensen er wellicht van overtuigd geraakt dat zuivelproducten, en dan vooral melk, de aanmaak van slijm verhogen ondanks dat dit helemaal niet het geval is. Je kunt het gevoel hebben dat je meer slijm in je keel hebt wanneer je melk drinkt, omdat dit dikker aanvoelt ondanks dat de slijmproductie niet veranderd blijkt te zijn.
In bepaalde situaties kunnen mensen die echt allergisch zijn voor melk, of voor zuivelproducten, een toename van de slijmproductie ervaren. In dit geval is er echter sprake van een allergische reactie die niets met de verkoudheid te maken heeft. Het gros van de mensen met een echte zuivelallergie zullen echter typische symptomen ervaren. Hierbij kun je onder andere denken aan netelroos (huiduitslag), braken, maagpijn, een bloederige ontlasting of anafylaxie zodra ze zuivelproducten binnen hebben gekregen.
Wat kan er worden gedaan tegen de slijmproductie?
Nu het bekend is dat zuivelproducten geen invloed uitoefenen op de aanmaak van slijm, wil je wellicht weten wat je kunt doen enige verlichting te vinden wanneer je neus en holtes verstopt zijn geraakt. In elk geval is er geen enkele reden om zuivelproducten te laten staan, maar er zijn wel een aantal andere dingen die je wel kunt doen, zoals:
- Drink extra water. Gehydrateerd blijven en voldoende extra water drinken helpt om het slijm te verdunnen en het zo eenvoudiger af te voeren. Een heleboel mensen drinken per dag onvoldoende water en dat terwijl je juist extra vocht nodig hebt wanneer je last hebt van een verstopte neus en holtes. Je moet dan ook proberen om gewoon altijd water bij de hand te hebben en ervan te drinken zo vaak als je kunt.
- Gebruik een luchtbevochtiger. De werking van een luchtbevochtiger is vergelijkbaar met die van voldoende water drinken. Ook hierdoor kan het slijm worden verdund en beter af worden gevoerd. Extra vocht in de lucht, in het bijzonder wanneer je ’s nachts ligt te slapen, zal ervoor zorgen dat je luchtwegen niet droog worden en dat irritatie ervan voor een groot deel wordt voorkomen. Het gebruik van een luchtbevochtiger zal dan ook een verstopte neus en holtes helpen verminderen, zodat het slijm gemakkelijker kan worden afgevoerd uit je lichaam.
- Gebruik vrij verkrijgbare geneesmiddelen. Medicijnen zoals decongestiva (om gezwollen slijmvliezen te laten slinken) en slijmoplossende middelen kunnen helpen bij een verstopte neus en/of holtes door het slijm af te verbreken en het vervolgens gemakkelijk uit de neus en de sinussen weg te laten vloeien.
- Gebruik zoute neusspray. Zoute neussprays zijn tegenwoordig te koop bij vrijwel elke supermarkt, drogisterij of apotheek en zijn een ideale manier om het slijm in je neus en holtes los te maken. Dergelijke neussprays zijn mild en simpel in gebruik. Ze bevatten overigens geen medicijnen waardoor ze bovendien veilig en zonder bijwerkingen ingezet worden om je ongemak te verlichten.
- Gebruik een neusspoeling of een neusdouche. Net zoals wanneer je een zoutoplossing gebruikt, kun je ook een neusspoeling of –douche gebruiken in combinatie met een zoutoplossing om je holtes schoon te spoelen. Op het moment dat je last hebt van een verstopte neus en/of holtes, of wanneer er veel slijm aan wordt gemaakt, dan zijn dit uitstekende oplossingen om de verstoppingen op te lossen. Het is echter van belang om altijd gedestilleerd, of eerder gekookt en afgekoeld water, te gebruiken wanneer je besluit om een zelfgemaakte zoutoplossing te gebruiken. In geen geval dien je gewoon leidingwater of bronwater te gebruiken omdat dit besmet kan zijn, of organismen bevat, die voor het ontstaan van ernstige infecties kunnen zorgen.
Slotopmerking
Er zijn veel bakerpraatjes die mensen vandaag de dag nog steeds geloven omdat ze deze al van jongs af aan te horen hebben gekregen. Op het moment dat iedereen om je heen vertelt dat iets waar is, dan ben je natuurlijk al snel geneigd om dit ook voor waar aan te nemen. Maar op het ogenblik dat het zaken betreft die te maken hebben met de wetenschap en geneeskunde, dan moet je al snel concluderen dat veel van deze algemeen geaccepteerde praatjes niet zo waar zijn als de meeste mensen denken. Nu je dan ook weet dat zuivel geen slijm kan aanmaken, hoeft je dus niet langer een ijsje te laten staan op momenten dat je verkouden bent.