Wat te doen bij buikkrampen tijdens de zwangerschap?

Bepaalde vormen van buikpijn tijdens de zwangerschap zijn volkomen normaal: je organen zullen dan immers voortdurend in beweging zijn, je baarmoeder dijt uit en je banden zullen zich op gaan rekken. Daarnaast mag zeker de ochtendmisselijkheid niet worden vergeten waar een heleboel zwangere vrouwen mee te kampen hebben. Maar buikpijn tijdens de zwangerschap kan helaas ook veel ernstiger zijn (ondanks dat dit slechts in sporadische gevallen op zal treden). Hieronder geven we je wat meer uitleg over de manieren waarop je de pijnen en pijntjes tijdens je zwangerschap kunt ontcijferen, je helpen bepalen wanneer het tijd is om een arts te bellen en je simpele methoden aan te leren om de klachten te verlichten.

Een aantal onschuldige oorzaken van buikpijn tijdens de zwangerschap

Tijdens een zwangerschap kun je te maken krijgen met uiteenlopende kwalen en kwaaltjes waarvan er een aantal zijn die gepaard gaan met een onschuldige vorm van buikpijn. Je kunt hierbij denken aan buikpijn die het gevolg is van obstipatie tot aan pijn die veroorzaakt wordt door opgerekte banden. OP het ogenblik dat de pijn waar je mee te maken hebt aan blijft houden, of wanneer je daarnaast last krijgt van symptomen als bloedingen of hevige buikkrampen, dan dien je contact op te nemen met huisarts of verloskundige.

Je uitdijende baarmoeder

Naarmate je baarmoeder groter wordt, zal deze je darmen meer opzij gaan drukken, wat kan leiden tot misselijkheid, een opgeblazen of vol gevoel, aldus Patrick Duff, MD, hoogleraar verloskunde en gynaecoloog aan de universiteit van Florida in Gainesville. Om dit tegen te gaan kun je vaker een kleiner portie eten, regelmatig bewegen, maar ook voldoende rust nemen en vaker je urineblaas ledigen.

Bandenpijn

Soms zullen de banden, dit zijn twee grote gewrichtsbanden waaraan de baarmoeder als het ware is opgehangen in de buik en die doorlopen tot in de liezen, uit gaan rekken wanneer de baarmoeder. Je kunt hier last van krijgen in de vorm van een onaangenaam gevoel onderin je buik dat uit kan stralen naar de liezen. Dit kan een scherpe, stekende pijn veroorzaken, of juist een dof aanvoelen, op het moment dat je van houding verandert. De klachten begonnen doorgaans in het tweede zwangerschapstrimester en gaan ook vaak vanzelf weer weg, maar indien je er buitengewoon veellast van hebt, dan kun je je arts of verloskundige vragen of het verstandig is om paracetamol te gaan slikken om de pijn wat verlichten.

Obstipatie en gasvorming

Obstipatie en gasvorming zijn helaas vaak een vast onderdeel van een zwangerschap. Progesteron, het hormoon dat gedurende de zwangerschap in concentratie toe zal nemen, zorgt ervoor dat je volledige maagdarmkanaal trager gaat werken, met als gevolg dat voedsel er langer over zal doen om er doorheen te gaan. Om obstipatie te bestrijden, dien je veel extra water te drinken en vezelrijk voedsel te eten. Wanneer hierdoor het probleem niet wordt verlicht, dan kan je arts of verloskundige een zogenaamde ontlastingverzachter of een vezelsupplement voorschrijven.

Oefenweeën

Oefenweeën, in de medische wereld ook wel aangeduid met de term Braxton Hicks contracties, staan niet in verband met een verwijding van de baarmoederhals. Ze zijn weliswaar niet prettig, maar totaal onschuldig. Je moet echter leren om deze oefenweeën te onderscheiden van echte voortijdige weeën (en dus een op handenzijnde bevalling). Echte weeën zullen bijvoorbeeld elkaar alsmaar sneller opvolgen en wanneer je nog in staat bent om een gesprek te voeren, rustig televisie kunt kijken of redelijk ontspannen een boek kunt lezen, dan zijn de weeën waarschijnlijk geen teken van een bevalling die aanstaande is. Uitdroging kan oefenweeën veroorzaken, waardoor je er dus voormoet zorgen dat je elke dag voldoende vocht binnenkrijgt. Indien de weeën aan blijven houden, of je niet zeker weet of het oefenweeën of echte weeën zijn, dan doe je er verstandig aan om je verloskundige of arts te bellen.

Een aantal meer ernstige oorzaken van buikpijn tijdens de zwangerschap

Een groot aantal vrouwen zal een volkomen gezonde zwangerschap hebben, maar er kunnen zich helaas ook ernstige complicaties ontwikkelen die direct medische aandacht vereisen. Sommige alarmsignalen waar je dan ook alert op dient te reageren zijn:

• bloedingen,
• hevige buikpijn,
• koorts,
• stoornissen van het gezichtsvermogen.

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Een ectopische-, of buitenbaarmoederlijke zwangerschap, betekent dat het bevruchte eitje zich ergens anders dan in de baarmoeder heeft genesteld, vaak is dit in de eileider. Buitenbaarmoederlijke zwangerschappen komen in 1 op 50 zwangerschappen voor. In het hoogst uitzonderlijke geval dat je te maken krijgt met een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, dan zul je te kampen hebben met een intense pijn en een bloeding tussen de zesde en de tiende zwangerschapsweek omdat de eileider dan is opgezwollen.

Vrouwen die een grotere kans hebben op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zijn bijvoorbeeld dames die in het verleden hier als eens mee te maken hebben gehad, of die een bekken-, buik- of eileideroperatie hebben ondergaan. Maar ook vrouwen die endometriose hebben gehad, dit is een afsluiting van de eileiders, die een spiraaltje hebben laten plaatsen op het moment van bevruchting of die te kampen hadden met een bekkeninfectie lopen een groter risico op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Andere factoren die de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap lijken te vergroten zijn: een abnormaal gevormde baarmoeder en het toepassen van kunstmatige voortplantingstechnieken.

Buitenbaarmoederlijke zwangerschappen kunnen in geen geval voort worden gezet en vereisen zelfs een directe medische behandeling. Indien je een positieve zwangerschapstest had, maar deze zwangerschap nog kan worden bevestigd door een medisch onderzoek en je hebt daarnaast last van buikpijn, dan dien je met spoed na worden gekeken door je arts of verloskundige. Hij, of zij, zal dan een echografie uitvoeren om duidelijk te krijgen of het bevruchte eitje zich al dan niet in de baarmoeder heeft genesteld.

Miskraam

Op het ogenblik dat vrouwen in het eerste zwangerschapstrimester last hebben van buikpijn, dan moet je je eigenlijk altijd zorgen maken over een mogelijke miskraam omdat het ongelukkige feit is dat 15 tot 20 procent van de zwangerschappen hierin zal eindigen. Symptomen die duiden op een miskraam zijn bijvoorbeeld: bloedingen en buikkrampen die zich aan zullen dienen of die op menstruatiepijn lijken.

Vroegtijdige bevalling

Indien je je regelmatig slaperig voelt in de periode voor de zevenendertigste zwangerschapsweek en je daarnaast constant last hebt van rugpijn, dan zou je te maken kunnen hebben met een zogenaamde vroeggeboorte. Dit is dus niet een goed moment om de situatie nog even aan te kijken, maar om direct je arts of verloskundige te bellen. De weeën kunnen al dan niet gepaard gaan met gebroken vliezen (en dus lekkend vruchtwater), bloedverlies of een afgenomen foetale beweging.

Zelfs vrouwen die al de nodige ervaring hebben met zwangerschappen zullen wellicht niet in staat zijn om te zeggen of ze te maken hebben met oefenweeën of dat er zich een vroegtijdige bevalling aan heeft gediend, Om die reden dien je je arts of verloskundige direct te bellen als ze weeën voelen. Je kunt dan hooguit weer naar huis worden gestuurd omdat het dit keer vals alarm was (ongeveer één op de drie vrouwen die zich melden omdat ze twijfelen over de aard van hun buikpijn tijdens de zwangerschap zullen na een triage met een gerust hart weer vertrekken). Het si echter beter om altijd op zeker te spelen, dan achteraf spijt te hebben dat er geen medische hulpin os geschakeld, zeker als het een vroegtijdige geboorte betreft.

Loslating van de placenta

De placenta (ook wel moederkoek genoemd) zal de enige bron van zuurstof en voedingsstoffen zijn voor een ongeboren baby. Een placenta hecht zich in de meeste gevallen op een hoge plek in de wand van de baarmoeder en zal normaal gesproken niet eerder loslaten dan na de geboorte van je kleintje. In zeldzame gevallen (1 op de 200 geboortes) zal de placenta zich echter al eerder van de baarmoederwand losmaken, dit is een gevaarlijke complicatie die het meest voorkomt in het derde zwangerschapstrimester.

De pijn van een placenta loslating dient als een ernstige, constante, alsmaar erger wordende pijn in de onderbuik te worden omschreven. De baarmoeder kan keihard worden (dut kan worden gevoeld wanneer er op de buik wordt geduwd en zal dan dus niet meeveren) en wellicht is er eveneens sprake van een bloeding waarbij donkerrood bloed zonder klonters via de geboortegang naar buiten komt. In bepaalde gevallen kan een vrouw gaan bevallen, op het moment dat haar placenta loslaat, in dat geval zal een arts de baby ter wereld brengen door middel van een uitgevoerde keizersnede. Bij een lichte vorm van placenta loslating, kan een arts de zwangerschap soms nog rekken, of kan bevalling kunstmatig opwekken zodat de bevalling alsnog vaginaal kan plaatsvinden. Vrouwen die extra risico lopen op een placenta loslating, zijn onder andere dames die bekend zijn met een voorgeschiedenis waarin dit al eens plaats heeft gevonden, of die last hebben van een hoge bloeddruk, pre-eclampsie en verwondingen in de buikstreek.

Zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie)

Tussen de 5 en 8 procent van alle zwangere vrouwen krijgen te maken met pre-eclampsie (in de volksmond ook welzwangerschapsvergiftiging genoemd) en andere aandoeningen die iets te maken hebben met een verhoogde bloeddruk. Een zwangerschapsvergiftiging kan zich op ieder moment na de twintigste zwangerschapsweek ontwikkelen, dit is dan ook de reden waarom een arts bij iedere afspraak je bloeddruk controleert.

Pre-eclampsie kenmerkt zich immers door een hoge bloeddruk en abnormale eiwitconcentraties in de urine. Vanwege het feit dat een hoge bloeddruk de bloedvaten in de baarmoeder, die de ongeboren vrucht, van zuurstof en voedingsstoffen voorzien, vernauwt, kan de groei van de baby trager gaan verlopen. Pre-eclampsie verhoogt tevens de kans op loslating van de placenta, waarbij de placenta nog vóór de bevalling zich van de baarmoederwand losmaakt. Op het ogenblik dat zwangerschapsvergiftiging ernstig van aard is, dan kan dit samengaan met pijn rechtsboven in je buik, evenals klachten van misselijkheid, hoofdpijn, zwelling en visuele stoornissen, zoals het zien van lichtflitsen.

Urineweginfectie

Ongeveer 1 op de 10 van de aanstaande moeders krijgt op een bepaald ogenblik in hun zwangerschap te maken met een urineweginfectie. Ze krijgen te maken met kenmerkende symptomen als een acute drang om te plassen, pijn of een branderig gevoel tijdens het plassen en zelfs bloed in de urine, maar bepaalde mensen die aan een urineweginfectie lijden, hebben eveneens last van buikpijn. De bezorgdheid ten aanzien van de urineweginfectie tijdens een zwangerschap is dat deze over kan gaan tot een infectie van de nieren waardoor de kans op een vroegtijdige geboorte toe zal nemen. Dat is een reden waarom je arts of verloskundige je urine bij ieder bezoek zal testen, om deze te controleren op sporen van bacteriën die een urineweginfectie kunnen veroorzaken. Het goede nieuws is echter dat wanneer een infectie van de urinewegen vroeg wordt ontdekt, deze eenvoudig met behulp van antibiotica kan worden behandeld.

Blindedarmontsteking

Een blindedarmontsteking kan soms lastig vast te stellen zijn tijdens een zwangerschap omdat de uitdijende baarmoeder de blindedarm omhoog zal trekken en tegen de navel of lever aan kan drukken. Deze atypische manifestatie kan een arts dus vrij gemakkelijk op het verkeerde been zetten. Dit kan ervoor zorgen dat er pas later de juiste diagnose wordt gesteld, met als gevolg dat een zwangere ​​vrouw een verhoogd risico loopt om tijdens een zwangerschap aan een blindedarmontsteking te sterven. Ondanks dat het belangrijkste kenmerk van een blindedarmontsteking pijn in de rechter onderhoek van je buik is, zul je je echter vooral zwanger voelen als je weet dat je in verwachting bent. Bij een blindedarmontsteking horen echter ook een aantal andere symptomen waaraan je deze aandoening zou kunnen herkennen, ook tijdens een zwangerschap, te weten: een gebrek aan eetlust, misselijkheid en braken.

Galstenen

Steenvorming in de galblaas komt vaker voor bij vrouwen, in het bijzonder wanneer ze te zwaar zijn, ouder zijn dan 35 jaar of een medische voorgeschiedenis hebben met galstenen. De pijn die hoort bij de aanwezigheid van galstenen (in de medische wereld ook wel cholecystitis geheten) is ernstig van aard en gericht op het het gedeelte rechtsboven in je buik. In bepaalde gevallen kan de pijn eveneens uitstralen en voelbaar zijn in je rug en onder je rechterschouderblad.

Wanneer moet je medische hulp inschakelen?

Je dient zonder enige twijfel een arts te bellen wanneer je vermoedt dat er iets niet in orde is. Wanneer je ergens last van hebt waar je je zorgen over maakt, dan moet je contact opnemen met, of zelfs direct gezien worden door, je arts of verloskundige, Deze mensen zijn immers deskundigen die je dient te raadplegen als je vragen hebt tijdens een zwangerschap. Zij kunnen je bovendien alle mogelijke medische zorg te bieden als dat nodig is. Het is dus absoluut van groot belang om altijd direct je arts te beleen op momenten dat je één van de volgende symptomen waarneemt:

• Buikpijn, al dan niet gepaard gaand met bloedverlies, vóór de twaalfde zwangerschapsweek,
• Een bloeding of hevige buikkrampen,
• Meer dan vier weeën binnen een uur voor de duur van twee uur,
• Ernstige buikpijn,
• Problemen met zien,
• Ernstige hoofdpijn,
• Ernstige zwelling van je handen, je benen of je gezicht,
• Pijn tijdens het plassen, moeite hebben met plassen of de aanwezigheid van bloed in je urine

Kun je iets doen om buikpijn tijdens een zwangerschap te verlichten?

Wanneer je zwanger bent, dan wil je daar natuurlijk vooral van genieten. Allerlei kwalen en kwaaltjes wil je dan ook zoveel mogelijk voorkomen, of tot een minimum beperken. Buikpijn kan een zwangere vrouw voor een deel tegengaan door:

• Eet meerdere kleine maaltijden op een dag, in plaats van alleen de drie hoofdmaaltijden die veelmensen gewend zijn,
• Beweeg regelmatig, maar doe dit met mate en overdrijf het niet,
• Kies voor vezelrijk voedsel (zoals fruit, groenten en zemelen),
• Drink in de loop van elke dag veel water,
• Zorg ervoor dat je urineblaas vaak wordt geledigd,
• Rust zo vaak als mogelijk is.