De quadriceps zijn een groep spieren die aan de voorzijde van je dij is gelegen. Zoals de naam al wel een beetje duidelijk maakt, zijn er vier verschillende spieren, of beter gezegd vier spierhoofden, die deel uitmaken van deze spiergroep. De vier quadricepspieren hebben elk een eigen naam en bevinden zich op verschillende plaatsen aan de voorkant van je bovenbeen. Deze namen van de vierhoofdige dijbeenspieren zijn:
- Musculus vastus intermedius. Dit is de meest diep gelegen spier van de quadriceps en deze bevindt zich onder de overige drie dijbeenspieren.
- Musculus vastus medialis. Dit is een spier die zich in het binnenste deel van je dij bevindt en die uitkomt bij je knieschijf. Een zwakke musculus vastus medialis kan in een groot aantal gevallen in verband worden gebracht met een minder goede positionering van de knieschijf en met pijnklachten in de knie.
- Musculus vastus lateralis. Deze quadricepsspier bevindt zich op het laterale-, dus het uiterste.deel van je dijbeen.
- Musculus rectus femoris. De musculus rectus formis is de oppervlakkige spier er bovenop je dij ligt tussen de musculus vastus medialis en de musculus vastus laterals.
De quadriceps worden in een heleboel gevallen ook simpelweg afgekort als de quads, dus als je iemand hoort spreken over de quads, dan weet je zeker dat hij of zij deze spiergroep bedoeld.
Wat doen de vierhoofdige dijbeenspieren?
Op het moment dat je, al zitten op een stoel, een paar je knie strekt, dan kun je je vierhoofdige dijbeenspieren, oftewel quads, in actie zien als je naar de voorzijde van je dij kijkt en/of voelt. Zodra je quads samentrekken, dan zullen ze je been bij naar je kniegewricht toe gaan strekken. Omdat de quadriceps ook over de knieschijf (patella) lopen, helpen deze spieren eveneens om je knieschijf in de juiste stand te houden, als een soort groef aan het uiteinde van je dijbeen. Een van je vier quadspieren (de musculus rectus femoris) loopt eveneens over het heupgewricht en je dan ook kan helpen bij het draaien of buigen van je heup.
Veelvoorkomende blessures en verwondingen aan de vierhoofdige dijbeenspieren
Een verwonding of blessure van de vierhoofdige dijbeenspieren kan, en zal ook vrij eenvoudig ontstaan. Je quadriceps is een immers een omvangrijke spiergroep en de spieren zijn verantwoordelijk voor het genereren van aardig wat kracht om je bijvoorbeeld in staat te stellen om te lopen, te rennen en een trap op en af te gaan. Vanwege het feit dat je quadriceps ook je knieschijf in de juiste stand houden, kunnen deze bloot worden gesteld aan steeds terugkerende spanningen en krachten die verwondingen of blessures tot gevolg kunnen hebben.
Blessures en verwondingen aan de quadriceps kunnen onder andere zijn:
- Dislocatie van de knieschijf. Soms scheurt je quadricepsspier los van het bot net onder de knieschijf, wat een ontwrichte knieschijf tot gevolg zal hebben. Dit wordt vrijwel altijd veroorzaakt door een trauma, zoals een sportblessure of een val. Op het moment dat dit gebeurt, dan dient er doorgaans een operatieve ingreep uitgevoerd te worden om op die manier de gescheurde quadriceps weer te kunnen herstellen. Na een dergelijke operatie zul je wellicht een kniebrace moeten gaan dragen en fysiotherapie dienen te ondergaan om na verloop van tijd weer je normale activiteiten uit te kunnen voeren en een normaal werkende knie te hebben.
- Patellofemoraal stresssyndroom. Indien je pijn of zwelling waarneemt aan je knie als gevolg van een verwonding, of wanneer je lijdt aan artritis, dan kan de quadriceps soms niet meer goed in staat zijn om hun werknaar behoren te doen. Dit kan resulteren in een aandoening die bekend staat als het patella femorale stresssyndroom. Je kunt last krijgen van dit syndroom op het ogenblik dat de quadriceps niet in staat zijn om je knieschijf in de juiste stand te houden, wat gepaard zal gaan met pijn en moeite tijdens lopen of rennen.
- Iliotibiaal bandsyndroom. Deze aandoening is het gevolg van een onregelmatige wrijving van je tractus iliotibialis wanneer deze over de bovenste zijde van je knieschijf loopt. Dit kan gebeuren wanneer je quadriceps zwak of gespannen zijn. De aandoening kan gepaard gaan met pijn en een functie beperking tijdens het lopen of rennen.
- Spierzwakte en verlamming. Je quadriceps kan verzwakt raken als gevolg van een letsel aan je door ruggenmerg of een beroerte (neurologische zwakte in een spier is een aandoening die in de medische wereld ook wel parese wordt genoemd ). Lage rugpijn kan resulteren in een beknelde zenuw ter hoogte van de derde lendenwervel die zwakte in de vierhoofdige dijbeenspieren kan veroorzaken. Dit is vaak een ernstige aandoening waarvoor je direct een arts dient te raadplegen om de situatie te beoordelen en ervoor te zorgen dat er de juiste acties worden ondernomen.
Op het moment dat je problemen ondervindt met een bepaald deel van je dij of je knie en je het gevoel hebt dat je quadriceps hier de oorzaak van kan zijn, dan kan een bezoek aan uw arts of fysiotherapeut noodzakelijk zijn om zaken goed na te gaan.
Functieverlies van een geblesseerde of verwonde quadriceps
Indien je een spier of meerdere spieren die behoren tot je quadriceps hebt verwond of geblesseerd, dan kun je problemen ondervinden met de zogenaamde functionele mobiliteit. Het zal je wellicht verbazen om te horen dat je vierhoofdige dijbeenspieren je helpen om in bed te kunnen draaien. Ze trekken tevens samen om je te helpen als je gaat liggen en ze kunnen je helpen om in bed van positie te veranderen.
De vierhoofdige dijbeenspieren zijn eveneens zeer actief als je opstaat uit een stoel. Ze helpen namelijk om je knie te strekken, wat van cruciaal belang is om vanuit een zittende positie weer omhoog te kunnen komen. De quadriceps zijn tevens een belangrijke spiergroep die verantwoordelijk is voor het op en af lopen van een trap. Zoals je wellicht al wel vermoedt, is de spiergroep van de quadriceps ook van essentieel belang als je wilt gaan lopen en rennen. De quadriceps helpen je namelijk om vooruit te blijven lopen en te rennen, en ze voorkomen dat je valt zodra je weer stil gaat staan. Zwakte in de quadriceps kan dan ook leiden tot afwijkend loopgedrag en je zult dan zelfs soms een hulpmiddel hierbij nodig hebben, zoals een wandelstok of kruk om je weer normaal te laten lopen wanneer je vierhoofdige dijbeenspieren niet meer optimaal hun werk doen. Je fysiotherapeut kan je helpen bij het maken van een keuze van een hulpmiddel. Samen kunnen jullie dan bepalen welk hulpmiddel geschikt is in je persoonlijke situatie nadat je een quadricepsblessure of –verwonding op hebt gelopen.
Kun je oefeningen voor je quadriceps doen?
Op het ogenblik dat je een verwonding of blessure aan je vierhoofdige dijbeenspieren op hebt gelopen, dan kan je arts je doorverwijzen naar een fysiotherapeut om de functionele mobiliteit weer te verbeteren en de kracht en flexibiliteit van deze spiergroep te verbeteren. Je fysiotherapeut kan je adviezen en tips geven voor het uitvoeren van de juiste oefeningen die je kunt doen om je te helpen herstellen van een specifieke aandoening.
De basis mobiliteitsoefeningen voor de knie zullen zich richten op de herwinning van de kracht van de quadriceps en de mobiliteits- en rekoefeningen voor deze spiergroep helpen juist om de flexibiliteit te verbeteren. De meest belangrijke oefeningen die je uit kunt voeren om de werking van je vierhoofdige dijbeenspieren te verbeteren, zijn:
- Kracht: aangezien de spieren van de quadriceps zowel over de heup als de knie lopen, zijn oefeningen waarbij de knie en de heup betrokken zijn van essentieel belang voor de verbetering van de kracht van de vierhoofdige dijbeenspieren. Simpele knieversterkende oefeningen zullen zich richten op de quadriceps, en geavanceerde heupversterkende oefeningen zullen eveneens aardig wat werk voor de quadriceps met zich meebrengen.
- Flexibiliteit: er zijn een groot aantal simpele rekoefeningen die je kunt doen om de flexibiliteit van je vierhoofdige dijbeenspieren te verbeteren. Een basisoefening voor de quadriceps kan uit worden gevoerd en ook de het strekken van de quadriceps met ondersteuning van een handdoekrol is een geweldige manier om de flexibiliteit van deze spiergroep te kunnen verbeteren.
- Evenwicht en positiezin: oefening om je evenwicht en positiezin te verbeteren, richten zich doorgaans op de quadriceps, omdat deze een essentiële rol spelen bij het rechtop staan en lopen en het in evenwicht blijven. Basis oefeningen het verbeteren van je balans kunnen eveneens helpen om valpartijen te voorkomen, en geavanceerde balansoefeningen kunnen tevens worden aangewend om blessures aam de quadriceps en pijnlijke knieën mee te behandelen.
Uiteraard dien je altijd eerst contact op te nemen met je huisarts of fysiotherapeut voordat je begint met sporten, of het doen van oefeningen, om je quadriceps sterker te maken.
Slotopmerking
Wanneer je pijn voelt aan de voorzijde van je dij nadat je een blessure of verwonding op hebt gelopen, dan is er wellicht iets met je quadriceps gebeurd. Vaak zijn verwondingen of blessures aan de vierhoofdige dijbeenspieren simpel te behandelen; wat extra rust en de nodige rekoefeningen zijn meestal alles wat nodig is. In andere gevallen kan een quadricepsblessure of –verwonding ernstig van aard zijn. Om die reden is het altijd aan te bevelen om je arts een dergelijk geval goed te laten onderzoeken, zeker wanneer je een verwonding aan de voorzijde van je dij op hebt gelopen. Een verwonding aan je quadriceps kan pijnlijk zijn. Een bezoek aan je fysiotherapeut kan echter de sleutel zijn om de functie van je quadriceps weer te helpen verbeteren, zodat je snel en veilig weer mobiel bent en je je dagelijkse activiteiten kunt hervatten.
