Gezwollen enkels

In het bijzonder bij mensen die veel staand of lopend werk moeten uitvoeren kunnen gezwollen enkels vaker voorkomen. Vaak zal dat echter geen reden zijn om je zorgen te maken. Dit is echter een ander verhaal als je enkels gezwollen blijven, of de zwelling gepaard gaat met andere klachten. In dergelijke gevallen kan er namelijk sprake zijn van een meer ernstig gezondheidsprobleem. Hierbij zou je ondermeer kunnen denken aan problemen met:

• de bloedvaten,
• de zenuwen,
• de spieren,
• de huid,
• de beenderen,
• de gewrichten.

Vaak zullen enkels op gaan zwellen als het erg warm weer is of als je gedurende een langere tijd in een zelfde houding hebt gezeten of gestaan.

Veelvoorkomende oorzaken

• Blessures aan je voet of enkel kunnen een forse zwelling tot gevolg hebben. Een verstuikte enkel is bijvoorbeeld een vaak voorkomende blessure. Hier klapt de enkel opeen naar binnen en zullen de weefsels beschadigd raken.
• Warmte is een erg bekende oorzaak van vochtophoping in de onderste delen van je lichaam. Je lichaam kan de warmte niet goed kwijtraken waardoor er bloed in de bloedvaten achterblijft. De aanvoer van bloed is bij warmte bovendien groter doordat de vaten uitzetten, de afvoer echter is niet voldoende. Door de verhoogde druk op de bloedvaten zal er vervolgens vocht in de omliggende weefsels worden geperst.
• Zwangerschap zorgt ervoor dat het filtersysteem van de nieren minder goed werkt waardoor het overschot aan vocht trager uit het lichaam kan worden afgevoerd. Wanneer klachten opeens ontstaan en/of samengaan met andere symptomen dan kan dat een meer ernstige oorzaak hebben en dient er direct medische hulp ingeschakeld te worden.
• Lymfoedeem is een ongewone ophoping van lymfatisch vocht en eiwitten in het weefsel als gevolg van een ontregelde vochtbalans. Hierdoor zal er een zwelling ontstaan en je enkels pijnlijk, zwaar en vermoeid aanvoelen. Ook kun je erdoor worden beperkt in je bewegingen, en zelfs in je dagelijkse bezigheden. Afwijkingen aan de huid en infecties kunnen eveneens aan de orde zijn als er sprake is van lymfoedeem.
• Veneuze insufficiëntie kan aan het licht kom en door opgezwollen enkels. Bij deze aandoening zijn de bloedvaten niet meer goed in staat om bloed terug naar het hart te voeren. Vaak is veneuze lymfoedeem het gevolg van beschadigde vaatkleppen (dikwijls na een trombose of verzwakt
• Cellulitis is een diepe bacteriële infectie van de huid. De aangedane plek zal rood, warm en gezwollen raken. Bovendien kan er koorts en een algemeen gevoel van ziek zijn bij ontstaan. Bij een vermoeden dien je een afspraak te maken bij je huisarts zodat deze een antibioticakuur voor kan schrijven.
• Trombose wil zeggen dat er een bloedprop in een ader zit die de afvoer van bloed uit het been tegenhoudt. Hierdoor ontstaat niet alleen een zwelling maar ook pijn en roodheid van de huid. Trombose is altijd aanleiding om snel de hulp van een arts in te roepen. De bloedprop kan namelijk losraken en elders in het lichaam voor een levensbedreigende verstopping van een bloedvat zorgen.
• Bepaalde medicamenten hebben als mogelijke bijwerking het vasthouden van vocht en kunnen dus onder andere voor opgezwollen enkels zorgen. Als wordt vermoed dat er sprake is van een dergelijke bijwerking dan dient de behandelend arts te bepalen wat de volgende stap zal zijn: stoppen of doorgaan met het gebruik van het betreffend medicijn.
• Hartaandoeningen kunnen voor ophoping van vocht in het lichaam zorgen. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan een verslechterde pompfunctie waardoor er minder goed vocht uit het aderstelsel af kan worden gevoerd. De zwaartekracht zal ervoor zorgen dat het overtollige vocht naar de enkels zakt en daar voor een zwelling zorgt.
• Nierziektes kunnen ook verantwoordelijk zijn voor opgezwollen enkels omdat ook dan niet genoeg vocht kan worden afgevoerd uit het lichaam.
• Leverziektes kunnen de aanmaak van albumine in de lever beïnvloeden. Door een te laag gehalte van dit eiwit in het bloed kan er eenvoudig vocht uit de bloedbaan treden en zich ophopen in andere weefsels.
  Indien de opgezwollen enkels (maar ook wanneer andere delen van het lichaam op zijn gezwollen) samengaan met andere symptomen zoals een verminderde eetlust, vermoeidheid en/of een verlies van lichaamsgewicht dan is altijd direct medische ingrijpen noodzakelijk.