Wellicht herken je de volgende situatie: je kijkt naar je enkels en voeten, maar ze lijken niet van jezelf te zijn. Je ziet namelijk alleen maar opgezwollen weefsels die in de verste verte niet lijken op je enkels en voeten in betere tijden. Of het hierbij nu gaat om situaties als gevolg van lange dagen van reizen, in een auto of vliegtuig zitten of een operatieve ingreep, het is allemaal mogelijk. Voor zwangere vrouwen is pijn en zwelling in voeten en enkels zelfs bijna een onvermijdelijk fenomeen.
Zwelling in je enkels en voeten is niet prettig en soms zorgt dit er zelfs voor dat je je minder vrij kunt bewegen. Maar er zijn gelukkig een aantal uiteenlopende manieren om de zwelling af te laten nemen wanneer deze het gevolg is van alledaagse oorzaken, en in bepaalde gevallen kun je dit zelfs voorkomen, aldus podotherapeut en chirurg Georgeanne Botek, hoofd van de sectie Podologie en medisch directeur van de Diabetische voetkliniek in Cleveland Clinic in de Verenigde Staten.
Ze zegt dat zwelling (of wat artsen aanduiden met de medische term oedeem) ontstaat op momenten dat je lichaam vocht vast blijft houden in de onderbenen, enkels en voeten. Het treedt vaak op aan allebei de zijden van het lichaam en betreft meestal geen noodsituatie.
“Wanneer het gaat om zwelling, dan zal alles draaien om het beheren van de symptomen en de dag zien door te komen,” zegt ze. “Er is niets dat noodzakelijkerwijs gedaan moet worden.”
Hoe kun je gezwollen, pijnlijke voeten en enkels verminderen?
Je kunt de zwellingen aan beide zijden van je lichaam doorgaans goed behandelen, zegt dr. Botek. Hieronder hebben een aantal tips en ideeën voor je opeen rijtje gezet die je hierbij kunnen helpen:
1. Steunkousen
Steunkousen zijn verkrijgbaar bij de apotheek of bij bedrijven die medische hulpmiddelen verkopen. Deze strak zitten kousen zorgen voor de verlichting van de pijn en het voorkomen van vochtophopingen in je benen, enkels en voeten. Ze zijn te koop in diverse maten en het is zaak dat je altijd een paar uitkiest dat niet te overdreven strak zit en dus optimaal past. Dr. Botek stelt voor om te beginnen met lichte varianten die tussen de 12 en de 15 millimeter kwik aan druk geven.
2. Omhoog leggen
Leg je benen op een poef of krukje om zo de zwelling af te laten nemen. Verder kunnen uiteenlopende yogahoudingen, zoals wanneer je op de grond gaat liggen met je benen omhoog en/of tegen de muur geleund, eveneens helpen om de zwelling te verminderen in je benen, boeten en enkels.
3. Bewegen
Te lang op dezelfde plaats blijven zitten of staan kan de zwelling in je benen, enkels en voeten erger maken. Beweeg dan ook geregeld je knieën, buig en strek je enkels uit voor wat verlichting van je klachten. Daarnaast zou je er ook voor kunnen kiezen om te gaan zwemmen. Zwemmen is immers een niet-belastende oefening die tevens de huid tot rust kan brengen.
4. Afvallen
Het verliezen van lichaamsgewicht kan zwelling in je benen, enkels en voeten verminderen, maar daarnaast ook je gezondheid verbeteren, zegt Dr. Botek.
5. Magnesiumsulfaat
Laat je voeten en enkels voor de duur van 15 tot 20 minuten weken in een koel bad dat gevuld is met magnesiumsulfaat om de zwelling die gepaard gaat met pijn te verlichten. Op het moment dat je lijdt aan diabetisch neuropathie aan je voeten, dan is het verstandig om eerst het water met je handen te controleren om zo te kunnen voorkomen dat je je voeten blootstelt aan extreme temperaturen.
6. Magnesiumsupplementen
Het is mogelijk dat het toevoegen van 200 tot 400 milligram magnesium aan je dagelijkse dieet kan helpen om de ophoping van vocht en pijn te beperken. Overleg altijd eerst met je huisarts voordat je een dergelijk supplement wilt gaan gebruiken. Je moet het zelfs helemaal niet gaan gebruiken als je lijdt aan een nier- of hartaandoening, aldus Dr. Botek.
Voor de beste resultaten, gebruik je bij voorkeur altijd meer dan één behandeling op hetzelfde moment, zegt ze. Indien je bijvoorbeeld hardloopt voor een training, dan dien je later steunkousen te gebruiken. Wanneer je zwemt, dan kun je yoga overwegen om op te nemen in je trainingsprogramma.
Wanneer moet je je huisarts raadplegen bij pijn en zwelling in je voeten en enkels?
- Op het ogenblik dat je likdoorns of blaren ontwikkelt, dan dien je contact op te nemen met je huisarts. Blaren en zweren op de juiste manier behandelen, kan je namelijk tegen infecties beschermen, zegt Dr. Botek.
- Houd tevens je voeten goed in de gaten. Schoenen die te strak zitten als gevolg van zwelling kunnen vaak in je huid gaan snijden en op die manier wonden laten ontstaan.
- Het meest belangrijke is dat je, zodra de zwelling slechts aan één kant van je lichaam is ontstaan, direct een arts raadpleegt. Je loopt dan namelijk mogelijk risico op een diepe veneuze trombose en dat kan uiteindelijk erg gevaarlijk zijn.
Simpele veranderingen die je helpen om de zwelling af te laten nemen of deze zelfs te voorkomen
Je kunt kleine veranderingen aanbrengen in je dagelijks leven om zwellingen in je voeten, enkels en benen te verminderen. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan
- Loop ieder uur een klein stukje.
- Drink elke dag acht tot tien glazen water. Minder drinken zal namelijk de eigenlijke zwelling juist bevorderen.
- Beperk het gebruik van zout in je eten.
- Leg een verhoging, bijvoorbeeld een telefoonboek, blokjes hout of stenen onder het voeteinde van je bed om op die manier je benen en voeten ’s nachts omhoog te kunnen leggen.
- Er is tot op de dag van vandaag helaas nog niet voldoende bewijs om het gebruik van essentiële oliën te staven als middel om een zwelling van je benen, enkels en voeten te verminderen. Je kunt echter pepermuntolie, eucalyptusolie en/of lavendel en kamille gebruiken op momenten dat je daar behoefte aan hebt.
