Voor scheurmond zijn er vele termen die op hetzelfde duiden. Zo wordt scheurmond ook wel mondhoekkloofjes, mondhoekeczeem, mondhoekragaden of Perlèche genoemd. Het is een aandoening in een of beide hoeken van je mond, waarbij kleine scheurtjes in de mondhoeken optreden, die niet makkelijk meer verdwijnen. Je mond gebruik je immers regelmatig, waardoor heling van het wondje of de scheurtjes op die plek bemoeilijkt wordt. Omdat er in de zachte huid bij je mond ook nog veel bloedvaten zitten, kan het wel eens lastig zijn om het bloeden bij scheurmond te stoppen. Dit maakt de aandoening nog eens extra vervelend.
Wat zijn de symptomen van scheurmond?
Bij scheurmond zie je duidelijk in een of beide buitenhoeken van de mond een korstje of licht gekleurde schilfertjes ontstaan. Deze uiterlijke vertoningen ontstaan door het telkens nat worden en weer opdrogen van vloeistof uit de mond, zoals bijvoorbeeld bij het bevochtigen van je lippen. Er is roodheid zichtbaar in je mondhoeken door de infectie. Behalve roodheid door de ontsteking, kan de korst ook een vreemde kleur krijgen, zoals wit of geel. Bij het praten bij duidelijk articuleren of bij het lachen, kan scheurmond erg zeer doen door de scheurtjes die blijven opengaan en dit veroorzaakt vaak de meeste overlast. Jeuk is een van de andere symptomen die bij scheurmond optreden. Het is dan ook niet altijd makkelijk om ervan af te blijven. Hierdoor is het lastig om het helingsproces een kans te geven en kun je in een vicieuze cirkel terecht komen die moeilijk te doorbreken is.
Wat is het verschil tussen scheurmond en koortslip?
De symptomen van scheurmond lijken erg op die van een koortslip. Beiden kunnen je regelmatig tot last zijn en blijven terugkeren. Toch zijn er naast de vele overeenkomsten ook verschillen. Zo krijg je een koortslip wanneer je weerstand niet goed genoeg is. Scheurmond krijg je echter alleen terug als de behandeling de vorige keer niet afdoende is geweest. Aangezien de uiterlijke vertoningen van zowel scheurmond als een koortslip er hetzelfde kunnen uitzien, kan het voor een arts soms lastig zijn om te bepalen wat het precies is en welke behandeling er nodig is. Indien de huisarts zeker wil weten wat er met je aan de hand is, kan hij ervoor kiezen om een bacteriekweek, schimmelkweek of bloedonderzoek te laten doen. Je weet dan na het onderzoek wat de diagnose is en een geschikt behandelplan kan samengesteld worden.
Welke oorzaken heeft scheurmond?
Natuurlijk is het belangrijk om een goede diagnose te kunnen stellen, maar als je weet waar scheurmond door veroorzaakt wordt, kun je wellicht zelf ook actie ondernemen om het in het vervolg te voorkomen. Wat je niet (meer) krijgt hoef je immers ook niet meer te behandelen. Scheurmond ontstaat door een combinatie van twee belangrijke zaken bij je mond: te veel speeksel dat zich in de mondhoeken verzamelt of ophoopt en scheurtjes die al eerder ontstaan zijn. De scheurtjes raken ontstoken, doordat het speeksel zich op die plek verzamelt.
Wanneer loop je meer risico op scheurmond?
Heel vaak hangt scheurmond samen met een bepaalde leeftijd. Zo loop je meer risico op scheurmond, wanneer je heel klein bent en op een speen of je duim sabbelt. Tijdens je tienerjaren kan een beugel ervoor zorgen dat je mond niet goed sluit en je speeksel blijft vloeien.
Ouderen krijgen ook last van scheurmond, wanneer bijvoorbeeld hun gebit niet goed in hun mond past of gewoon omdat met het ouder worden de spieren rond de mond niet meer zo sterk zijn als vroeger of het kraakbeen in de mond afneemt.. Heel af en toe speelt een erfelijke factor een rol. Ook kun je wanneer je overdreven vaak je lippen vochtig maakt, extra vatbaar zijn voor scheurmond. Een laatste factor kan nog het gebrek aan vitaminen of mineralen zijn, maar dit zie je tegenwoordig nog maar heel weinig. En een heel uitzonderlijk signaal is scheurmond in het voorstadium van Aids.
Welke behandelmogelijkheden zijn er bij scheurmond?
Bij scheurmond kan het bij een kleine wond niet hoeven komen tot hechten. Het wondje kan dan vanzelf weer helen. Veel mondwonden bij volwassenen of kinderen vragen ook niet om medicatie. Ze helen meestal vanzelf weer en binnen een paar dagen zie je aanzienlijke vermindering van de symptomen. Soms is het echter nodig om de wond bij de mond te hechten om verder scheuren te voorkomen en herstel van de huid van je mond mogelijk te maken.
Ook heb je soms een tetanusspuit nodig. Wanneer je mond gehecht moet worden om goed te kunnen laten helen, zal de huid verdoofd kunnen worden om de pijn van het hechten tegen te gaan. Er zijn verschillende manieren van hechten, die bij een bepaalde vorm van schade aan je mond horen. Zo kun je voor oplosbare hechtingen kiezen, wanneer de hoek van je mond helemaal doorgescheurd is. Deze hechting zal na verloop van tijd zelf loslaten en je hoeft dan niet terug naar een arts voor het verwijderen van de hechting of hechtingen.
Om infecties tegen te gaan kun je na een bezoek aan een arts medicatie voorgeschreven krijgen. Dit kan iets zijn om te slikken of te smeren tegen de infectie. Andere middeltjes die je kunt gebruiken van scheurmond is het smeren met een lippenbalsem die voorkomt dat vocht zich ophoopt. Vaseline heeft bijvoorbeeld een waterafstotende eigenschap, waardoor vocht zich niet op een bepaalde plek kan verzamelen.
Hoe kun je scheurmond voorkomen bij ouderen?
In het geval van ouderen die verslapte mondspieren of een slecht passend gebit hebben, kun je de oorzaak direct aanpakken. Voorkomen is nog steeds beter dan genezen. Een huisarts zal dan ook altijd eerst de oorzaak achterhalen en naar de leeftijd vragen en of de patiënt een kunstgebit draagt. Zit een kunstgebit slecht, dan kan het soms weer passend gemaakt worden. Lukt dit niet? Dan wordt er een heel nieuw kunstgebit voor je gemaakt. Een andere oplossing bij oudere mensen met verslapte mondspieren, is het aanbrengen van een lippenbalsem. Op deze manier blijft er ’s nachts geen speeksel op de lippen en in de mondhoeken verzamelen. Je pakt direct de oorzaak van het probleem aan en hoeft geen maatregelen achteraf te treffen.
Hoe kun je scheurmond voorkomen bij kleine kinderen en beugeldragers?
In het geval van kinderen met een speen of kinderen die duimen, kan bij het vaststellen van scheurmond met de speen of duimen als directe oorzaak, geadviseerd worden om te stoppen met de speen. Ook kun je dan het duimen beter eerder, dan later afleren. Wanneer je een beugel draagt en merkt dat je lippen vochtiger zijn dan normaal, ga dan terug naar je orthodontist voor advies. Behoor je niet tot de groep ouderen of kleine kinderen met een duidelijke oorzaak en heb je toch last van scheurmond? Dan wordt vaak een crème gebruikt, die en de pijn tegen zal gaan en de ontsteking zal verminderen. Zonder duidelijk aanwijsbare oorzaak weet je echter niet of je scheurmond later weer zal terugkeren. Is hiervan wel sprake, dan zal er toch verder onderzoek door de huisarts gedaan moeten worden. Bij een tekort aan vitaminen of mineralen kan een supplement aanbevolen worden of kun je zelf kijken in welke voedingsmiddelen deze vitaminen of mineralen veelvuldig aanwezig zijn.
Wat zijn andere oorzaken van scheurmond?
De onderliggende reden is altijd de aanwezigheid van scheurtjes in de mondhoeken en het te vochtig houden van de lippen, waardoor vocht zich in deze mondhoeken ophoopt. Wanneer je je mond niet goed kunt sluiten, zoals bijvoorbeeld bij een groter dan gemiddelde tong bij het syndroom van Down, is het fysiek lastiger om je mond gesloten te houden. Hierdoor komt er automatisch meer vocht in je mondhoeken terecht. Mensen met het syndroom van Down zie je dan ook geregeld met schilfers in de mondhoeken of ontstekingen. Zolang er echter geen besmettelijke bacterie of schimmel ten grondslag ligt aan de scheurmond, is deze niet besmettelijk. Door de uitstraling van scheurmond, houden mensen in de omgeving echter wel vaak afstand, omdat men denkt dat het wel besmettelijk is.
Wat zijn de prognoses nadat je scheurmond hebt gehad?
De meeste mondwonden helen vanzelf binnen een dag of zeven. Meestal is hechten niet nodig, maar als dit wel nodig was, zijn de kansen op genezing heel erg groot. Er wordt meestal geen blijvende overlast meer ervaren, nadat scheurmond verdwenen is. Merk je al snel dat de symptomen niet verminderen en je klachten snel verergeren? Neem dan direct contact op met je huisarts. Hij kan je doorsturen naar een specialist, zodat littekens geen kans krijgen of meteen goed behandeld kunnen worden, zodat het effect minimaal is. Wanneer de oorzaak van scheurmond te achterhalen is, probeer dan zoveel als mogelijk rekening te houden met elementen die veroorzakers zijn. Een tekort aan vitaminen of mineralen kun je oplossen. En zo zijn er diverse middelen die niet alleen de pijn en irritatie tegen gaan, maar ook het terugkeren van scheurmond kunnen voorkomen. Je verdiepen in de oorzaken en je laten diagnosticeren is dan een goed startpunt.