Ieder mens heeft van tijd tot tijd weleens last van een ontsteking in de darmen. Niet iedereen heeft echter altijd dezelfde klachten en de ontsteking zal ook niet altijd even ernstig zijn. Je darmen kun je, als het op ontstekingen aan komt, eigenlijk in twee delen verdelen:
- de dunne darm als het om enteritis gaat
- de dikke darm wanneer er sprake is van colitis.
In beide gevallen zul je last hebben van buikpijn en vaak ook van een veranderde stoelgang.
Ontsteking dunne darm
Een ontsteking van de dunne darm zal in de regel de volgende klachten met zich meebrengen:
- buikpijn
- buikkramp
- (waterige- of zelfs bloederige) diarree
- de ontlasting is anders van kleur en geur
- koorts
- je niet lekker voelen
- vaker aandrang om je te ontlasten
- spierpijn
- hoofdpijn.
In bepaalde gevallen zal een ontsteking van de dunne darm samengaan met misselijkheid en braken, dan wordt er vaak gesproken van een gastro-enteritis.
Oorzaken dunne darmontsteking
Verschillende ziekteverwekkers kunnen verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van een ontsteking van de dunne darm. In het grootste deel van alle gevallen is echter een virus de boosdoener. In het bijzonder een slechte hygiëne zal het virussen gemakkelijk maken om zich van de ene gastheer naar de andere te verplaatsen. Voorzorgsmaatregelen zoals het wassen van je handen na een toiletbezoek, voor de bereiding van een maaltijd en voordat je gaat eten, kunnen het de ziekteverwekkers al een stuk lastiger maken om hun slag te slaan. Vooral kleine kinderen, die nog graag hun handen en allerlei voorwerpen in hun mond stoppen, zullen eerder besmet raken.
Andere besmettingsbronnen kunnen niet (voldoende) verhitte vlees-, vis-, of eiergerechten zijn, evenals rauwe ongewassen groente. De ziekteverwekkers die zich immers in deze voedingsmiddelen bevinden zullen niet worden gedood en kunnen daardoor voor een voedselvergiftiging zorgen zodra ze in je lichaam terecht zijn gekomen.
Afwijkingen aan de darm zoals bij de ziekte van Crohn.
Ontsteking dikke darm
De algemene term voor een ontsteking aan de dikke darm is colitis. Een ontsteking van de dikke darm kan verschillende oorzaken hebben:
- een infectie
- onjuist gebruik antibiotica
- de aanwezigheid van een parasiet
- verstoring van het evenwicht in de darmflora
- afwijkingen aan de darm
- de aanwezigheid van darmkanker
Darmwerking
De darmen vormen een essentieel onderdeel van je spijsverteringsstelsel en dragen daarmee hun steentje bij als het gaat om de vertering van voedsel en de opname van voedingstoffen door je lichaam.
Functie
| Dunne darm | Dikke darm |
| Verteringsappen worden toegevoegd aan de darminhoud. | Aan de onverteerbare darminhoud worden water en zouten onttrokken. |
| Verteerd voedsel wordt aan het bloed afgegeven. | Bepaalde darmbacteriën breken onverteerbare plantaardige vezels af en zetten deze om in vetzuren en vitamines. |
Darmbacteriën
In het bijzonder in de dikke darm komen veel nuttige bacteriën voor die je helpen bij het verteren van plantaardige vezels. Wanneer je echter niet genoeg groente en fruit eet, zullen deze bacteriën te weinig te doen hebben in tegenstelling tot de schadelijke darmbacteriën die juist goed gedijen op een glucosedieet. Op deze manier kun je een (dikke) darm ontsteking in de hand werken. Het gevoelige darmslijmvlies wordt namelijk beschermd door de “goede” bacteriën. Zodra deze minder voedsel krijgen zullen ze zich niet in stand kunnen houden en zal de kans op een darmontsteking toenemen.
Evenwicht
Om geen ontstekingen te krijgen in je darmen moet je ervoor zorgen dat het wankele evenwicht in je darmen niet verstoord raakt. De bacteriën die schadelijk zijn voor je gezondheid worden immers in balans gehouden door de bacteriën die juist wel goed voor je zijn.
Antibiotica
In bepaalde gevallen is het zinvol om antibiotica in te zetten als behandeling van een ontsteking in de darmen. Toch moet je hierbij niet vergeten dat antibiotica in de regel niet alleen de “slechte” bacteriën te lijf gaat, ook de bacteriën met een gunstige uitwerking zullen hieronder te lijden hebben. Doordat er zich na een antibioticakuur een soort vacuüm ontwikkelt, zullen bepaalde bacteriën in staat worden gesteld om zich ongeremd te vermeerderen. Juist op dat moment zal het belangrijk zijn dat je de “goede” bacteriën helpt om terug te groeien. Wanneer de “slechte” soorten immers de gelegenheid krijgen om zich naar hartenlust te vermeerderen dan is de kans groot dat er een ontsteking in de darmen zal ontstaan.
Chronische darmontsteking
Bij de meeste mensen zal een ontsteking in de darmen na enkele dagen weer vanzelf zijn verdwenen: het immuunsysteem van je lichaam heeft ervoor gezorgd dat de ziekteverwekkers werden geëlimineerd. Soms kan het echter gebeuren dat een ontsteking van de darmen steeds weer terugkeert of langere tijd blijft voortduren.
In dergelijke gevallen is het goed een arts te raadplegen. Deze kan dan, door middel van diverse onderzoeken, vaststellen of er meer aan de hand is. Mogelijk heb je namelijk te maken met:
- het Prikkelbare Darmsyndroom (PDS), ofwel spastische darm
- de ziekte van Crohn
- colitis ulcerosa.
Blindedarm ontsteking
De term blindedarm ontsteking is feitelijk niet juist omdat de ontsteking niet de blindedarm zelf heeft aangedaan maar enkel het wormvormig aanhangsel, de zogenaamde appendix. Blindedarm ontsteking wordt om die reden ook vaak aangeduid als appendicitis.
De pijn die bij een blindedarm ontsteking ontstaat, komt plotseling opzetten en begin in de regel in de buurt van je navel. Na enige tijd zal de pijn echter afdalen naar je rechter onderbuik. Indien er met de hand druk op de pijnlijke plaats wordt uitgeoefend zal de pijn heviger worden. Dit is ook het geval wanneer de hand weer wordt weggenomen.
Een ontsteking van de blindedarm dient te worden beschouwd als een medisch spoedgeval omdat de ontsteking kan doorbreken en een buikvliesontsteking kan veroorzaken. De patiënt in kwestie kan daardoor in een levensbedreigende toestand terechtkomen. Snel en adequaat medisch ingrijpen, door het operatief verwijderen van de blindedarm, is dan ook noodzakelijk. Bij twijfel zal de blinde darm altijd operatief weg worden genomen omdat de operatierisico’s minde groot zijn dan de risico’s die een doorgebroken ontstoken blindedarm met zich mee kan brengen.
Naar de dokter
Over het algemeen kan wordt gesteld dat een ontsteking van de darmen door het afweersysteem van je lichaam aan kan worden gepakt. Op het ogenblik dat de ontsteking achter acuut ontstaat, zoals bij een blindedarm ontsteking, als de pijn steeds erger wordt, na enige tijd niet vanzelf verdwijnt of telkens terugkeert, dan is het zaak een arts in te schakelen.
