Een pijnlijke hiel is niet alleen een zeer veel voorgehoorde klacht, maar o0ok één met een breed scala aan oorzaken. Het is om die reden dan ook altijd van belang om een juiste diagnose te stellen door eerst de oorzaak van de klachten aan het licht te brengen, zodat er vervolgens een geschikte behandeling in gang kan worden gezet die gericht is op de exacte oorzaak en de verhelping van het probleem. Zodra de oorzaak van de pijn duidelijk is, kan namelijk een meer gericht behandelplan op worden gesteld dat je kan helpen om weer snel te herstellen. Bovendien kun je, door te weten wat de exacte oorzaak van de klachten is, je helpen om stappen te ondernemen om te voorkomen dat het probleem later weer terugkeert.
Oorzaken van een pijnlijke hiel
Als je last hebt van pijn aan je hiel, dan zijn er een aantal mogelijke oorzaken:
De meest voorkomende oorzaken van hielpijn
- Plantaire fasciitis: dit is de meest voorkomende aandoening die een pijnlijke hiel tot gevolg heeft. Plantaire fasciitis wordt veroorzaakt door de irritatie en de ontsteking van de stugge band van bindweefsel dat de voetboog vormt. Plantaire fasciitis kenmerkt zich door pijn aan de onderzijde van de hiel die doorgaans na een periode van rust wordt gevoeld, bijvoorbeeld wanneer je je eerste stappen zet na het ontwaken of na het opstaan nadat je wat langer hebt gezeten. Er zijn talloze behandelingen die ingezet kunnen worden om iemand die lijdt aan fasciitis plantaris te helpen, onder andere het aanbrengen van ijskompressen, het gebruik van ontstekingsremmende geneesmiddelen, het dragen van aangepaste schoenen, het doen van rekoefeningen en nog een heleboel andere. In de regel zal het de nodige tijd kosten en dien je belastende activiteiten gedurende die periode te vermijden om zo je lichaam volledig van deze klachten te laten herstellen. De woorden plantaire fasciitis en hielspoor worden doorgaans door elkaar gebruikt en ondanks dat deze niet exact hetzelfde betekenen, worden ze wel geregeld gebruikt om een soortgelijk probleem te beschrijven.
- Achillestendinitis (ontsteking van de achillespees): dit soort peesontsteking heeft een ontsteking van de achillespees tot gevolg en wordt veroorzaakt door een overmatig gebruik van, of een letsel aan, de achillespees. De achillespees is de grote koordachtige pees die aan de achterzijde van het hielbot vastzit. De pijn bevindt zich vaak aan het deel van de pees dat net iets boven het hielbot is gelegen, ondanks dat dit eveneens direct pijn kan veroorzaken op het punt waar de pees aan het hielbot vastzit. Achillespeesontsteking heeft doorgaans een zeurende pijn tot gevolg die maanden, of zelfs langer, aan kan blijven houden voordat deze weer verdwijnt. Bepaalde, simpele behandelingen, zoals het aanbrengen van een ijskompres, het gebruik van ontstekingsremmende geneesmiddelen of hielspalken, kunnen nuttig zijn, maar zullen in meer gevorderde gevallen niet afdoende zijn, De voet zal dan wellicht een poosje geïmmobiliseerddienen te worden om te kunnen herstellen.
Andere oorzaken van hielpijn
- Tarsal tunnelsyndroom: dit is een zenuwaandoening die ervoor zorgt dat een grote zenuw, die achter in de voet is gelegen, bekneld raakt. Net zoals bij het carpaal tunnelsyndroom in de hand kan het tarsaal tunnelsyndroom hielpijn met zich meebrengen. Bovenal kunnen andere zenuwklachten, zoals gevoelloosheid en tintelingen optreden bij iemand die lijdt aan deze aandoening.
- Stressfracturen: overbelastingsblessures van het bot kunnen leiden tot zogenaamde stressfracturen. Een stressfractuur doet zich in het bijzonder voor bij sporters, zoals lange afstandslopers die last hebben van hielpijn. In de meeste gevallen zullen deze klachten langzaam gedurende een zekere periode ontstaan, vooral op het ogenblik dat sporters of langeafstandslopers het aantal kilometers verhogen.
- Slijmbeurs ontsteking in de hiel: bursitis is een ontsteking van een met vocht gevuld zakje dat tussen een pees en bot is gelegen (de zogenaamde slijmbeurs). Retrocalcaneaire bursitis zal pijnklachten veroorzaken diep in de achterzijde van de hiel en wordt veroorzaakt door een ontsteking van een slijmbeurs die onder de achillespees is gelegen, op het punt waar deze aan de achterkant van het hielbot zit gehecht. Een andere soort slijmbeursontsteking zal optreden wanneer de schoen tegen een botuitsteeksel op het hielbot blijft wrijven. Deze wrijving zal resulteren in pijnklachten, roodheid en soms zelfs zwelling op het bovenste deel van de achterzijde van de hiel.
Wanneer dien je de hulp van een arts in te schakelen?
Op het ogenblik dat je niet zeker weet wat de oorzaak van je klachten is, of als je de specifieke behandeling voor een aandoening niet kent, dan dien je medische hulp inschakelen.
Behandeling van hielpijn dient immers gericht te zijn op de specifieke oorzaak van je klachten. Een aantal tekenen dat je door een arts dient te worden gezien, zijn ondermeer:
- Niet in staat zijn om comfortabel op de aangedane zijde te lopen,
- Hielpijn die zich ’s nachts of tijdens rust aanwezig is,
- Hielpijn die na een paar dagen nog altijd aan blijft houden,
- Zwelling of verkleuring van de achterzijde van de voet,
- Tekenen die wijzen op een infectie, zoals koorts, roodheid en warmte.
- Andere ongebruikelijke klachten of symptomen
Behandelen van hielpijn
Het behandelen van een pijnlijke hiel zal helemaal afhangen van de oorzaak van de klachten. Om die reden is het van cruciaal belang dat je de oorzaak van je klachten begrijpt voordat er een behandelingsprogramma in gang wordt gezet. Wanneer je niet zeker bent van de diagnose, of van de ernst van de situatie, dan dien je uiteraard medisch advies in te winnen voordat je aan de slag gaat met een behandelingsplan.
Hieronder hebben we enkele veel voorkomende behandelingen van hielpijn op een rijtje gezet. Niet al deze behandelingen zijn echter geschikt voor iedere aandoening, maar één of meerdere kunnen wel van nut zijn in je persoonlijke situatie.
- Rust: Vermijd de belastende activiteit door bijvoorbeeld een paar dagen niet te gaan joggen of langdurig te staan of te/ lopen. Gewoon rusten helpt namelijk vaak al om de meest ernstige pijn te verlichten en ervoor te zorgen dat de ontsteking begint af te zwakken.
- Breng ijspackingen aan: koelen helpt bepaalde klachten te verminderen en zo de hielpijn onder controle te krijgen. Het aanbrengen van een ijspacking is in het bijzonder nuttig na het acuut erger worden van de klachten.
- (Rek)oefeningen zijn bedoeld om de weefsels die rondom het hielbot zijn gelegen te ontspannen. Bepaalde simpele oefeningen, die uitgevoerd dienen te worden in de ochtend en de avond, kunnen je dikwijls helpen om je snelweer wat beter te voelen.
- Ontstekingsremmende geneesmiddelen: ontstekingsremmende middelen helpen om de pijn in de hiel onder controle te houden en daarnaast om de ontsteking te verlichten. Vrij verkrijgbare middelen (dus zonder doktersrecept) zijn in de meeste gevallen voldoende, maar er zijn eveneens producten op recept beschikbaar om bij hielpijn de klachten te verlichten.
- Inlegzolen in de schoenen: inlegzolen zijn dikwijls de sleutel tot het succesvol behandelen van een pijnlijke hiel. De inlegzolen zorgen er namelijk vaak voor dat je je alledaagse bezigheden gewoon uit kunt blijven oefenen.
Voorkomen van hielpijn
Het voorkomen van hielklachten kan een essentieel onderdeel zijn van een langdurige behandeling van je aandoening. Afhankelijk van de exacte oorzaak van de pijn, kunnen de preventiestrategieën enigszins uiteenlopen, maar in de regel zijn er een paar stappen die je kunt zetten om de terugkeer van de klachten van de hielpijn tegen te gaan. Een aantal van deze stappen zijn:
- Langzaam de activiteitsniveaus toe laten nemen, in het bijzonder sporters die hun sportactiviteiten hadden verhoogd of die veel kilometers maakten, dienen geleidelijk en verspreid over een langere periode, met daarbij rekening houdend met de nodige pauzes, ervoor te zorgen dat hun hiel weer kon helen, kunnen op deze manier hun lichaam helpen om problemen met betrekking tot de wondgenezing te voorkomen.
- Het behouden van je ideale lichaamsgewicht: een overmatig lichaamsgewicht heeft een aantal medische problemen tot gevolg, waaronder een verhoogde belasting van de onderste ledematen. Iemand die last heeft van overgewicht, heeft dan ook een hogere kans op het ontwikkelen van artritis in zijn, of haar, gewrichten en zullen tevens een verhoogde druk opmerken die uit wordt geoefend op de onderste ledematen, waaronder de hiel.
- De juiste schoenen dragen: het dragen van het juiste schoeisel voor de activiteiten die je wilt gaan doen, is van essentieel belang om een heleboel soorten hielpijn tegen te gaan. Bepaalde activiteiten vereisen namelijk een aangepaste ondersteuning of een zekere demping, en het dragen van de juiste schoenen voor deze activiteit kan je dan ook absoluut helpen om de terugkeer van de hielpijn te voorkomen.
- Vroegtijdige herkenning van klachten: in de regel zal je lichaam je laten weten wanneer je iets doet dat een verergering van je klachten met zich mee zal brengen. Om die reden dien je altijd goed te luisteren naar de symptomen, in het bijzonder in de eerste stadia. Dit kan je immers de kans geven om een probleem aan te pakken nog voordat het ernstig van aard is geworden. Het blijven uitvoeren van een activiteit die de klachten alleen maar erger maakt, kan daarnaast leiden tot een alsmaar groter wordend probleem dat tevens steeds lastiger aangepakt kan worden.
Slotopmerking
Bepaalde oorzaken van hielpijn zijn ernstiger dan andere. Hoe dan ook, een dokter kan je doorgaans prima helpen om erachter te komen wat het probleem heeft veroorzaakt en (eventueel in samenspraak met jou) een behandelplan opstellen dat je specifieke probleem zal helpen oplossen. De meeste oplossingen zijn overigens tamelijk simpel en omvatten bijvoorbeeld:
- het nemen van extra rust,
- het aanbrengen van een ijspacking,
- het doen van (rek)oefeningen.
Veel van deze oplossingen zijn overigens zonder problemen thuis uit te voeren.
