Wat zijn de meest voorkomende breuken in de heup, knie, enkel en voet die fysiotherapie nodig zullen hebben om het genezingsproces ten goede te komen? Dit kun je je afvragen wanneer je hiermee te maken krijgt, maar je ook graag weer snel op de been wilt zijn en je alledaagse activiteiten volledig wilt hervatten.
Gemeenschappelijke fracturen van het been, de enkel en de voet
Een gebroken been kan een pijnlijk, en zelfs een beangstigend, letsel zijn. Het kan leiden tot aanzienlijk functieverlies en kan een onderbreking betekenen van je normale werk- en recreatieve activiteiten. Een beenbreuk (ook wel een beenfractuur genoemd) kan, indien niet op de juiste wijze behandeld, langdurige stoornissen met zich meebrengen, zoals het verlies van bewegingsbereik of een afname in kracht. Om die reden is het ondergaan van fysiotherapie nadat je een breuk op hebt gelopen vaak van groot belang.
Een heleboel mensen vragen zich echter af of een gebroken been en een gebroken bot hetzelfde is. Een botbreuk kan een beenbreuk zijn, maar kan eveneens een ander bot in je lichaam betreffen waarin een fractuur is ontstaan. Indien een arts je vertelt dat je je dijbeen ebt gebroken, dan wil dit dus zeggen dat je dijbeen is gebroken.
Symptomen van een beenbreuk
Beenbreuken worden in vrijwel alle gevallen veroorzaakt door een trauma aan het lichaam. Vallen, sportblessures of ongevallen waarbij een motorvoertuig is betrokken kunnen allemaal resulteren in het breken van een bot in je been. Symptomen zijn onder andere, niet alleen maar pijn, moeite hebben met lopen, ontstane blauwe plekken, verkleuring van de huid en zwelling, maar ook een duidelijke misvorming van het been.
Op het ogenblik dat je vermoedt dat je een gebroken been, knie, enkel of voet hebt, dan dien je direct medische hulp in te schakelen. Je moet dus contact opnemen met je huisarts of naar de dichtstbijzijnde spoedeisende hulpafdeling te gaan om daar een juiste diagnose te laten stellen en vervolgens een gepaste behandeling te krijgen. Indien je nalaat om dit te doen, dan loop je de kans op een langdurige invaliditeit en functieverlies van het aangedane been.
Behandeling van een beenbreuk
De eerste behandeling van een beenfractuur is gericht op de vermindering van de breuk en de immobilisatie ervan. Reductie is de medische term die wordt gebruikt voor het proces waarbij de gebroken botten terug in de juiste stand worden gebracht. Dit wordt vaak door de arts met de hand gedaan, maar kan eveneens betekenen dat je een chirurgische ingreep moet ondergaan waarbij het bot weer op zich plaats wordt gebracht en gefixeerd. Een dergelijke operatieve ingreep kan noodzakelijk zijn wanneer er sprake is van een ernstige breuk. Immobilisatie is het proces waarbij de botten op hun plaats worden gehouden met behulp van gips of een brace, en is bedoeld om de genezing te bespoedigen.
Op het ogenblik dat je breuk voldoende is genezen, wordt je wellicht doorverwezen naar een fysiotherapeut om aan de verbetering van je mobiliteit en functionaliteit te werken. Een fysiotherapeut kan je helpen bij het kiezen van het juiste hulpmiddel om je te ondersteunen tijdens het lopen in de beginstadia van je genezing, indien dit nodig is. Verder kan hij, of zij, je begeleiden bij de uitvoering van de juiste oefeningen om de kracht en het bewegingsbereik na een opgelopen breuk weer te verbeteren.
Veelvoorkomende breuken in het onderlichaam die fysiotherapie nodig hebben
Hieronder hebben we een aantal veel voorkomende breuken voor je verzameld die in je onderlichaam kunnen ontstaan en die dikwijls fysiotherapie nodig hebben om de functionele mobiliteit weer te herstellen.
Gebroken heup
Een gebroken heup is de meest voorkomende botbreuk die een opname in het ziekenhuis vereist. Heupfracturen komen in de meeste gevallen voor bij ouderen en kunnen te wijten zijn aan trauma’s zoals een val. Zo nu en dan kunnen er ook pathologische breuken ontstaan (dit zijn breuken die ontstaan in een bot dat is aangetast door kanker of uitzaaiingen in het bot) of fracturen die optreden door de verzwakking van het botweefsel (zoals bij osteoporose).
Afhankelijk van de ernst van de breuk, kan het nodig zijn dat er een zogenaamde ORIF-procedure uit wordt gevoerd om een gebroken heup af te laten nemen. Fysiotherapie betekent in dit geval het werken aan de verbetering van het bewegingsbereik van de heup en de kracht om het lopen en de mobiliteit te vergemakkelijken.
Dijbeenbreuk
Een dijbeenbreuk is in de meeste gevallen het gevolg van de uitoefening van een aanzienlijke kracht of valt. Het dijbeen is het langste bot in het lichaam van de mens en is doorgaans erg sterk. Het bot helpt je om te lopen, te rennen en rechtop te staan. Letsel aan de kom van je dijbeen kan ervoor zorgen dat het breekt, wat weer zal leiden tot een aanzienlijke pijn en functieverlies. Er is doorgaans een grotere kracht nodig om het dijbeen te breken, in vergelijking tot de meeste andere botten in het been. Pijn, het verlies van bewegingsbereik en een afgenomen kracht na een dijbeenbreuk kan de heup en de knie eveneens aantasten, waardoor je mobiliteit verder af kan nemen. Fysiotherapie is in een groot aantal gevallen noodzakelijk om, na de genezing van een dijbeenbreuk, de volledige functie weer te kunnen herstellen.
Tibiale plateaubreuk
Een breuk van het scheenbeenplateau ontstaat als de knie tijdens een opgelopen trauma met kracht is gedraaid. Het scheenbeenplateau is de plaats waar je scheenbeen en je dijbeen bijeenkomen in je knie. Zo nu en dan vereisen dergelijke breuken een operatieve ingreep.
Vanwege het feit dat het scheenbeenplateau zich in je kniegewricht bevindt, is hier doorgaans sprake van een aanzienlijk bewegings- en krachtverlies van de knie door de breuk. Fysiotherapie is om diereden dan ook vaak noodzakelijk om zoveel mogelijk functieherstel te kunnen behalen nadat de breuk genezen is.
Scheen-/ kuitbeenbreuk
Een scheen-/kuitbeenbreuk is een veel voorkomende breuk van de enkelbeenderen .
Het scheenbeen en het kuitbeen (dit is het bot dat aan de buitenzijde van je enkel ligt) vormen allebei een onderdeel van je onderbeen, maar ook van je enkelgewricht. In sommige gevallen is maar één van de botten, dus of het scheenbeen of het kuitbeen, gebroken. Wanneer je een breuk hebt van het scheen- en kuitbeen hebt opgelopen, dan kan een operatieve ingreep noodzakelijk zijn. Fysiotherapie na een dergelijke enkelbreuk kan vaak je kracht, bewegingsbereik en functionele mobiliteit weer herstellen tot het niveau dat je had voor de betreffende breuk zich voordeed.
Jonesfractuur
Een zogenaamde Jonesfractuur is een breuk in het vijfde middenvoetsbeentje van je voet. Het vijfde middenvoetsbeentje is het lange bot in je voet dat een verbinding vormt met je kleine teen. Normaal gesproken kan al een gering trauma, zoals door te rennen of te springen, een Jonesfractuur veroorzaken. Een Jonesfractuur wordt meestal gezien als een stressfractuur, een breuksoort die doorgaans het gevolg is van het herhaald uitoefenen van druk op een bot, in plaats van door één enkele traumatische blessure.
Na genezing kan je bewegingsbereik af zijn genomen en je manier van lopen worden beïnvloed. Gewoonlijk is fysiotherapie na een Jonesfractuur van groot nut om de functionele mobiliteit te herstellen, in het bijzonder bij stressfracturen, die een minder goed vooruitzicht hebben dan acute Jonesfracturen.
Lisfrancfractuur
Een Lisfrancfractuur is een breuk en een dislocatie van de middenvoet. De middenvoet is het gedeelte van je voet dat ligt tussen je enkel en je tenen. In dit deel komen een groot aantal van je b=voetbeenderen samen om je voet goed te kunnen laten bewegen. Een Lisfrancfractuur kan ontstaan wanneer je je voet tijdens het sporten draait, in het bijzonder als je op een oneffen ondergrond rijdt, of als je slachtoffer bent van een ongeluk waarbij ook motorvoertuigen zijn betrokken.
Kleine Lisfrancfracturen worden doorgaans behandeld met behulp van immobilisatie door het aanbrengen van (loop)gips, maar veel Lisfrancblessures vragen helaas om een operatieve ingreep. Een Lisfrancfractuur is vaak een pijnlijke blessure die aanzienlijke beperkingen op het gebied van mobiliteit en lopen met zich mee zal brengen. Fysiotherapie na een Lisfrancfractuur en dislocatie is van cruciaal belang om de kracht en het bewegingsbereik van je voet en je enkel weer te verbeteren en je weer op te werken naar het loopniveau dat je had voordat de breuk zich aandiende.
Slotopmerking
Breuken in het been komen geregeld voor, en veel van deze breuken kunnen op de lange termijn een vermindering van kracht en mobiliteit tot gevolg hebben wanneer je geen fysiotherapie krijgt. In een groot aantal gevallen zal het werken met een fysiotherapeut je echter in staat stellen om weer relatief snel op je oude functionaliteitniveau te komen.
