Je zit te veel, dat is helaas voor steeds meer mensen de harde waarheid. Het feit dat je dit artikel leest, geeft aan dat je prima in staat bent om informatie op te zoeken op internet, en om die reden waarschijnlijk ook iemand bent die geregeld een computer gebruikt en waarschijnlijk een groot deel van de dag zittend doorbrengt.
Talloze onderzoeken hebben een verband weten te leggen tussen de tijd die mensen zitten (bijvoorbeeld om televisie te kijken, hun werk te doen, een computer te gebruiken, auto te rijden of te eten) en het sterk verhoogd risico op de ontwikkeling van hart- en vaatziekten.
Bovendien staat de tijd dat iemand zittend doorbrengt sterk in verband met een aantal aandoeningen, zoals:
- het metabool syndroom,
- diabetes,
- overgewicht,
- hoge bloeddruk,
- verhoogde concentratie triglyceriden in het lichaam,
- verlaagde HDL (“goed”) cholesterol,
Uit een grote analyse, die gepubliceerd werd in het jaar 2015, geeft aan dat zelfs het geregeld doen aan lichaamsbeweging de negatieve effecten van langdurig zitten niet zal verlichten. Bepaalde onderzoekers kwamen tot de conclusie dat langdurig zitten invloed heeft op het cardiovasculaire risico en dat dit gelijk gesteld kan worden met die van roken.
De voordelen van niet te veel zitten
Ondanks het feit dat het regelmatige hebben van lichaamsbeweging goed voor je is, zijn de dingen die je doet in de uren dat je niet beweegt ook van cruciaal belang. Een Australisch onderzoek, dat gepubliceerd werd in juli 2015, spreekt over 700 proefpersonen die ieder een activiteitmonitor bij zich droegen om zo allerlei houding- en activiteitsgegevens te verzamelden (met betrekking tot de tijd die zittend en staand door werd gebracht). De onderzoekers kwamen erachter dat hoe meer de proefpersonen gingen zitten, hoe hoger hun BMI’s, glucosespiegels, middelomtrek en triglyceridenlevels, maar ook hoe lager hun HDL-cholesterol, werd. Maar ook het omgekeerde geldt: hoe langer de proefpersonen bleven staan, hoe gunstiger deze metingen uitvielen.
De onderzoekers denk dan ook dat, vanuit dit bewijs gezien, dat een vermindering van de tijd die iemand zittend doorbrengt verschuift naar tijd die staand (of lopend) door wordt gebracht de risicofactoren ten aanzien van de ontwikkeling van hart- en vaatziekten aanzienlijk kan verminderen. Vanwege het feit dat een heleboel onderzoeken, die de afgelopen jaren uit zijn gevoerd, vergelijkbare resultaten op hebben geleverd, werken diverse professionele instanties over heel de wereld hun richtlijnen bij om zo het belang te kunnen benadrukken van het minimaliseren van de tijd die iemand zittend doorbrengt, en daarnaast het maximaliseren van de tijd die iemand staand of (beter nog) lopen doorbrengt.
Waarom is zitten zo slecht?
Waarom zou zitten slecht voor je zijn? Het is absoluut een feit dat zitten (of liggen) de stress kan verminderen die uit wordt geoefend op het cardiovasculaire systeem en bovendien zorgt, zitten ervoor dat het hart en de bloedvaten zich wat meer kunnen ontspannen. (Dit is één van de redenen waarom bedrust erg zinvol is als je van een aantal medische aandoeningen moet herstellen.)
Daar staat echter tegenover dat niet bewegen zowel het hart als de bloedsomloop aanzetten om harder te werken, simpelweg om een normale bloeddruk te kunnen handhaven. Het verlaagde basislevel van het cardiovasculair functioneren dat in verband wordt gebracht met langdurig zitten kan om die reden relatieve deconditionering van het hart tot gevolg hebben. Door meer tijd staand door te brengen anderzijds, zal leiden tot een verbeterde cardiovasculaire- en spiertonus. Eigenlijk is het dus allemaal heel erg logisch.
Aan de andere kant tonen, de gegevens die tot nu toe verzameld zijn, eigenlijk alleen maar een verband aan tussen zitten en het cardiovasculair risico en laten ze geen duidelijke causale relatie zien. Bovendien zijn, de onderzoeken die momenteel voor handen zijn, op een aantal uitzonderingen na gebaseerd op zelfgerapporteerde informatie en andere niet-objectieve vormen van informatieverzameling. Het is dan ook lastig om harde conclusies te kunnen trekken uit dit soort gegevens.
Nu het bewustzijn van de meeste mensen aan is gescherpt, zijn er onderzoeken gaande om objectieve gegevens (bijvoorbeeld via draagbare sensoren) te gebruiken om prospectief het verband tussen houding, activiteit en bepaalde aandoeningen te kunnen beoordelen, en wat absoluut nog belangrijker is, of de cardiovasculaire aandoeningen verbeterd kunnen worden door de verhouding tussen zitten en staan te veranderen bij mensen die ene zittend bestaan leiden. Binnen een paar jaar zou er dan ook meer duidelijkheid moeten zijn over dit alles.
Slotopmerking
Ondanks het feit dat nog niet bewezen kan worden dat zitten leidt tot hart- en vaatziekten, zijn er wel goede redenen om langdurig zitten toch te vermijden. Op de eerste plaats lijken de tot nu toe beschikbare gegevens, hoewel ze niet volledig overtuigend zijn, van onderzoek tot onderzoek erg consistent te zijn. Het bewijs is zeker voldoende overtuigend om medische experts te hebben kunnen dwingen om de richtlijnen ten aanzien van allerlei activiteiten te wijzigen. Op de tweede plaats is er niets te verliezen door de tijd dat iemand zit om te vormen tot een tijd van rust; het is een vrij veilige en gemakkelijke zaak voor iedereen om dat te doen. Op de derde plaats door op zijn minst minder te zitten, zul je meer calorieën gaan verbranden. Kortom: het is logisch om de tijd die je zittend doorbrengt te verkorten en deze tijd opnieuw toe te wijzen aan staan of lopen.
Zelfs op momenten dat je je geen sta-bureau kunt veroorloven, dan kun je nog gaan staan of lopen, bijvoorbeeld tijdens het voeren van een telefoongesprek, je gaat lunchen, je luistert naar een presentatie terwijl je wandelt, maar ook door je auto aan het einde van de parkeerplaats te parkeren. Het gebruik van een activiteitentracker om je dagelijkse stappendoel in te stellen, kan eveneens erg nuttig zijn om je er steeds weer aan te blijven herinneren om maar regelmatig te blijven bewegen. Tegen de tijd dat de informatie uiteindelijk definitief zullen worden met betrekking tot de gevaren van een zittend bestaan, hebt je zo waarschijnlijk al een uitstekende start gemaakt en loop je dus al aardig voor op de mensen die dan pas willen gaan beginnen met de verbetering van hun situatie.
