Diverticula zijn een soort kleine, uitpuilende zakjes die zich kunnen vormen in de bekleding van je spijsverteringsstelsel. Ze worden het vaakst gevonden in het onderste deel van de dikke darm (intestinum crassum).
Diverticula komen geregeld voor, in het bijzonder na een leeftijd van 40, maar zelden zullen ze voor problemen zorgen. In sommige gevallen zal één of meerdere van deze zakjes echter ontstoken of geïnfecteerd raken. Die aandoening staat in de medische wereld ook wel bekend als diverticulitis.
Diverticulitis kan gepaard gaan met ernstige buikpijn, koorts, misselijkheid en een opmerkelijke verandering in je ontlastingspatroon.
Een milde vorm van diverticulitis kan worden behandeld met rust, veranderingen die in je dieet aangebracht dienen te worden gebracht en het gebruik van antibiotica. Ernstige of terugkerende diverticulitis kan echter een operatieve ingreep vereisen.
Symptomen van diverticulitis
De klachten en symptomen van diverticulitis zijn ondermeer:
- Pijn, die voor de duur van meerdere dagen constant aanwezig kan zijn en aan blijft houden. De plaats waar de pijn meestal voorkomt is de linker onderkant van de buik. Soms echter is ook de rechterzijde van de buik extra pijnlijk, in het bijzonder bij mensen die Aziatische afkomst zijn.
- Misselijkheid en braken.
- Koorts.
- Gevoeligheid van de buik.
- Obstipatie of, minder vaak, diarree.
Wanneer moet je een arts raadplegen met diverticulitis?
Je dient medische hulp in te schakelen op het ogenblik dat je te maken hebt van een constante, onverklaarde buikpijn, vooral wanneer je daarbij ook nog last hebt van koorts en obstipatie of juist diarree.
Oorzaken van diverticulitis
Diverticula ontwikkelen zich in de regel op van nature zwakke plekken in je dikke darm wanneer deze onder druk komen te staan Dit zorgt er namelijk voor dat de zakjes door de wand van de dikke darm steken.
Diverticulitis ontstaat op het moment dat divertikels scheuren, wat uit kan monden in een ontsteking, een infectie of een combinatie daarvan.
Risicofactoren
Uiteenlopende factoren kunnen je kans op het ontwikkelen van diverticulitis vergroten. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan factoren als:
- Ouderdom. De incidentie van diverticulitis neemt toe naarmate de leeftijd vordert.
- Obesitas. Indien je ernstig overgewicht hebt, dan zal je kans om diverticulitis te ontwikkelen toenemen.
- Roken. Mensen die sigaretten roken, zullen vaker dan niet-rokers last krijgen van diverticulitis.
- Gebrek aan lichaamsbeweging. Stevige lichaamsbeweging lijkt de kans op diverticulitis te verkleinen.
- Een dieet dat rijk is aan dierlijke vetten en dat maar weinig vezels bevat. Een vezelarm dieet in combinatie met het eten van veel dierlijk vet lijkt de kans te vergroten. Ondanks dat de rol van alleen te weinig vezels binnenkrijgen nog niet helemaal duidelijk is.
- Het gebruik van sommige geneesmiddelen. Het gebruik van diverse geneesmiddelen zal gepaard gaan met een verhoogd risico op diverticulitis, zoals bij het gebruik van steroïden, opioïden en niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen, zoals ibuprofen en naproxen.
Complicaties
Circa een kwart van alle mensen die lijden aan acute diverticulitis ontwikkelt complicaties, zoals:
- Een abces, dat ontstaat als de pus zich in het zakje ophoopt.
- Een verstopping in je dikke- of dunne darm als gevolg van littekenvorming.
- Een abnormale doorgang (fistel) tussen twee delen van de dikke darm of tussen de darm en de urineblaas.
- Buikvliesontsteking (peritonitis), die kan ontstaan op het moment dat het geïnfecteerde- of ontstoken zakje scheurt, waardoor de inhoud van je darmen in je buikholte terechtkomt. Buikvliesontsteking is dan ook altijd te beschouwen als een medisch noodgeval en heeft direct medische zorg nodig.
Voorkomen van diverticulitis
Om diverticulitis te kunnen voorkomen, dien je de volgende adviezen in acht te nemen:
- Beweeg regelmatig. Lichaamsbeweging bevordert namelijk de normale werking van de darmen en vermindert de druk in je dikke darm. Probeer op de meeste dagen van de week minimaal een half uur te bewegen.
- Eet meer vezels. Een vezelrijk dieet zal de kans hierop vergroten. Vezelrijk voedsel, zoals vers fruit en groenten en volkoren granen, zullen de ontlasting zachter maken en helpen om deze gemakkelijker door je dikke darm te transporteren. Het eten van zaden en noten kan echter niet in verband worden gebracht met het ontwikkelen van diverticulitis.
- Drink veel vocht. Vezels kunnen beter hun werk doen wanneer ze water op hebben genomen en de zachte, massa van de ontlasting in je dikke darm vergroten. Maar wanneer je niet genoeg drinkt om het verloren gegane vocht weer aan te vullen, dan kun je last krijgen van obstipatie doordat de vezels te veel vocht aan de ontlasting hebben onttrokken.
