Mensen die een arts bezoeken vanwege hun dikke voeten zijn in de regel bezorgd over de gesteldheid van hun hart. In een aantal gevallen zullen deze mensen hun arts vragen om plastabletten, ofwel diuretica, voor te schrijven. Gelukkig zijn dergelijke medicijnen niet in alle gevallen nodig om de kwaal te verhelpen. Hoewel dikke voeten over het algemeen een onschuldige aandoening is, mag een arts zeker eventueel ernstige aandoeningen die hieraan ten grondslag liggen niet over het hoofd zien.
Er kan worden gesproken van dikke voeten zodra de normale contouren van de enkels niet langer zichtbaar zijn. Indien je in de opgezette voeten ook nog, met behulp van je duim of vinger, een putje kunt drukken dan spreek je van pitting oedeem. Als dat niet het geval blijkt te zijn dan is er sprake van non-pitting oedeem en dient de oorzaak gezocht te worden in een verslechterde afvoer via het lymfestelsel. Dit laatste komt echter maar sporadisch voor.
Oorzaken
De oorzaak voor dikke voeten kan zowel plaatselijk als systemisch zijn.
- Een plaatselijke oorzaak kan zowel een eenzijdig- als een tweezijdig oedeem betreffen.
- Een systemische oorzaak zal in de regel betrekking hebben op allebei de zijden.
Chronische veneuze insufficiëntie is de vaakst voorkomende plaatselijke oorzaak van dikke voeten. Hierbij zal de druk in de bloedvaten toe zijn genomen waardoor de aders minder goed bloed uit de onderste delen van je lichaam af kunnen voeren. De hoge druk in de bloedvaten zal ervoor zorgen dat er minder weefselvocht op wordt genomen waardoor er vochtophopingen (oedeem) zullen ontstaan. Een minder vaak voorkomende oorzaak is een trombosebeen. Hierbij zijn de effecten overigens gelijk.
Als meest voorkomende systemische oorzaak van dikke voeten kan (rechtzijdig) hartfalen worden genoemd. De druk in de rechterboezem van het hart is in een dergelijk geval hoger geworden waardoor er ten gevolge van opgehoopt vocht en een hoger veneuze druk meer vocht vanuit het weefsel in de onderste ledematen wordt terechtkomt en vast wordt gehouden. Maar ook wanneer andere vitale organen, zoals de nieren en de lever, minder goed hun werk kunnen doen, kan het overtollig vocht soms niet opnieuw door het lichaam worden opgenomen. Nier- en leverfalen, komt slechts in sporadische gevallen voor. Een te traag werkende, of (deels) verwijderde schildklier kan voor dikke voeten zorgen omdat er dan eveneens veel vocht door het lichaam wordt vastgehouden (myxoedeem).
Diagnose
In een heleboel gevallen zal het niet meteen duidelijk zijn wat de oorzaak is voor de dikke voeten. Het uitvoeren van diverse medische onderzoeken zal dan ook duidelijkheid moeten bieden. Ook kan bloed en urine in het laboratorium worden onderzocht om meer inzicht in de gezondheidssituatie van de betreffende persoon te krijgen.
Bij het stellen van een juiste diagnose zal een arts verder altijd beoordelen of er sprake is van pitting of non-pitting oedeem. Verder zal worden gekeken of de vochtophoping aan slechts één kant of aan beide zijden van het lichaam voorkomt. Op basis van alle bevindingen kan een arts in de regel al snel een aantal aandoeningen uitsluiten.
Vaak zal de arts chronische veneuze insufficiëntie diagnosticeren waarbij het voldoende is om eenvoudige maatregelen te treffen zoals:
- de benen iets hoger leggen dan het hart,
- voorkomen dat je lange tijd moet staan of zitten,
- het dragen van steunkousen.
Ook kan in bepaalde gevallen helpen wanneer je lichaamsgewicht kwijtraakt en de inname van zout en vocht weet te beperken. Elke dag voldoende bewegen, matig alcohol gebruiken en stoppen met roken zijn voor ieder mens van essentieel belang om gezond te blijven dus gelden ook wanneer je last hebt van dikke voeten.
