Vandaag hebben veel mensen last van een zwelling van het onderbeen en de enkel. Het vaststellen van de oorzaak van een gezwollen enkel is dan ook de eerste stap die gezet moet worden om een effectieve behandeling te kunnen vinden. Zodra de oorzaak van de gezwollen enkel vast is gesteld, kan immers de meest effectieve behandeling worden gestart die gericht zal zijn op de aanpak van de onderliggende oorzaak van de zwelling. Een zwelling in de enkel zal ervoor zorgen dat er zich vocht op gaat hopen in het enkelgewricht of in de zachte weefsels die rondom de enkel liggen. Veel voorkomende oorzaken van een zwelling van de enkel zijn:
Traumatische verwonding
Een traumatische verwonding, zoals een verstuikte- of een gebroken enkel, is de meest voorkomende oorzaak van gezwollen enkel. De betreffende patiënten herinneren zich vrijwel altijd de specifieke verwonding, maar zo nu en dan kunnen zelfs subtiele letsels ook tot een zwelling van de enkel leiden. Daarnaast is het mogelijk dat stressfracturen rondom het enkelgewricht ontstaan die voor een zwelling zorgen.
Jicht
Jicht is het gevolg van de ophoping van urinezuurkristallen in het vocht dat zich in je enkel bevindt. Urinezuur is een stof die aan wordt gemaakt als onderdeel van de spijsvertering. Om voedsel goed te kunnen verteren en het lichaam van afvalstoffen te kunnen ontdoen, worden er stoffen aangemaakt, zoals urinezuur om afvalstoffen af te kunnen voeren. Mensen die lijden aan jicht hebben echter te kampen met een opstapeling van urinezuurkristallen in de gewrichten, wat zal leiden tot een ontsteking en zwelling.
Artritis in de enkel
Arthritis in de enkel komt aanzienlijk minder vaak voor dan degeneratieve veranderingen in de andere gewrichten van het lichaam. Artritis alleen kan echter wel voorkomen en kan behoorlijk wat pijnklachten met zich meebrengen. Arthrose in de enkel komt in het bijzonder voor onder mensen die lijden aan reumatoïde artritis of bij personen met een verwonding aan het enkelgewricht. Chirurgische behandelingen voor arthrose in de enkel zijn echter afhankelijk van de ernst van de aandoening. In milde gevallen van artritis, zoals bij een anterior impingement, kan er een minder invasieve arthroscopie van de enkel nuttig zijn bij het weghalen van botuitsteeksels. Naarmate de artritis echter vordert, worden de mogelijkheden doorgaans beperkt tot een zogenaamde enkelfusie of een operatieve vervanging van de enkel.
Infectie
Een infectie is geen gebruikelijke oorzaak van een zwelling van de enkel. Infecties kunnen echter ontstaan in de zachte weefsels die rondom het enkelgewricht (cellulitis) zijn gelegen, of in het enkelgewricht zelf. Infecties kunnen dikwijls enkel en alleen met geneesmiddelen behandeld worden, maar in bepaalde gevallen eveneens een operatieve ingreep vereisen.
Vasculaire obstructie (blokkade in de bloedbaan)
Een breed scala aan problemen met de doorbloeding kunnen de normale bloedsomloop af laten nemen en tot een zwelling rondom de enkels leiden. De meest voorkomende oorzaak van een dergelijke vasculaire obstructie is een aanwezig bloedstolsel, deze aandoening is eveneens bekend als een diepe veneuze tromboze (DVT). Dit soort vasculair probleem ontstaat doorgaans in maar één been (en heeft dus niet altijd betrekking op allebei de benen) en leidt tot een zwelling van de zachte weefsels in de voet en de enkel. Deze zwelling kan zich echter ook verder naar boven uit gaan breiden na verloop van tijd.
Perifeer oedeem
Perifeer oedeem is eveneens een probleem met de doorbloeding, maar wordt wel in allebei de benen waargenomen, in plaats van slechts in één been. Oedeem in de onderste ledematen kan te wijten zijn aan de veroudering van de aderen, wat een chronische zwelling tot gevolg heeft, maar ook aan diverse andere aandoeningen die druk uit kunnen oefenen op de aders in de benen. Hierbij kun je denken aan een zwangerschap, obesitas en spataderen .
Behandelen van een gezwollen enkel
Het is van belang, als je tenminste de meest effectieve behandeling van een gezwollen enkel wilt krijgen, dat je de oorzaak van je klachten hoed kent. Voor een directe behandeling is het echter het meest veilig om de typische ‘RICE’-procedure te volgen bij een zwelling. Dit wil zeggen dat je in de eerste stadia voldoende rust dient te nemen, ijs moet gebruiken om de aangedane enkel te koelen, druk uit te oefenen (door bijvoorbeeld een drukverband aan te leggen of steunkousen te gebruiken) en het gezwollen gewricht ophoog te leggen (boven harthoogte). Op het moment dat de specifieke oorzaak van zwelling bekend is geworden, kun je doorgaan met meer gerichte behandelingen om te helpen de zwelling onder controle te krijgen.
