De voetzoolspanner (in de medische wereld ook vaak aangeduid als de musculus plantaris) is een kleine spier die zich aan de achterkant van een been bevindt. Samen met andere kuitspieren loopt de voetzoolspanner, samen met de bijbehorende pees in dezelfde richting als de kuitspieren en de Achillespees. Een verwonding of blessure aan de voetzoolspanner kunnen een aantal soortgelijke symptomen vertonen als een verrekking van de kuitspier of een scheuring van de Achillespees, maar het herstel van een blessure vaan de voetzoolspanner zal daarentegen veel gemakkelijker genezen.
Anatomie van de kuitspieren
De grote spieren aan de achterkant van het been zijn de oppervlakkige kuitspieren en de scholspier. De oppervlakkige kuitspier heeft een tweetal koppen, de mediale- en de laterale kop, en ligt veel meer aan het huidoppervlak. De scholspier ligt daarentegen dieper in het been. Samen vormen deze spieren de Achillespees. Deze pees is een strakke pees aan de achterkant van de hiel. De Achillespees zit vast aan het hielbeen (calcaneus). Op het moment dat de kuitspieren samentrekken, dan zal de voet naar beneden gaan wijzen. Dit is een belangrijke beweging bij het vooruit bewegen van het lichaam tijdens het lopen, het rennen en in het bijzonder bij het sprinten.
De voetzoolspanner is een kleiner onderdeel van de kuitspieren, en samen met de bijbehorende pees zit deze spier stevig vast in het midden van de kuit, tussen de twee kopen van de oppervlakkige kuitspieren in. Niet ieder mens heeft overigens een voetzoolspanner, en bij het onderzoek van overledenen is vast komen te staan dat grofweg 10 tot 20 procent van de bevolking deze spier niet bezit.
Symptomen van een gescheurde voetzoolspanner
Verwondingen of blessures aan de voetzoolspanner kunnen zowel ontstaan in de vorm van een spierverrekking als, een frequenter voorkomende, scheuring van deze spier. Een scheuring van de voetzoolspanner wordt ook vaak aangeduid met de term tennisbeen omdat een heleboel mensen een dergelijke blessure oplopen tijdens de beoefening van sporten waarbij veel vooruit gelopen wordt, zoals een tennisser dat eveneens vaak zal doen.
Kenmerkende symptomen van een gescheurde voetzoolspanner zijn:
- Een acute pijn aan de achterzijde van de kuit,
- Een zwelling, of verdikking, van de kuitspier,
- Een zwelling en blauwe plekken aan de achterkant van het been.
- Krampen en een ongecontroleerde samentrekkend gevoel (spasmen) in de kuitspier.
Diagnose van een voetspannerscheuring
De meest voorname stap, bij een vermoeden van een scheuring van de voetzoolspanner, is dit te bevestigen met een officiële diagnose. In het grote geheel kan deze blessure worden gezien als veel ernstiger dan een gescheurde Achillespees. Typisch voor mensen met een gescheurde Achillespees is dat ze hun voet niet meer naar beneden kunnen laten wijzen omdat de aangedane pees, in tegenstelling tot bij een scheuring van de voetzoolspanner, een dergelijke beperking niet kan veroorzaken. Een gescheurde voetzoolspanner kan ook gemakkelijk worden verward met de aanwezigheid van een bloedpropje in grote aderen in de kuit (deze aandoening wordt ook vaak aangeduid met de afkorting DVT). Op het moment dat er een onduidelijkheid bestaat en er dus geen eenduidige diagnose kan worden gesteld, dan zijn er altijd een aantal test en die uitgevoerd kunnen worden om een voetzoolscheuring te bevestigen of juist uit te sluiten. De twee testen die hiervoor het meest vaak voor worden gebruikt zijn ofwel een MRI scan of een echoscopie. Beide testen kunnen namelijk erg nuttige informatie verschaffen over de aard van de blessure. Op deze manier kan dus veel gemakkelijker deze verwonding worden bevestigd en dat er kan worden gekeken welke behandelingen het beste aansluiten bij de specifieke klachten.
Behandeling van een gescheurde voetzoolspanner
Bij een gescheurde voetzoolspanner zal de behandeling vrijwel in alle gevallen niet operatief van aard zijn. Hoewel de blessure pijn en ongemak zal veroorzaken, zijn de symptomen haast altijd te behandelen met behulp van enkele eenvoudige maatregelen die getroffen dienen te worden. Om te beginnen zal de behandeling van een gescheurde voetzoolspanner inhouden dat het zogenaamde R.I.C.E. (Rust, IJs Compressie en Elevation oftewel ophoog leggen) principe wordt toegepast. Op het moment dat de pijn duidelijk aanwezig is dan kan een patiënt een bepaalde tijd minder mobiel zijn en zelfs krukken moeten gebruiken bij het lopen. Op die manier kan de pijn immers worden verlicht. Door, met behulp van een fysiotherapeut, oefeningen te doen, kan vervolgens weer worden gewerkt aan meer mobiliteit en het terugkrijgen van de kracht in het aangedane been. In de meeste gevallen zullen de klachten langzamerhand verdwijnen. Hierbij moet je je echter wel bedenken dat een volledig herstel van een gescheurde voetzoolspanner vaak wel 6 tot 8 weken kan duren. De tijd dat je last blijft houden van deze ongemakken zal echter afhangen van de ernst van de blessure.
