In je lichaam spelen mineralen een belangrijke rol bij een heleboel biochemische reacties. Voedingsdeskundigen zullen echter een onderverdeling maken als het gaat om voedingsmineralen, namelijk:
- De 6 belangrijkste mineralen (Calcium, Chloride, Magnesium, Fosfor, Kalium en Natrium),
- 9 sporenelementen (deze zullen we hieronder uitgebreid gaan behandelen).
Sporenelementen worden zo genoemd omdat je lichaam maar een heel klein beetje van ieder mineraal nodig heeft. Dat wil echter niet zeggen dat deze mineralen er minder toe doen, alle sporenelementen heb je namelijk ook in de juiste concentraties nodig om gezond te blijven.
Wanneer je een uitgebalanceerd dieet eet, dan zal je lichaam voorzien worden van alle voedingsstoffen nodig zijn om gezond te blijven, in dit dieet horen dus ook voldoende sporenelementen. Hieronder zullen we een aantal van de meest belangrijke bronnen van ieder sporenelement vermelden, zodat je gemakkelijker kunt achterhalen of je wel voldoende ervan in je dieet op hebt genomen.
Chroom
Chroom is een sporenelement dat noodzakelijk is voor een gezonde stofwisseling en de opslag van suikers en zetmeel, vanwege het feit dat het de effecten van insuline versterkt. Insuline is een hormoon dat de hoeveelheid glucose (suiker) in je bloed regelt. Chroom is eveneens van essentieel belang voor de stofwisseling van eiwitten en vetten.
Chroom in dat voorkomt in voedingsmiddelen wordt in kleine hoeveelheden, maar wel in grote verscheidenheid aangetroffen, waardoor een chroomtekort slechts sporadisch voorkomt. Wanneer je chroom via je voeding binnen wilt krijgen dan kun je dit sporenelement onder andere vinden in:
- vlees,
- volkoren producten,
- broccoli,
- aardappelen,
- appels,
- bananen,
- knoflook,
Koper
Koper is wellicht geen mineraal waar je snel aan zult denken, maar het is werkelijk van groot belang omdat je lichaam het nodig heeft om je botten sterk en je bloedvatwanden gezond te houden. Daarbij komt verder dat koper een deel uitmaakt van bepaalde antioxiderende reacties en nodig is om je lichaam energie te laten produceren. Koper is eveneens noodzakelijk voor het de normale stofwisseling van ijzer (dit is een ander sporenelement dat een belangrijke rol speelt in je lichaam).
Koper kan in voeding terug worden gevonden in onder andere:
- orgaanvlees,
- schaaldieren,
- noten,
- zaden,
- cacao,
- volkoren producten.
Een tekort aan koper is doorgaans niet waarschijnlijk, mits je iedere dag voldoende voeding binnenkrijgt, maar kan wel ontstaan op het moment dat je een enorme hoeveelheid zink gebruikt.
Fluoride
Je kent waarschijnlijk met dit belangrijke mineraal al wel. Fluoride helpt immers om je botten en gebit gezond en sterk te houden omdat het de zogenaamde remineralisatie van deze lichaamsstructuren bevordert. De aanbevelingen die voor fluoride worden gedaan, zijn feitelijk gebaseerd op de meest veilige en meest effectieve hoeveelheden die je lichaam nodig heeft om cariës (gaatjes in het gebit) bij zowel kinderen als volwassenen tegen te gaan.
Je kunt fluoride aantreffen in ondermeer:
- gefluorideerd drinkwater,
- thee,
Verder wordt fluoride verwerkt in gefluorideerde tandheelkundige producten, zoals tandpasta en bepaalde mondwaters- en -spoelingen.
Jodium
Je lichaam heeft een bepaalde hoeveelheid jodium nodig om de schildklierhormonen thyroxine (T4) en triiodothyronine (T3) te kunnen produceren. Het is dan ook een sporenelement dat een belangrijke rol speelt bij een normaal werkende schildklier. Jodium is verder van groot belang voor de optimale werking van je afweersysteem.
Jodium is een stof die van nature voorkomt in:
- schaal- en schelpdieren,
- plantaardig voedsel (dat geteeld wordt in jodiumrijke gebieden, zoals gronden in de nabijheid van een oceaan).
Een tekort aan jodium was jaren geleden in grote delen van de wereld een probleem totdat dit sporenelement in veel landen aan keukenzout toe werd gevoegd. Op die manier konden niet alleen de tekorten worden opgelost, maar ook nieuwe gevallen van jodiumdeficiëntie worden voorkomen.
IJzer
Indien je wel wat meer energie zou kunnen gebruiken, dan is ijzer wellicht het mineraal dat je nodig hebt. IJzer is namelijk een essentieel onderdeel van de eiwitten hemoglobine en myoglobine. Hemoglobine vind je in de rode bloedcellen en maakt het mogelijk om zuurstof vanuit je longen naar alle organen en andere weefsels in je lichaam te vervoeren. Myoglobine is te vergelijken met hemoglobine, met als enige verschil dat deze stof ervoor zorgt dat zuurstof naar spiercellen getransporteerd kan worden.
Verder speelt ijzer een belangrijke rol bij de normale werking van je afweersysteem en een normale celgroei. IJzerhoudend voedsel is onder andere:
- orgaanvlees,
- vlees,
- gevogelte,
- vis,
- peulvruchten,
- donkere bladgroenten.
Mangaan
Mangaan is een sporenelement dat betrokken is bij de botvorming in je lichaam en daarnaast is dit mineraal nodig voor een goede wondgenezing. Tevens speelt mangaan een cruciale rol bij de aanmaak van enzymen die betrokken zijn bij de stofwisseling van eiwitten, cholesterol en koolhydraten. Mangaan is eveneens betrokken bij bepaalde antioxiderende activiteiten in je lichaam.
Het sporenelement mangaan vind je onder andere in:
- noten, zoals pecannoten,
- ananas,
- zoete aardappels,
- zaden,
- peulvruchten,
- volkoren producten.
Molybdenum
Molybdeen is een bestanddeel van enzymen die je lichaam gebruikt bij de afbraak van aminozuren, maar ook om medicijnen en gifstoffen (toxines) af te kunnen breken. Dit sporenelement wordt aangetroffen in een breed scala van plantaardig voedingsmiddelen, in het bijzonder in:
- peulvruchten,
De hoeveelheid molybdenum zal echter vaak afhangen van de concentraties van deze stof in de bodem waarop de planten groeien.
Selenium
Selenium is een sporenelement dat een belangrijke rol speelt bij antioxiderende reacties die de cellen van je lichaam helpen beschermen en daarnaast is de stof essentieel voor een gezonde werking van je schildklier. Daarnaast zal selenium een cruciale rol vervullen in processen die betrekking hebben op de voortplanting en de DNA-synthese.
Selenium kan aan worden getroffen in een heleboel soorten plantaardig voedsel, zoals:
- volkoren producten,
- noten,
- zaden,
Paranoten bevatten zelfs het meeste selenium van alle voedingsmiddelen. Op het moment dat je veel voeding eet van plantaardige oorsprong, dan zal het niet waarschijnlijk dat je snel een tekort aan selenium opbouwt.
Zink
Zink speelt een belangrijke rol bij een heleboel verschillende chemische reacties in je lichaam en is een essentieel onderdeel van je afweersysteem. Bovendien heb je zink nodig om je voedsel te kunnen proeven en allerlei verschillende geuren om je heen waar te kunnen nemen. Mits je een vleeseter bent, dan hoef je je absoluut geen zorgen te maken over je zinkinname. Dit sporenelement wordt immers aangetroffen in onder andere:
- vlees,
- zeevruchten,
- de meeste andere eiwitrijke voedingsmiddelen.
Oesters zijn bovendien de uitgelezen bron van zink omdat deze schelpdieren meer zink bevatten dan enig ander voedingsmiddel.
