Op het ogenblik dat de balans is verstoord tussen de aan- en afvoer van vocht dan bestaat de kans dat je lichaam vocht vast gaat houden, onder andere in je benen en voeten. De medische term voor het vasthouden van vocht door je lichaam is oedeem.
Zelfonderzoek
Door middel van een eenvoudig zelfonderzoek kun je er achter komen of vocht de oorzaak is voor opgezwollen benen. Je drukt hiervoor een korte tijd met een vinger op een opgezwollen plek op je been. Als je daarna je vinger weghaalt en er blijft een deukje zichtbaar op de drukplaats dan kan worden gesteld dat je benen vocht vasthouden.
Oorzaken
Er kunnen verschillende oorzaken ten grondslag liggen aan het vasthouden van vocht in je benen. De meest voorkomende oorzaken zijn:
- Een tromobosebeen ten gevolge van een verstopping in een beenader. Hierdoor is de bloedcirculatie verstoord en kan er niet voldoende vocht af worden gevoerd maar ook zal de druk in de bloedvaten toenemen waardoor er meer vocht in de omliggende weefsels wordt geperst en vastgehouden.
- Slecht werkende beenaders belemmeren eveneens de afvoer van bloed (en dus vocht) uit de benen.
- Bloeddrukproblemen kunnen ervoor zorgen dat er extra vocht in de weefsels rondom je beenaders wordt geperst. Door het gebruik van bepaalde medicijnen kan je lichaam ook meer vocht vast gaan houden. Een dergelijke bijwerking zal over het algemeen in de bijsluiter van het geneesmiddel zijn vermeld. Om die reden is het altijd goed om voor het gebruik van een medicament eerst de bijsluiter door te lezen. Bij twijfel, of als je vragen hebt, kun je je behandeld arts of apotheker raadplegen.
- Schildklierproblemen kunnen ook de vochtbalans in je lichaam, en dus in je benen verstoren. Een te traag werkende schildklier zal er namelijk voor zorgen dat je stofwisseling minder snel verloopt. De aan- en afvoer van vocht in je benen blijft echter wel gelijk waardoor je op een bepaald ogenblik vocht vast gaat houden.
- Hart- en vaatziekten zullen ook je bloedcirculatie beïnvloeden en ervoor kunnen zorgen dat er minder vocht af wordt gevoerd uit je benen met vochtophopingen als gevolg.
- Bepaalde leveraandoeningen zullen de werking van dit orgaan beperken met als gevolg dat er minder vocht uit je lichaam af wordt gevoerd. Dit vocht kan zich op gaan hopen in je benen.
- Nierproblemen hebben vaak direct invloed op de balans tussen het aan- en afvoeren van vocht in je lichaam. Zodra je nierfunctie slechter wordt zal er doorgaans minder vocht afgevoerd kunnen worden waardoor dit zich ophoopt in onder andere je benen.
Vocht dat niet af kan worden gevoerd uit je lichaam zal in veel gevallen, onder invloed van de zwaartekracht, in de onderste delen van je lichaam belanden. Met andere woorden: het vocht wordt naar beneden getrokken en blijft in je benen en voeten achter.
Steunkousen
Een groot deel van de ouderen in onze samenleving zullen te maken krijgen met vocht dat in hun benen wordt vastgehouden. Ter ondersteuning van hun benen en ter bevordering van de aan- en afvoer van vocht zal daarom vaak worden geadviseerd om steunkousen te gaan dragen. De druk, die steunkousen op de benen geven, zal ervoor zorgen dat er een kleinere kans bestaat op vochtophopingen in de onderste delen van het lichaam.
Bewegen
Naast het dragen van steunkousen moet je echter ook voldoende blijven bewegen om het vocht uit je benen te houden. Bewegen zorgt er namelijk voor dat je hart sneller gaat pompen met als gevolg dat het vocht in je benen minder kans krijgt zich op te hopen. Indien je niet in staat bent om elke dag veel te bewegen dan is het aan te raden om je been, tijdens rust, een beetje hoger te leggen dan het hart. Hierdoor kan het vocht in je benen gemakkelijker op een natuurlijke wijze worden afgevoerd.
Meer tips
Er zijn echter nog een aantal andere dingen waar je rekening mee kunt houden als je wilt voorkomen dat er zich vocht ophoopt in je benen:
- je voeding moet evenwichtig en gevarieerd zijn,
- plotselinge veranderingen van temperatuur dienen zoveel mogelijk vermeden te worden,
- indien je benen gezwollen zijn kan een massage helpen om het vocht uit de benen af te voeren. Door te masseren zal de bloedcirculatie immers beter worden en kan er meer vocht af worden gevoerd uit je benen.
