Plotselinge bloeduitstorting op je been behandelen

Zwarte- en blauwe tekenen op de huid worden dikwijls in verband gebracht met blauwe plekken. Een kneuzing of verstuiking kan op de huid zichtbaar worden nadat je te maken hebt gehad met een trauma. Voorbeelden van een trauma zijn: een snede in of een klap op een deel van je lichaam. De verwonding zorgt ervoor dat kleine bloedvaten, de zogenaamde haarvaten, open gaan barsten waardoor bloed vast komt te zitten onder het huidoppervlak, wat waargenomen kan worden als een blauwe plek.

Blauwe plekken kunnen op iedere leeftijd ontstaan en bepaalde exemplaren zullen met erg weinig pijn gepaard gaan zodat je ze misschien helemaal niet opmerkt. Ondanks het feit dat blauwe plekken veel voorkomen, is het van belang om te weten wat de behandelingsmogelijkheden zijn en of je in een bepaald geval medische (nood)hulp in dient te schakelen.

De meeste blauwe plekken zijn een gevolg van lichamelijk letsel. Bepaalde onderliggende aandoeningen kunnen er echter wel voor zorgen dat kneuzingen vaker voorkomen. Hieronder hebben we een aantal mogelijke oorzaken van blauwe plekken voor je op een rijtje gezet.

Oorzaken

Sportblessures

Sportblessures zijn verwondingen die ontstaan tijdens het sporten, of tijdens het trainen. Hierbij kun je onder andere denken aan: botbreuken, verrekkingen en verstuikingen, dislocaties, gescheurde pezen en spierzwellingen. Een sportblessurekan overigens niet alleen ontstaan als gevolg van een trauma, maar ook door het overmatige gebruik van een bepaald deel van het lichaam.

Hersenschudding

Onder een hersenschudding wordt een licht traumatisch hersenletsel bedoeld dat kan ontstaan nadat er een bepaalde kracht op je hoofd is uitgeoefend of nadat je een blessure op hebt gelopen dat binnen het kader van een whiplash valt. Symptomen van een hersenschudding kunnen uiteenlopen afhankelijk van de ernst van de verwonding en de persoon die deze verwonding op heeft gelopen. Hierbij kun je onder andere denken aan: geheugenproblemen, verwardheid, slaperigheid of je sloom voelen, duizeligheid, dubbel- of wazig zicht, hoofdpijn, misselijkheid, braken, lichtgevoeligheid, gevoeligheid voor geluid, evenwichtsproblemen en een vertraagde reactie op stimuli. De symptomen kunnen direct beginnen, of zich pas uren, dagen, weken of zelfs maanden na een hoofdblessure manifesteren.

Trombocytopenie

Trombocytopenie is een term die verwijst naar het verlaagde aantal bloedplaatjes dan normaal. De aandoening kan het gevolg zijn van een aanzienlijk aantal uiteenlopende factoren, maar ook kunnen de symptomen qua ernst variëren. Als symptomen kunnen ontstaan: rode, paarse of bruine kneuzingen, huiduitslag in de vorm van kleine rode of paarse stipjes, neusbloedingen, bloedend tandvlees, langdurige bloedingen, bloed in de ontlasting en in de urine, bloederig braaksel en zware menstruatiebloedingen.

Leukemie

Leukemie is een term die wordt gebruikt om meerdere vormen van bloedkanker mee aan te duiden die ontstaan op het moment dat de witte bloedcellen in het beenmerg ongecontroleerd gaan delen. De verschillende vormen van leukemie kunnen worden ingedeeld naar de wijze van begin (chronisch of acuut) en naar de betrokken celtypes (myeloïde cellen en lymfocyten). Veel voorkomende symptomen van leukemie zijn overmatige transpiratie, in het bijzonder ’s nachts, vermoeidheid en zwakte die niet weggaat door rust te nemen, onbedoeld verlies van lichaamsgewicht, botpijn en- gevoeligheid. Pijnloze, opgezette lymfeklieren (voornamelijk in de hals en in de oksels), een vergrootte lever of milt, rode vlekken op de huid (petechiën), snel gaan bloeden en blauwe plekken ontwikkelen, koorts of koude rillingen en geregeld terugkerende infecties zijn eveneens mogelijke symptomen.

De ziekte van Von Willebrand

De ziekte van Von Willebrand is een aandoening die in verband kan worden gebracht met bloedingen en die het gevolg is van een tekort aan de zogenaamde Von Willebrand-factor (VWF). Op het ogenblik dat de concentraties van je functioneel VWF laag zijn, dan zullen je bloedplaatjes niet goed in staat zijn om te stollen, wat vervolgens leidt tot een langdurige bloeding. De meest voorkomende symptomen van deze aandoening zijn ondermeer: blauwe plekken, overmatige neusbloedingen, langdurig bloedverlies na een opgelopen verwonding, bloeding uit het tandvlees en ongewoon zware menstruele bloedingen.

Hoofdwond

Een hoofdwond dient te worden beschouwd als een medisch noodgeval. Spoedeisende hulp kan dan ook zeker nodig zijn. Een verwonding aan je hoofd kan immers een vorm zijn van letsel aan je hersenen, je schedel of je hoofdhuid. Veel voorkomende vormen van hoofdletsel zijn: een hersenschudding, een schedelbreuk en verwonding van de hoofdhuid. Hoofdwonden worden in de regel veroorzaakt door een klap in het gezicht of op het hoofd, maar ook door bewegingen waarbij het hoofd heftig heen en weer is geschud. Het is van belang om iedere vorm van hoofdletsel serieus te behandelen en door een arts te laten evalueren. Gevaarlijke symptomen die wijzen op een medisch noodgeval zijn in dit soort gevallen: het verlies van het bewustzijn, toevallen, overgeven, evenwichts- of coördinatieproblemen, desoriëntatie, ongewone oogbewegingen, aanhoudende of erger wordende hoofdpijn, verlies van de controle over spieren, geheugenverlies, lekken van heldere vloeistof uit het oor of de neus en een extreme slaperigheid.

Verstuikte enkel

Een verstuikte enkel is een verwonding aan de stugge weefselbanden (ligamenten of gewrichtsbanden) die de botten van het been en de voet omringen en met elkaar verbinden.

Dit letsel treedt vaak op als de voet plotseling wordt gedraaid, waardoor het enkelgewricht uit de normale positie wordt gemanoeuvreerd. Mogelijke symptomen van een verstuikte enkel zijn: een zwelling, gevoeligheid, blauwe plekken, pijn, niet meer in staat zijn om op de aangedane enkel te staan, verkleuring van de huid en stijfheid.

Spierproblemen

Spierverrekkingen treden op als een spier overmatig wordt gestrekt of wanneer deze wordt gescheurd door overmatig gebruik of een opgelopen letsel. Symptomen zijn onder andere een acute pijn, een beperkte bewegingsuitslag, blauwe plekken of een verkleuring van de huid, zwelling, een stram gevoel, spierspasmen en stijfheid. Milde tot matige vormen van spierpijn kunnen zonder problemen thuis worden behandeld met behulp van voldoende rust, het koelen met ijs, het aanbrengen van compressie(druk), het omhoog leggen van het aangedane been, het aanbrengen van warmte, lichte strekoefeningen en het gebruik van ontstekingsremmende geneesmiddelen. Je moet echter meteen medische hulp inschakelen wanneer de pijn, blauwe plekken of zwelling niet binnen een week afnemen of juist verergeren, wanneer het gewonde lichaamsdeel gevoelloos of bloederig is, indien je niet kunt lopen of zodra je je armen of benen niet meer bewegen.

Hemofilie A

Hemofilie A is een erfelijke bloedziekte waarbij iemand bepaalde eiwitten, zogenaamde stollingsfactoren, mist en het bloed daardoor niet goed kan stollen. De symptomen van hemofilie A zijn het gevolg van een defect in de genen dat bepaalt op welke wijze het lichaam stollingsfactoren VIII, IX of XI produceert. Een tekort aan deze stollingsfactoren veroorzaakt snel een bloeding en problemen met de bloedstolling bij de betreffende persoon. Spontane bloedingen, snel blauwe plekken ontwikkelen, neusbloedingen, bloedend tandvlees, langdurig bloedverlies na een operatie of een opgelopen letsel, bloedingen in gewrichten, inwendige bloedingen of hersenbloedingen zijn enkele andere mogelijke symptomen.

Hemofilie B

Hemofilie B is een zeldzame genetische aandoening waarbij het lichaam weinig of geen factor IX produceert, waardoor het bloed niet goed in staat zal zijn om te stollen. De ziekte wordt doorgaans al gediagnosticeerd in de kindertijd. Langdurig bloeden, onverklaarde overmatige blauwe plekken, bloedend tandvlees of langdurige neusbloedingen zijn een paar van de symptomen van hemofilie B. Er kan eveneens om onverklaarbare redenen bloed in de urine of in de ontlasting waar worden genomen en er kunnen inwendige bloedingen samenkomen in de gewrichten, wat voor pijnklachten en zwelling zal zorgen.

Tekort aan factor VII

Een tekort aan factor VII zal ontstaan op het ogenblik dat het lichaam te weinig factor VII produceert of iets de productie van factor VII, vaak een andere medische aandoening of geneesmiddel, in de war stuurt. Symptomen zijn van deze aandoening zijn onder andere abnormale bloedingen na een bevalling, een operatie of een opgelopen blessure; snel blauwe plekken ontwikkelen; neusbloedingen; bloedend tandvlees en zware- of langdurige menstruele bloedingen. In de meer ernstige gevallen kunnen symptomen betekenen dat kraakbeen wordt afgebroken in gewrichten tijdens bloedende episoden en er bloedingen in de darmen, de maag, de spieren of het hoofd kunnen optreden.

Tekort aan factor X

Een zogenaamde factor X-deficiëntie, ook wel de Stuart-Prower-factor-deficiëntie genoemd, is een aandoening die veroorzaakt wordt wanneer er niet voldoende van het eiwit, dat bekend staat als factor X, in het bloed aanwezig is. Deze stoornis kan in bepaalde families door worden gegeven via de genen (overgeërfde factor X-deficiëntie), maar kan tevens het gevolg zijn van het gebruik van sommige geneesmiddelen of van een andere medische aandoening (verworven factor X-deficiëntie). Factor X-deficiëntie veroorzaakt onderbrekingen in het normale stollingsmechanisme van het bloed. En de symptomen die daarbij horen zijn ondermeer: abnormale bloedingen na een bevalling, een operatie of een opgelopen blessure; snel blauwe plekken ontwikkelen; neusbloedingen; bloedend tandvlees; en zware- of langdurige menstruele bloedingen. In de meer ernstige gevallen kunnen de symptomen bestaan uit de vernietiging van kraakbeen in gewrichten tijdens bloedende episoden en bloedingen in de darmen, de maag, de spieren of het hoofd.

Tekort aan factor V

Een tekort aan factor V wordt veroorzaakt door te weinig factor V, ook wel proaccelerine genoemd in het bloed. Dit is een cruciaal onderdeel van het bloedstollingsmechanisme in het lichaam. Het tekort zal een slechte stolling tot gevolg hebben, wat opzijn beurt weer leidt tot een langdurige bloeding na een operatie of letsel. Zogeheten overgenomen factor-V-deficiëntie kan het gevolg zijn van het gebruik van bepaalde geneesmiddelen, onderliggende medische aandoeningen of een auto-immuunreactie. Symptomen zijn onder andere: abnormale bloedingen na een bevalling, een operatie of een opgelopen blessure; snel blauwe plekken ontwikkelen; neusbloedingen; bloedend tandvlees; en zware of langdurige menstruele bloedingen.

Tekort aan factor II

Een tekort aan factor II ontstaat door een gebrek aan factor II, ook wel protrombine genoemd, Ook dit is weer een essentieel onderdeel van het bloedstollingsmechanisme van het lichaam. Het betreft een erg zeldzame bloedstollingsstoornis die leidt tot overmatige of langdurige bloedingen na een opgelopen verwonding of een operatie. De aandoening kan worden overgeërfd of verkregen als gevolg van een ziekte, medicijngebruik of een auto-immuunreactie. Symptomen van de aandoening zijn onder ander: een navelstrengbloeding bij de geboorte, onverklaarbare blauwe plekken, langdurige neusbloedingen, bloedend tandvlees, zware- of langdurige menstruele bloedingen en interne bloedingen in de organen, de spieren, de schedel of de hersenen.

Spataderen

Spataderen ontstaan op momenten dat aders niet goed meer hun werk doen, waardoor ze vergroot, verwijd en te vol raken met bloed. De primaire symptomen van spataderen zijn duidelijk te zien als misvormde aderen. Pijn, zwelling, een gevoel zwaarte en pijn rondom de vergrote aderen kunnen eveneens waar worden genomen. In ernstige gevallen kunnen de aderen gaan bloeden en uiteindelijk een spatader gaan vormen. Spataderen komen in de regel voor in de benen.

Diepe veneuze trombose (DVT)

Diepe veneuze trombose is een aandoening die dient te worden beschouwd als een medisch noodgeval. Spoedeisende zorg kan dan ook zeker nodig zijn. Diepe veneuze trombose is een ernstige aandoening die ontstaat op het ogenblik dat zich een bloedstolsel vormt in een ader die zich ergens diep in het lichaam bevindt. Symptomen van diepe veneuze trombose zijn onder andere: gezwollen voeten, enkels of benen (vaak echter maar aan één zijde), een krampende pijn in de ledenmaat dat is aangedaan en ernstige of onverklaarbare pijn in de voet en enkel. Andere symptomen zijn een warmeer voelend deel van de huid, in vergelijking tot de omringende huid. Verder wordt de huid boven het aangedane deel bleek of krijgt dit juist een roodachtige- of blauwachtige kleur. Een diepe veneuze trombose kan via de bloedbaan in de longen terechtkomen en daar een longembolie veroorzaken.

Welke verschillende vormen van kneuzingen zijn er?

Er zijn drie soorten kneuzingen bekend op basis van hun plaats in je lichaam:

Onderhuidse kneuzingen die vlak onder de huid voorkomen.
Intramusculaire kneuzingen die ontstaan in de onderliggende spieren.
Periostale kneuzingen die ontstaan op de botten.

Wat zijn de symptomen en tekenen van blauwe plekken?

Symptomen van een blauwe plek kunnen van geval tot geval verschillen afhankelijk van de oorzaak. Een verkleuring van de huid is meestal een eerste teken. Ondanks dat ze vaak zwart en blauw zijn, kunnen dit soort kneuzingen ook andere kleuren hebben, zoals:

Rood,
Groen,
Paars,
Bruin,
Gelig, wat over het algemeen aan de orde is wanneer de blauwe plek aan het genezen is.

Daarnaast kun je pijn en gevoeligheid ervaren op de plaats waar zich een blauwe plek bevindt. Deze symptomen zullen doorgaans beter worden op het ogenblik dat de blauwe plek geneest.

Blauwe plek als ernstig symptoom

Er zijn een aantal andere symptomen die wijzen op een meer ernstiger toestand. Je dient dan ook medische hulp in te schakelen op momenten dat je:

Meer blauwe plekken ontwikkelt tijdens het gebruik van aspirine of andere bloedverdunnende medicijnen,
Zwelling en pijn waarneemt op de plaats van een blauwe plek,
Er een blauwe plek ontstaat na een harde klap of val,
Er een blauwe plek ontstaat samen met een vermoedelijke botbreuk,
Er een blauwe plek ontstaat zonder duidelijk aanwijsbare reden,
Er een blauwe plek ontstaat die na vier weken nog niet is genezen,
Er een blauwe plek is ontstaan onder een nagel die gepaard gaat met pijn,
Er een blauwe plek is ontstaan die gepaard gaat met bloedverlies uit je tandvlees, je neus of je mond,
Er een blauwe plek is ontstaan die gepaard gaat met bloed in je urine, je ontlasting of je ogen.

Zoek eveneens medische hulp wanneer:

Er onverklaarbare blauwe plekken ontstaan, in het bijzonder in een steeds terugkerend patroon,
Er blauwe plekken ontstaan die niet pijnlijk zijn,
Er kneuzingen ontstaan die zich zonder verwondingen in hetzelfde deel van het lichaam manifesteren,
Je last krijgt van eventuele zwarte kneuzingen op je benen.

Blauwe plekken in je benen kunnen afkomstig zijn van spataderen, maar zwarte kneuzingen kunnen eveneens duiden op diepe veneuze trombose (DVT), wat betekent dat er sprake is van een bloedstolsel dat zich heeft ontwikkeld. Dit kan een levensbedreigende situatie zijn.

Wat veroorzaakt blauwe plekken?

Niet te verklaren kneuzingen die zich op het scheenbeen of op de knie manifesteren, kunnen afkomstig zijn van een stoot tegen een deurpost, een ledikant, een paal of een stoel zonder dat je dit op hebt gemerkt. Andere veel voorkomende oorzaken van blauwe plekken zijn onder andere:

Sportblessures,
Verkeersongelukken,
Een hersenschudding,
Een hoofdwond,
Een verstuikte enkel,
Spierverrekking,
Een slag of klap, bijvoorbeeld als iemand je slaat of wanneer je geraakt wordt door een bal,
Geneesmiddelen die bedoeld zijn om bloed te verdunnen, zoals aspirine of warfarine,
Het gebruik van supplementen.

Kneuzingen die ontstaan na het oplopen van een snijwond, een brandwond, een val of een blessure zijn normaal. Het is niet ongebruikelijk om een bult te ontwikkelen op de plaats van een blauwe plek. Dit soort blauwe plekken vormen een onderdeel van het natuurlijke genezingsproces van je lichaam. In het gros van de gevallen hoeven je je dus nergens zorgen over te maken. Op het ogenblik dat je echter een verwonding hebt die blauwe plekken met zich meebrengt, die opnieuw opengaat en waar pus uitkomt of waar een helder vocht of bloed uitvloeit, dan dien je direct een arts te raadplegen. Dit kunnen immers tekenen zijn van een infectie.

Indien een kind niet te verklaren blauwe plekken heeft, dan dien je het naar zijn, of haar, huisarts te brengen om de oorzaak te kunnen achterhalen. Onverklaarbare blauwe plekken bij een kind kunnen namelijk een teken zijn van een ernstige ziekte of zelfs van mishandeling en/of misbruik.

Sommige geneesmiddelen maken het eveneens meer waarschijnlijk dat je blauwe plekken krijgt. Dit is in het bijzonder het geval als je bloedverdunners en corticosteroïden gebruikt. Sommige kruidensupplementen, zoals visolie, hebben echter ook vergelijkbare bloedverdunnende effecten en kunnen dus eveneens tot het ontstaan van blauwe plekken leiden. Daarnaast kun je blauwe plekken waarnemen na het krijgen van een injectie of het dragen van te strakke kleding.

Kneuzingen komen ook vaker voor bij ouderen. Naarmate je ouder wordt, zak immers ook je huid dunner worden en zullen de haarvaten onder je huid eerder stuk gaan. Bepaalde mensen ontwikkelen ook gewoon sneller een blauwe plek dan anderen, al met een geringe impact op hun lichaam zullen er kneuzingen bij hen te zien zijn. Vrouwen zijn eveneens meer gevoelig voor het ontwikkelen van blauwe plekken. In het gros van de gevallen is dit niets om je zorgen over te maken. Indien dit echter een recente ontwikkeling is, dan is het goed dit te bespreken met je huisarts zodat hij, of zij, mogelijke oorzaken kan onderzoeken en de mogelijke behandelingsmethoden met je door kan nemen,

Bloedstoornissen

In sommige gevallen worden blauwe plekken veroorzaakt door een onderliggende aandoening die niet in verband kan worden gebracht met een verwonding of blessure. Een aantal bloedingsstoornissen kan geregeld blauwe plekken veroorzaken. Tot dit soort aandoeningen worden onder meer gerekend:

De ziekte van Von Willebrand,
Hemofilie A,
Hemofilie B,
Factor VII-tekort,
Factor X-tekort,
Factor V-tekort,
Factor II-tekort.

Hoe kun je blauwe plekken behandelen?

Het is mogelijk om blauwe plekken thuis te behandelen met behulp een aantal van de volgende behandelmethoden:

Gebruik een ijskompres om de zwelling mee te verminderen. Wikkel het kompres in een doek om zo te voorkomen dat er sprake is van een direct contact met de gekneusde huid. Laat het ijskompres voor de duur van 15 minuten op de blauwe plek liggen en herhaal dit ieder uur als dat nodig is.
Laat het aangedane lichaamsdeel voldoende rusten.
Indien dit mogelijk is, dan dien je het gekneusde lichaamsdeel net boven harthoogte te leggen om op die manier te voorkomen dat er bloed in het gekneusde weefsel terecht kan komen en zich daar op kan gaan hopen.
Gebruik vrij verkrijgbare geneesmiddelen, zoals paracetamol, om de pijn in het aangedane deel van je lichaam te verzachten. Vermijd middelen als aspirine of ibuprofen omdat deze het bloeden juist kunnen verergeren.

Hoe kun je blauwe plekken voorkomen?

Je zult waarschijnlijk niet door het leven kunnen gaan zonder ooit een blauwe plek op te lopen, maar je kunt wel een aantal blauwe plekken voorkomen door voorzichtig te zijn tijdens het spelen, het sporten en in het verkeer. Verder kun je een T-shirt of trui met lange mouwen en een broek dragen om kneuzingen op je armen en benen te voorkomen. Het gebruik van pads op je knieën, ellebogen en schenen tijdens het schoonmaken of het sporten kan er eveneens voor zorgen dat je minder snel een kneuzing ontwikkelt op deze lichaamsdelen. Verklein de kans om een kneuzing op te lopen tijdens het sporten door het dragen van:

Scheenbeschermers,
Schoudervullingen,
Heupbeschermers,
Dijkussens.

Zo nu en dan zwarte- en blauwe plekken ontwikkelen als gevolg van ene kneuzing zijn volkomen normaal . Kneuzingen kunnen echter wel voor het nodige ongemak zorgen, maar zullen vaak vanzelf weer genezen, behalve op het moment dat ze in verband kunnen worden gebracht met een onderliggende medische aandoening. Je moet dan ook absoluut je huisarts raadplegen wanneer een blauwe plek niet binnen drie weken enige verbetering laat zien of is verdwenen.