Ieder mens laat gemiddeld circa 14 keer op een dag een wind, en dat zal tijdens het slapen gewoon doorgaan. Het laten van winden is dan ook een onderdeel van het natuurlijke spijsverteringsproces en er is geen mogelijkheid om dit tegen te gaan. Wanneer darmgas, en het laten van winden, om wat voor reden dan ook niet hinderlijk is, dan hoeft je je daar doorgaans geen zorgen over te maken. Een groot aantal personen is echter van mening dat het laten van winden beschamend of zelfs gênant is, en om die reden willen ze de productie van darmgas het liefst tot een minimum beperken. Andere mensen denken dat ze misschien te veel winden laten (ondanks dat echt te veel winden laten een heuse zeldzaamheid kan worden genoemd).
Het staat vast dat sommige voedingsmiddelen de neiging hebben om je van meer darmgas te voorzien dan ander voedsel. In het bijzonder voedingsmiddelen die rijk zijn aan vezels zijn in veel gevallen verantwoordelijk voor het veroorzaken van symptomen van winderigheid en een opgeblazen gevoel. Het is echter ook zo dat de meeste mensen (vooral in Europa en in de Verenigde Staten) niet voldoende vezels via hun voeding binnenkrijgen en dus juist meer vezelrijk voedsel zouden moeten eten. Een voedingsmiddel dat een bijzonder beruchte reputatie op heeft weten te bouwen als het op de productie van darmgas aankomt, is bonen. Bonen staan tevens bekend om hun vermogen om winderigheid in de hand te werken.
Waarom bonen ervoor zorgen dat er meer gas in de darmen wordt geproduceerd en, voor iedereen die van dit voedingsmiddel houdt, kan er iets worden gedaan om de kans te verkleinen dat bonen je overmatig darmgas zullen bezorgen?
Wat is darmgas?
Darmgas bestaat vooral uit waterstof, stikstof en koolstofdioxide. Dit zijn allemaal gassen die in feite geurloos zijn. Bij ongeveer een derde van de bevolking bevat darmgas echter nog een ander ingrediënt, te weten: methaan. Het is niet duidelijk waarom het lichaam van bepaalde mensen methaan aanmaakt en dat van anderen niet. Een manier om te bepalen of er methaan in het darmgas aanwezig is, is door naar de geproduceerde ontlasting te kijken: iemand die methaan aanmaakt heeft in de regel ontlasting die in vocht lijkt te drijven. Zwavel is de stof die ervoor zal zorgen dat darmgas zijn typische geur krijgt. Om die reden is het zo dat zwavelrijk voedsel, zoals knoflook, uien, prei, broccoli, bloemkool, kool en spruitjes, ervoor kan zorgen dat je winden erg vies gaan ruiken.
Waarom zorgt het eten van bonen voor darmgas?
Bonen (of beter gezegd peulvruchten) veroorzaken darmgas omdat ze een bepaalde suiker bevatten, een zogeheten oligosaccharide, die het lichaam van een mens niet volledig af kan breken. Oligosacchariden zijn grote moleculen die niet af worden gebroken en op dezelfde manier worden opgenomen als andere suikers. Normaal gesproken gebeurt dat door het gewone spijsverteringsproces dat zich voltrekt in de dunne darm. Oligosaccharide kan niet verteerd worden omdat het lichaam van een mens niet het enzym aanmaakt dat in staat is om deze suiker af te breken.
Oligosachariden zullen dus heel het spijsverteringskanaal door worden gevoerd naar de dikke darm en deze bereiken zonder dat ze af zijn gebroken (en bij aankomst nog altijd intact zijn). Het zijn de bacteriën die van nature in je dikke darm leven die uiteindelijk de oligosacchariden af zullen gaan breken. Tijdens dit proces zal het darmgas aan worden gemaakt dat uiteindelijk via het rectum naar buiten zal komen (in de vorm van winden).
Volgens ditzelfde principe zullen andere voedingsmiddelen die in de dikke darm terechtkomen, dus zonder dat ze opgenomen zijn in de dunne darm, winderigheid met zich meebrengen. Stress kan er bijvoorbeeld al voor zorgen dat voedsel te snel door je spijsverteringskanaal zal worden getransporteerd om optimaal te worden verteerd, met als eindresultaat meer darmgas dat in de dikke darm zal worden geproduceerd.
Hoe gasvorming door het eten van bonen te voorkomen
Om te voorkomen dat je last krijgt van winderigheid door het eten van bonen of ander voedsel, moeten de oligosacchariden af worden gebroken voordat ze de dikke darm hebben bereikt en als voedsel zullen gaan dienen voor de bacteriën die daar van nature leven. Er is een enzym dat oligosacchariden af kan breken, het zogenaamde alfa-galactosidase. Dit enzym (dat het lichaam van de mens niet zelf kan produceren) is afkomstig van de schimmel Aspergillus niger en kan gewoon worden gekocht onder verschillende merknamen bij de meeste apotheken.
Alfa-galactosidase is echter een middel dat niet geschikt is voor mensen die lijden aan diabetes, omdat het een verhoging van de bloedsuikerspiegel met zich mee kan brengen. Mensen die schimmelallergieën hebben, kunnen door het gebruik van het middel bovendien een allergische reactie krijgen, dus ook voor deze groep is dit niet altijd de meest geschikte oplossing van hun probleem. Alfa-galactosidase kan de galactosespiegels laten stijgen en mag om die reden niet gebruikt worden door mensen last hebben van galactosemie als gevolg van de genetische ziekte .
Slotopmerking
Zolang de vorming en ophoping van darmgas geen pijn of een overmatig opgeblazen gevoel tot gevolg heeft, is er niets abnormaals te bespeuren en hoort het gewoon bij een gezond spijsverteringsproces. Het laten van winden en de vorming van darmgas is zelfs een indicatie dat alles in je spijsverteringskanaal naar behoren werkt. Gas, zelf als dat het gevolg is van het eten of drinken van bepaalde voeding, zal geen echte schade aanrichten, maar het nemen van maatregelen om de hoeveelheid darmgas tot een minimum te beperken kan een manier zijn om overmatige problemen die erdoor worden veroorzaakt te verlichten. Iemand die het gevoel heeft dat hij, of zij, echt te veel darmgas of ongemak als gevolg van dit gas heeft, dient contact op te nemen met de huisarts en het probleem te bespreken. Samen met de arts kan dan worden gekeken naar de meest geschikte behandelmethode.
