Zwelling van het onderbeen en de enkel zijn problemen die maar al te vaak voorkomen. De oorzaak van een gezwollen enkel achterhalen is dan ook altijd de eerste stap die je moet zetten voordat je een effectief behandelplan in gang kunt zetten. Zodra je eenmaal de oorzaak van een enkelzwelling hebt weten te achterhalen, kan de meest effectieve behandeling worden bepaald. Een gezwollen enkel die het gevolg van een ophoping van vocht in het enkelgewricht of in de zachte weefsels die de enkel omringen. Veelvoorkomende oorzaken van enkelzwelling zijn onder andere:
- Letsel als gevolg van trauma: Een letsel als gevolg van trauma, zoals een verstuiking van de enkel of een enkelbreuk, kan worden gezien als één van de meest voorkomende oorzaken van een gezwollen enkel. Patiënten zullen in de regel echter bijna altijd een bepaald letsel kunnen herinneren, maar van tijd tot tijd kunnen zelfs de minder opvallen blessures aan de enkel voor een zwelling zorgen. Verder kan een zogenaamde stress- of vermoeidheidsfractuur leiden tot een zwelling rond het enkelgewricht.
- Jicht is een aandoening die geweten kan worden aan een ophoping van urinezuurkristallen in het vocht dat in je enkel aanwezig is. Urinezuur is een substantie die als afvalproduct moet worden gezien van je spijsverteringssysteem. Om op de juiste manier voedsel te kunnen verteren en afvalstoffen vervolgens weer af te kunnen voeren, zal het lichaam van een mens substanties produceren, zoals urinezuur om afval uit te scheiden. Mensen die lijden aan jicht zullen op een ongewone manier urinezuurkristallen opslaan in hun gewrichten. Dit zal vervolgens leiden tot ontstekingen en zwellingen.
- Enkelartritis is minder vaak voorkomend dan de veranderingen die zorgen voor het afbraakproces in de andere gewrichten. Toch kan enkelartritis zich op een zeker moment gaan ontwikkelen en behoorlijk wat pijnklachten met zich meebrengen. Enkelartritis komt het meest vaak voor bij patiënten die lijden aan reumatische artritis of bij mensen die eerder te maken hebben gehad met een blessure of verwonding aan het enkelgewricht. Chirurgische ingrepen om enkelartritis te behandelen, zullen afhankelijk van de ernst van de aandoening uit worden gevoerd. In het geval van een milde vorm van artritis, zoals bij het anterieur enkel impingement syndroom, zal een minder ingrijpende arthorscopische operatie uit worden gevoerd in de enkel, bijvoorbeeld om een hielspoor weg te halen. Op het moment dat de artritis gevorderd is, dan zullen de opties meestal verder worden beperkt voor zowel een zogenaamde fusieoperatie aan de enkel als voor een ingreep waar bij de enkel weer in de juiste stand wordt geplaatst.
- Infectie: kan worden gezien als een minder vaak voorkomende oorzaak van een zwelling van de enkel. Infecties kunnen zowel ontstaan in het zachte weefsel rondom de enkel of het enkelgewricht als in het gewricht. Infecties kunnen in veel gevallen worden behandeld door het gebruik van medicatie, maar kan in andere gevallen uiteraard om chirurgisch ingrijpen vragen.
- Verstopping van een bloedvat
Talloze problemen die iets te maken hebben met de doorbloeding, of de bloedstroom, kunnen de normale bloedcirculatie verstoren en leiden tot zwelling rond de enkels. De meest voorkomende oorzaak van een verstopping van de bloedvaten is een bloedpropje dat is ontstaan na een operatieve ingreep (DVT). Dit soort doorbloedingprobleem zal in de meeste gevallen in maar één van de benen ontstaan (dus niet in beide benen) en tot zwelling van de zachte weefsels in zowel de voet als de enkel leiden. Een dergelijke zwelling kan echter eveneens verder uit gaan breiden naar de hoger gelegen delen van een been. - Perifeer oedeem: Perifeer oedeem is eveneens een probleem dat met de bloedsomloop te maken heeft, maar met dat verschil dat deze aandoening zich in beide benen zal manifesteren, in plaats van in slechts één been. Zwellingen in het onderbeen kunnen onder andere te wijten zijn aan veroudering van de bloedvaten en soms zelfs leiden tot een chronische zwelling, maar net zoals bij andere aandoeningen een zekere druk uit gaan oefenen op de bloedvaten in de benen. Deze aandoeningen zijn naast zwangerschap: overgewicht en spataderen.
Behandeling van een gezwollen enkel
Bij een effectieve behandeling van een gezwollen enkel is het van groot belang dat je begrijpt wat de oorzaak van het probleem is. Voor een directe behandeling van een zwelling van de enkel is het vooral veilig om gebruik te maken van het zogenaamde ‘R.I.C.E.’ principe. Dit wil zeggen dat in het begin de behandeling van de gezwollen enkelgewricht gericht dient te zijn op”
- rest (rust),
- ice (koeling),
- compress (druk),
- elevate (omhoog leggen).
Op het ogenblik dat er een specifieke oorzaak van de zwelling aangewezen kan worden, kun je de zwelling in de enkel meer gericht gaan behandelen en onder meer proberen om de zwelling zo veel mogelijk terug te dringen.
