Een groot aantal mensen denkt dat ze iedere dag ontlasting moeten produceren om constipatie te kunnen voorkomen, maar de waarheid is echter dat de normale frequentie van de stoelgang sterk kan variëren en dus van persoon tot persoon totaal anders kan zijn. Zo kan de één meerdere keren op een dag zich ontlasten, terwijl een ander dit slechts drie keer in de week doet. Constipatie wordt dan ook gedefinieerd als het uitscheiden van harde, droge ontlasting of wanneer er minder dan drie ontlastingsmomenten in de week plaatsvinden.
Een van de meest voorkomende spijsverteringsklachten in de Verenigde Staten is constipatie. Het is zelfs zo dat dit de meeste mensen op een bepaald moment, maar vaak zelfs meerdere keren, in hun leven mee te maken zullen krijgen. Bepaalde mensen hebben echter alleen gedurende een korte periode last van constipatie, bijvoorbeeld als gevolg van tijdelijke veranderingen in hun dieet, omdat ze op reis zijn, ze stress ervaren of vanwege een operatieve ingreep die zijn hebben ondergaan, terwijl anderen lijden aan chronische constipatie (die weken aan kan blijven houden, soms zelf nog veel langer). Op het moment dat je lijdt aan chronische constipatie, dan weet je waarschijnlijk hoe dit de kwaliteit van je leven aanzienlijk kan beïnvloeden.
Ondanks het feit dat constipatie iedereen kan treffen, komt het vaker voor bij vrouwen en bij mensen die ouder zijn dan 65. Het komt eveneens vaak voor tijdens een zwangerschap of na een bevalling, maar kan even goed een gevolg zijn van een onderliggende aandoening of als bijwerking van een bepaald geneesmiddelen (zoals opaten).
Natuurlijke remedies voor constipatie
Een aantal onderzoeken suggereert dat bepaalde voedingsmiddelen en remedies diverse voordelen zouden kunnen bieden als je last hebt van constipatie:
1. Vezelrijke producten
Een dieet dat arm is aan vezels kan een rol spelen bij het ontstaan van constipatie. Onoplosbare vezels, die bijna onveranderd door het lichaam worden gevoerd, zorgen namelijk voor de productie van ontlasting en een zachte textuur hiervan. Het zal dus een stuk eenvoudiger worden om de ontlasting via je darmen naar buiten te brengen. Bij voedsel dat rijk is aan onoplosbare vezels kun je onder andere denken aan:
- Volkoren graanproducten,
- Fruit,
- groenten.
Je kunt dus bijvoorbeeld zemelen, zilvervliesrijst of volkoren brood aan je dieet toevoegen in een poging de constipatie aan te pakken. Oplosbare vezels die lossen op in water zullen een gelachtige substantie gaan vormen in de darmen. Je kunt bijvoorbeeld pruimen en vijgen aan je ontbijt toevoegen of als tussendoortje gaan eten als je geregeld last hebt van constipatie of dit tegen wilt gaan. Een andere optie is om een theelepel gemalen lijnzaad over elke maaltijd te strooien. Zowel zemelen als lijnzaad is vandaag de dag gemakkelijk te vinden in reformwinkels en steeds meer supermarkten. De smaak van de zemelen en het lijnzaad zal die van je maaltijd maar weinig beïnvloeden omdat deze mild is wat doet denken aan die van noten. Daarnaast zijn vezels ook in supplementvorm te verkrijgen. Door geleidelijk wat meer vezels aan je dieet toe te voegen, voorkom je dat je last krijgt van een opgeblazen gevoel en overmatige gasvorming in je darmen. Je moet er uiteraard welvoor zorgen dat je voldoende water drinkt, anders kunnen vezels een averechts effect hebben en juist constipatie gaan veroorzaken.
2. Lichaamsbeweging voor een goede stoelgang
Essentieel voor een regelmatige stoelgang is lichaamsbeweging omdat dit de samentrekking van de darmspieren zal stimuleren en daardoor ook het versnellen van de doorvoer van de ontlasting door je lichaam. Een regelmatig trainingsprogramma, dat kan bestaan uit een dagelijkse wandeling, het doen yoga of een uurtje gaan zwemmen, kan het spijsverteringsstelsel dan ook absoluut helpen. Daarnaast kan het doen aan lichaamsbeweging je eveneens helpen om stress in de hand te houden, waardoor je spijsvertering ook kan verbeteren.
3. Voldoende inname van vocht
Het drinken van voldoende helder vocht, zoals water, kan bij bepaalde mensen helpen om constipatie tegen te gaan. Vocht maakt de stoelgang immers zachter waardoor het eenvoudiger wordt om deze via je darmen af te voeren. De meeste gezonde mensen kunnen voorzien in hun behoeften aan vocht door het handhaven van een normaal drinkgedrag (zoals het drinken van een drankje bij elke maaltijd) en door hun dorstgevoel te gebruiken als gids. Op het ogenblik dat je voldoende gehydrateerd bent, dan kan het drinken van extra water je constipatie echter niet helpen verminderen. Je krijgt overigens niet alleen vocht binnen in de vorm van water dat je drinkt, maar ook als koffie, thee, sap, fruit, groenten, vocht dat in gerechten is verwerkt en andere voedingsmiddelen en dranken. Al dit vocht dien je mee te tellen als je je dagelijkse inname in beeld wilt brengen.
4. Probiotica
Probiotica, zoals Saccharomyces boulardii, Bifidobacterium longum, Lactobacillus rhamnosus en Lactobacillus acidophilus, zijn levende microbiële organismen die van nature in het spijsverteringskanaal van de mens aanwezig zijn. Enkele van de manieren waarop zij je gezondheid bevorderen zijn door de groei van mogelijk schadelijke bacteriën af te remmen, de werking van je immuunsysteem te verbeteren, de beschermende barrière van het spijsverteringskanaal in stand te houden en helpen bij de aanmaak van vitamine K.
Bepaalde informatie die vandaag de dag voor handen is suggereert dat probiotische supplementen constipatie aan kunnen pakken. In één onderzoek werd bijvoorbeeld gekeken aar het effect van een probiotische drank met een stam van nuttige bacteriën, Lactobacillus casei Shirota (65 milliliter per dag) of een placebo bij mensen die leden aan een chronische vorm van constipatie. De groep die de probiotische drank kreeg, liet zien een significante verbetering van de ernst van hun constipatie zien evenals een verbetering in de structuur van hun ontlasting.
Een ander onderzoek onderzocht de effectiviteit van een andere stam van probiotica op constipatie bij kinderen, maar kreeg geen effecten te zien. Vierentachtig kinderen in een leeftijd tussen de twee en de zestien jaar die last hadden van constipatie kregen lactulose (een laxeermiddel) met daarbij een probiotisch supplement dat alleen lactobacillus GG of lactulose bevatte. Na een onderzoeksperiode van 12 en 24 weken bleek lactobacillus niet meer effectief te zijn dan lactulose wanneer het alleen gaat om constipatie te behandelen.
5. Stimulerende laxeermiddelen
Een groot aantal laxeermiddelen op basis van kruiden en theesoorten zijn te gebruiken als stimulerende laxeermiddelen, ook wel anthranoïde laxeermiddelen genoemd. Deze middelen bevatten vaak onder andere de volgende kruiden:
- Cascara Sagrada,
- Rabarber,
- Aloë,
- Seneblad
- Sennablad,
- Wegedoorn.
Een aantal van deze kruiden, zoals senna, zijn goedgekeurd als vrij verkrijgbare behandeling voor constipatie. Ondanks dat het om een kortdurende behandeling dient te gaan, kunnen mensen in de praktijk er echter een afhankelijk voor opbouwen en deze weken, maanden of zelfs jaren achtereen dienen te gebruiken om enigszins een regelmatige stoelgang te kunnen hebben.
Het is dan ook altijd van cruciaal belang om eerst met je huisarts te overleggen voordat je dit soort middelen gaat gebruiken, en in geen geval mag je ze langer dan een week achtereen worden gebruikt, tenzij dit onder medisch toezicht gebeurt. Langdurig gebruik kan er immers voor zorgen dat de darmen het vermogen gaan verliezen om zelfstandig te samen te trekken en zelfs chronische diarree, leververgiftiging, kaliumtekort met spierzwakte tot gevolg, stoornissen in de werking van het hart en verstoorde werking van de nieren of de lever met zich mee zal brengen. Er is eveneens een discussie gevoerd over de veiligheid van het langdurige gebruik van senna en de rol ervan bij de ontwikkeling van dikke darmkanker.
6. Biofeedbacktherapie
Biofeedbacktherapie kan mensen die last hebben van constipatie als gevolg van bekkenbodemdisfunctie helpen. Dit is een aandoening waarbij de spieren van de bekkenbodem niet naar behoren werken, als gevolg van aandoeningen zoals obesitas, een vergrote prostaat of na een bevalling.
Speciale biofeedbacktherapeuten leren je dan op welke wijze de spieren die voor de ontlasting worden gebruikt beter kunnen samenwerken (de sluitspier en de spieren van de bekkenbodem). Ondanks het feit dat biofeedback relatief nieuw is als het gaat om de behandeling voor deze vormen van constipatie, zijn de resultaten veelbelovend te noemen. Een onderzoek vergeleek bijvoorbeeld de biofeedbacktherapie (één sessie in de week voor de duur van vijf weken) met het gebruik van laxeermiddelen (polyethyleenglycol 14,6 tot 29,2 gram op een dag) samen met een training onder mensen die leden aan een chronische, vorm van ernstige bekkenbodemdisfunctie. Alle deelnemers aan het betreffende onderzoek hadden eerder vezelsupplementen en klysma’s of zetpillen geprobeerd, maar hadden daar niet naar wens op gereageerd.
Na zes maanden bleken de biofeedbacksessies meer effectief te zijn dan de gebruikte laxeermiddelen, bij 43 van de 54 (80 procent) van de biofeedbackpatiënten tegen 12 van de 55 (22 procent) van de mensen die met behulp van laxeermiddel waren behandeld. Er werden belangrijke verbeteringen gemeld en bovendien leken de voordelen minimaal twee jaar aan te blijven houden.
7. Acupressuur
Acupressuur is een traditionele genezingsmethode waarbij er druk met de vingers uit wordt geoefend op specifieke acupunctuurpunten op diverse plaatsen op het lichaam. Een punt dat door acupuncturisten vaak aan wordt geraden voor de behandeling van constipatie is de zogenaamde “Large Intestine 4”. Ondanks dat dit niet specifiek is onderzocht onder gevallen van constipatie, is het een simpele remedie die gewoon thuis uit kan worden gevoerd en bepaalde mensen een positief effect op kan leveren. Het punt dat wordt gebruikt, bevindt zich op het hoogste punt van de spier die ligt tussen de duim en de wijsvinger zodra deze dicht bij elkaar worden gebracht. Je dient er echter rekening mee te houden dat dit punt meestal wordt vermeden tijdens een zwangerschap. Om effect te oogsten plaats je duim of je middelvinger in een hoek van 90 graden op de huid waarbij je geleidelijk meer druk uit gaat oefenen. Vervolgens wacht je een drietal minuten. Bovendien moet je erop toezien dat de druk niet pijnlijk of ongemakkelijk aan gaat voelen.
Slotopmerking
Op het moment dat je de drang voelt om jezelf te gaan ontlasten, dan dien je deze drang dan ook niet uit te stellen. Hoe langer je namelijk wacht met een toiletbezoek wanneer de behoefte om ontlasting naar buiten te brengen zich aandient, hoe meer vocht er op wordt genomen uit de ontlasting en hoe lastiger het wordt om ontlasting uit te gaan scheiden. Er zijn een heleboel hulpmiddelen waarvan wordt beweerd dat deze zouden helpen als je lijdt aan cnstipatie, maar in alle gevallen is het van cruciaal belang om eerst met je huisarts te gaan praten voordat je een bepaald geneesmiddel gaat gebruiken. Zo weet je immers zeker dat een bepaald middel of een bepaalde methode geschikt en veilig voor je zal zijn.
