Een zogenaamde open galblaasverwijdering is een operatieve ingreep die uit wordt gevoerd om de galblaas uit je lichaam te verwijderen via een enkele, grote open buikincisie. In de medische wereld wordt deze ingreep ook wel aangeduid met de term open cholecystectomie. Een arts kan besluiten tot deze operatie om een patiënt permanent te verlossen van galstenen en/of andere problemen die verband houden met de galblaas.
De galblaas
De galblaas is een klein orgaantje dat zich aan de onderkant van de lever bevindt. Het belangrijkste doel van de galblaas is de opslag van de gal die door de lever aan wordt gemaakt. Gal is een stof die je lichaam zal helpen bij de afbraak en de opname van vetten. In de galblaas wordt de extra gal opgeslagen die de lever aan heeft gemaakt totdat er vetten via de voeding het lichaam binnen zullen komen. Met andere woorden: er zal gal vrijkomen uit de galblaas zodra je een maaltijd met vetten hebt gegeten die verteerd dienen te worden. Zelfs wanneer je galblaas is verwijderd, zal het mogelijk blijven om je spijsvertering normaal te alten werken omdat er dan toch gal je dunne darm zal blijven bereiken, maar er geen extra gal meer opgeslagen wordt in de galblaas.
Volgens de Mayo Clinic is een laparoscopische cholecystectomie het meest voorkomende operatietype voor de verwijdering van de galblaas. Het is betreft dan echter een minimaal invasieve ingreep. Open operaties om de galblaas te verwijderen worden overigens nog altijd uitgevoerd bij diverse patiënten, in het bijzonder de mensen die littekenweefsel of andere anatomische complicaties over hebben gehouden aan eerdere buikoperaties.
Waarom wordt er een open galblaasverwijdering uitgevoerd?
Helaas is de galblaas niet altijd het meest efficiënte orgaan in je lichaam. Gal kan namelijk dik zijn en als gevolg daarvan blokkades gaan vormen langs de weg die is bedoeld voor het wegvloeien van de gal. De galblaas kan daarnaast bij sommige mensen ook galstenen gaan vormen.
Galstenen zijn harde afzettingen van stoffen die in de gal voorkomen en die uiteindelijk vast kunnen komen te zitten in de galblaas en in de galwegen. Soms zijn galstenen zo klein als een zandkorrel zijn, maar ook even groot als een golfbal. Galstenen kunnen bovendien leiden tot een acute- of chronische galblaasontsteking, soms zal deze ontsteking gepaard gaan met een infectie, die op zijn beurt weer kan leiden tot klachten als:
- Een opgeblazen gevoel,
- Misselijkheid,
- Overgeven,
- Verergering van de pijn.
Een chirurg zal overgaan tot de verwijdering van je galblaas op het moment dat de aanwezige galstenen aanzienlijke pijn en andere complicaties tot gevolg hebben. Er zijn echter ook een aantal andere aandoeningen die ervoor kunnen zorgen dat je in aanmerking komt voor een verwijdering van de galblaas:
- GaldyskinesieL dit is aan de orde wanneer de galblaas de gal niet op de juiste manier weg laat lopen vanwege een bewegingsdefect in het orgaantje.
- Choledocholithiasis: hiervan is sprake op het moment dat de galstenen zijn verplaatst naar de galwegen waar ze vast kunnen komen te zitten, waardoor er een blokkade ontstaat met als gevolg dat de galblaas, of de rest van de galwegen niet meer leeg kunnen lopen.
- Cholecystitism een ontsteking van de galblaas.
- Pancreatitis, een ontsteking van de alvleesklier.
Een arts zal de verwijdering van de galblaas aanraden op momenten dat dit orgaantje een ernstig, acuut probleem veroorzaakt, of wanneer er een chronisch probleem is ontstaat. Bepaalde symptomen die kunnen duiden op de noodzaak om te kiezen voor het operatief verwijderen van de galblaas zijn:
- Een scherpe pijn rechtsboven in de buik die uit kan stralen naar het midden van je buik, je rechterschouder of je rug.
- Koorts,
- Misselijkheid,
- Een opgeblazen gevoel,
- Geelzucht, het geel verkleuren van je huid, wat in de regel duidt op een verstopping van de galwegen door een galaandoening.
In bepaalde gevallen zal een arts je echter aanraden om je afwachtend op te stellen om zo te kunnen beoordelen of de symptomen die verband houden met de galblaas vanzelf af zullen nemen. Veranderingen in je dieet, zoals het verminderen van je totale vetinname, kunnen eveneens helpen. Indien de symptomen ondanks deze maatregelen toch aan blijven houden, dan kan een arts alsnog besluiten om een operatieve ingreep uit te laten voeren.
De risico’s van een open verwijdering van de galblaas
Een open verwijdering van de galblaas kan doorgaans als een veilige operatie worden beschouwd. Complicaties zijn namelijk erg zeldzaam, maar zoals bij iedere chirurgische ingreep, zal ook deze een aantal risico’s met zich meebrengen. Voordat de ingreep uit wordt gevoerd, zal je arts dan ook altijd een volledig lichamelijk onderzoek en een medische anamnese uitvoeren om deze risico’s tot het absolute minimum te kunnen beperken.
Risico’s van een open verwijdering van de galblaas zijn onder andere:
- Een allergische reactie op de anesthetica of andere medicijnendrugs
- Veel bloedverlies,
- De vorming van bloedpropjes,
- Beschadiging van de bloedvaten,
- Hartproblemen, zoals een snelle hartslag, een hartaanval of zelfs hartfalen,
- Een infectie,
- Schade aan de galwegen,
- Schade aan de dunne darm,
- Ontsteking van de alvleesklier (pancreatitis).
De chirurg die de operatie uit gaat voeren, zal deze risico’s aan je uitleggen en je in d gelegenheid stellen om vragen te stellen voordat de ingreep daadwerkelijk plaats gaat vinden.
Hoe kun je je voorbereiden op een open verwijdering van je galblaas?
Voordat de operatie uit zal worden gevoerd, zul je diverse onderzoeken dienen te ondergaan om er zeker van te zijn dat je gezond genoeg bent voor de ingreep. Deze onderzoeken bestaan onder andere uit enkele bloedtesten en beeldvormende onderzoeken van je galblaas.
Afhankelijk van je medische geschiedenis zul je wellicht extra beeldvormende onderzoeken uit moeten laten voeren, zoals het maken van een thoraxfoto of een ECG (hartfilpje). Een volledig lichamelijk onderzoek en registratie van je medische geschiedenis zal eveneens horen bij een juiste voorbereiding op een open verwijdering van de galblaas. Het is bovendien zaak dat je tijdens deze consulten de arts op de hoogte brengt van alle medicijnen die je gebruikt, en daarbij zeker niet vergeet om ook de zelfzorggeneesmiddelen of voedingssupplementen te vermelden. Sommige geneesmiddelen kunnen namelijk een negatieve invloed hebben op de ingreep en er bestaat tevens een kans dat je moet stoppen met het gebruik van bepaalde middelen voordat je geopereerd kunt worden. Uiteraard is het ook van groot belang om je arts te vertellen wanneer je zwanger bent, of eventueel in verwachting zou kunnen zijn.
Wanneer je arts van dit alles op de hoogte is, kan hij, of zij, je volledige instructies geven over de beste manier om je voor te bereiden op de geplande operatie. Deze instructies kunnen bestaan uit:
- Zorg ervoor dat iemand direct na de operatie bij je is, en blijft, maar ook dat je naar huis kunt worden gebracht.
- Vast (eet of drink dus niets) voor de duur van ten minste vier uur vóór de geplande operatie.
- Plan een opname in het ziekenhuis in voor het geval er toch onverhoopt complicaties optreden.
- Douche kort voor de ingreep met een speciale, antibacteriële zeep.
Hoe wordt een open galblaasverwijdering uitgevoerd?
Operatievormen
Waar mogelijk heeft laparoscopische chirurgie de voorkeur boven de reguliere open chirurgische procedures. Dit komt omdat de eerstgenoemde operatievorm minder invasief is en vaak een kortere hersteltijd kent. Sommige complicaties kunnen een open operatie echter tot een betere keuze maken, bijvoorbeeld op het moment dat de galblaas ernstig is aangedaan. Een ernstig aangedane galblaas kan immers lastiger weg te nemen zijn omdat deze de omliggende weefsels aan kan hebben getast, met als gevolg dat een laparoscopische ingreep moeilijker uitvoerbaar maakt.
Indien je in het verleden al buikoperaties hebt ondergaan die ontstekingen in de buurt van de galblaas hebben veroorzaakt, zoals verklevingen van littekenweefsel, dan kan dit eveneens een laparoscopische cholecystectomie minder goed uitvoerbaar maken. In bepaalde gevallen zal een chirurg de laparoscopische methode gaan gebruiken, maar kan hij, of zij, de galblaas niet veilig weg kunnen nemen en als gevolg daarvan de ingreep op een open manier af dienen te ronden. Volgens het American College of Surgeons (ACS), begint een chirurg met een laparoscopische methode en wordt deze alleen als het echt nodig is omgezet in een open ingreep. De waarschijnlijkheid van een open operatievorm is:
- minder dan 1 procent van de gevallen bij jonge, gezonde patiënten.
- 1,3 tot 7,4 procent van de gevallen waarbij er galstenen aanwezig zijn in de galwegen.
- 30 procent wanneer je ouder bent dan 50, je een man bent en wanneer je bekend bent met complicerende risicofactoren, zoals een acute galblaasontsteking, eerder ondergane buikoperaties, hoge koorts, hoge bilirubinewaardes of wanneer je bekend bent met een geschiedenis van frequente galblaasaanvallen
De operatie stap voor stap uitgelegd
In het ziekenhuis, of in het operatiecentrum, zul je een ziekenhuisjasje aan worden gegeven. Verder zal er een infuus aan worden gelegd in een ader in je arm of hand ten behoeve van anesthesie. Een open galblaasoperatie wordt in de regel uitgevoerd onder volledige narcose, je zult dan dus in een pijnloze, diepe slaap worden gebracht voordat de operatie van start gaat.
Je onderbuik zal worden schoongemaakt met een antiseptische oplossing om de kans op infecties te verminderen. De chirurg maakt vervolgens een incisie (snede) in je buik. Er zijn twee incisietypes waar de chirurg in dit geval uit kan kiezen. De chirurg kan een schuine snede maken net onder de ribben aan de rechterzijde van je buik. Of een verticale incisie maken rechtsboven in je onderbuik. Deze, laatste incisie wordt echter minder vaak gebruikt.
De huid, de spieren en de andere weefsels zullen daarna opzij worden getrokken om je galblaas bloot te kunnen leggen. De chirurg zal dan je galblaas wegnemen, de wond sluiten met behulp van hechtingen en tot slot de plaats van de operatie verbinden.
De ingreep voor het laparoscopisch verwijderen van de galblaas zal circa één tot twee uur duren. Een open ingreep kan echter wat langer duren, maar de exacte tijdsduur zal afhangen van de ernst van de galblaasaandoening. Nadat je geopereerd bent, word je naar de uitslaapkamer gebracht en wanneer je goed wakker bent en alles goed met je gaat, dan zul je weer terug naar je ziekenhuiskamer worden gereden. Je vitale functies, pijnlevels, allerlei bloedwaarden en de operatiewond zullen goed in de gaten worden gehouden totdat je weer uit het ziekenhuis wordt ontslagen en naar huis mag.
Na een galblaasverwijdering
Je behandeld arts zal je uit het ziekenhuis ontslaan zodra je vitale functies weer gestabiliseerd zijn en je klinische symptomen van herstel zonder complicaties hebt laten zien. Het verblijf in een ziekenhuis zal doorgaans langer duren na er een open ingreepplaats heeft gevonden. Dit komt omdat open operaties meer invasief zijn dan laparoscopische ingrepen. Je arts zal er bovendien voor willen zorgen dat je niet te erg misselijk bent of te veel pijn hebt. Het medische personeel zal je eveneens willen controleren op tekenen van een eventuele infectie, zoals koorts of pus die via de drainage uit de operatiewond naar buitenkomt. Gewoonlijk zul je hooguit drie dagen in het ziekenhuis door hoeven te brengen tijdens je eerste herstel. Een volledig herstel na een open galblaasoperatie zal echter ongeveer vier tot zes weken in beslag nemen.
Bepaalde manieren om complicaties na een operatie te kunnen voorkomen, zijn onder andere:
- Loop regelmatig rond om zo de vorming van bloedstolsels in je vaten te kunnen voorkomen.
- Drink veel vocht om uitdroging tegen te kunnen gaan.
- Til niet meer dan 5 kilo voor de duur van vier tot zes weken na de ingreep.
- Was uw handen voor en na het aanraken van de operatiewond.
- Verwissel het verband op een manier zoals die door het medische personeel aan is gegeven.
- Vermijd het dragen van strakke kleding die tegen de operatiewond kan drukken of wrijven.
Wat zijn de vooruitzichten na een galblaasverwijdering?
Ondanks dat je na de operatie een lichte tot matige pijn kunt verwachten, mag deze niet te hevig zijn. Bepaalde pijnstillende geneesmiddelen die na de operatie in worden genomen, kunnen echter obstipatie met zich meebrengen. Je arts kan in dat geval dan ook een laxeermiddel voorschrijven om het persen tijdens een toiletbezoek te verminderen. Je kunt tevens een vezelrijk dieet met groenten en fruit gaan gebruiken omdat dit je zal helpen je stoelgang te vergemakkelijken.
De kans op complicaties na een open operatie voor de verwijdering van de galblaas is klein. Bepaalde symptomen kunnen echter duiden op een infectie. Je dient je arts te bellen op het ogenblik dat je last hebt van één van de volgende symptomen:
- Pijn die juist erger, in plaats van beter, wordt,
- Koorts van meer dan 38,3 graden Celsius,
- Braken, dat niet stopt,
- Stinkend of bloederig vocht dat via de drainage uit de operatiewond komt,
- Duidelijk waar te nemen roodheid en zwelling van de operatiewond,
- Geen ontlasting twee of drie dagen nadat je de operatie hebt ondergaan.