Het langdurig gebruiken van vlierbes als een kruidengeneesmiddel is in de alternatieve geneeskunde bij verkoudheid, griep en sinusinfecties een waar gemeengoed geworden. De reden hiervoor is dat vlierbessen rijk aan krachtige antioxidanten zijn die ook wel bekend zijn als zogenaamde anthocyanen. Eerder uitgevoerde onderzoeken doen vermoeden dat vlierbesextract een virusbestrijdende, een afweer boostende- en ontstekingsremmende werking zou hebben.
Wat zijn vlierbessen?
Vlierbessen zijn de bessen die groeien aan de vlierboom. Deze kleine sierbomen worden voornamelijk gekweekt vanwege hun schoonheid, maar zeker ook vanwege de geneeskrachtige eigenschappen die aan de bessen worden toegeschreven. Vlierbessensap wordt onder andere gebruikt om gelei, wijn, tussendoortjes en snoepjes van te maken, evenals geneeskrachtige siroop, hoestdrankjes en capsules. Daarnaast wordt het vlierbessenextract toegepast in de traditionele Chinese geneeskunde voor de behandeling van hoest- en griepklachten. Vanwege het feit dat de vlierbessen op zich vrij zuur zijn, zal er in de regel suiker door gemengd worden om het geheel wat smakelijk te maken (zoals ook vaak wordt gedaan wanneer veenbessen worden gebruikt).
Griep te lijf gaan met vlierbessen
Vandaag de dag is er nog niet veel onderzoeken gedaan naar de effectiviteit van vlierbessen bij de behandeling van griep, maar verschillende onderzoeken geven wel aan dat de bessen veelbelovend zijn als bestrijder van griepklachten. In een onderzoek, dat stamt uit het jaar 2004 en dat onder 60 proefpersonen met griepachtige symptomen werd gehouden, ontdekten de onderzoekers bijvoorbeeld dat de mensen die vlierbessenextract gebruikten voor de duur van vijf dagen (vier keer per dag 15 milliliter in de vorm van siroop) hun symptomen vier dagen eerder zagen verdwijnen, dan de deelnemers aan het onderzoek die het met een placebo moesten stellen.
Ondanks dat onderzoek doet vermoeden dat vlierbesextract de ernst van griep terug kan dringen en de duur ervan zou kunnen verkorten, is er geen enkel wetenschappelijk bewijs voor handen dat de bessen ook daadwerkelijk griep kan voorkomen. Vanwege het feit dat een besmetting met het influenzavirus (het virus dat verantwoordelijk is voor griep) kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen (onder andere een mogelijk levensbedreigende longontsteking), is het van cruciaal belang om direct medische hulp in te schakelen op het moment dat je symptomen krijgt die op griep kunnen duiden, zoals:
- koorts,
- extreme vermoeidheid,
- pijnklachten door heel het lichaam.
Bovendien kan vlierbes voor mildere symptomen, of bij een verkoudheid, een nuttige aanvulling op de behandeling zijn.
Andere voordelen van vlierbes
Vlierbessen kunnen de immuniteit van je lichaam helpen verhogen door de aanmaak van cytokines (eiwitten die betrokken zijn bij het reguleren van de zogenaamde immuunrespons op ziekten en infecties) te verhogen. Dit wordt tenminste gesteld in een onderzoek dat stamt uit 2001 en dat zich heeft gericht op de werking en effectiviteit van het vlierbessenextract Sambucol. De onderzoekers suggereren dat dit middel een immuunverhogend effect kan hebben op het moment dat het toe wordt gediend aan personen die lijden aan kanker of aan AIDS. De theorie zal echter nog nader onderzocht moeten worden door middel van een aantal klinische onderzoeken.
Voorbehoud
Vlierbes is vandaag de dag te koop in de vorm van siroop en als capsule. Deze middelen kunnen echter bij bepaalde mensen milde indigestie of allergische reacties tot gevolg hebben. Dit soort bijwerkingen komt overigens maar zeer sporadisch voor als is de veiligheid van het gebruik van supplementen met vlierbes op lange termijn nog niet bekend.
Kinderen en tieners dienen vlierbessen te vermijden omdat deze niet getest zijn op veiligheid en vanwege het feit dat voedingssupplementen voor een groot deel niet gereguleerd verkocht worden. Het is om die reden mogelijk dat de samenstelling van bepaalde producten afwijkt van de informatie die op het productetiket staat vermeld. Verder dien je er rekening mee te houden dat de veiligheid van supplementen bij zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en mensen met een medische aandoening of die geneesmiddelen gebruiken, niet vast is gesteld. Voordat je vlierbessupplementen gaat gebruiken is het dan ook van groot belang om eerst je behandeld arts om advies te vragen en deze, maar ook andere, supplementen nooit op eigen houtje te gaan gebruiken.
Kan vlierbes worden als behandeling van griep worden gebruikt?
Vanwege het beperkte onderzoek dat tegenwoordig voor handen is, is het absoluut nog te vroeg om vlierbessen aan te bevelen bij de het behandelen van griep. Als je van plan bent om toch vlierbes(supplementen) te gaan gebruiken, dan is van tevoren overleg met een arts zeker aan te raden om zo de mogelijke risico’s en voordelen goed tegen elkaar af te kunnen wegen. Tevens moet je er rekening mee houden dat alternatieve geneeswijzen niet mogen worden aangewend als vervanging voor de reguliere gezondheidszorg. Het zelf behandelen van een aandoening en daardoor het vermijden, of uitstellen, van reguliere zorg kan namelijk ernstige gevolgen met zich meebrengen.