Nierfalen, in de medische wereld ook aangeduid als nierinsufficiëntie of nierschade, wil zeggen dat je nieren niet, of nauwelijks nog, functioneren. Door nierfalen zullen bijna alle functie van een gezonde en normaal functionerende nier worden beïnvloed. Hierbij kun je denken aan:
- de productie van urine,
- de productie van rode bloedcellen,
- de bloedzuivering en de afvoer van afvalstoffen zoals ureum,
- de hoeveelheid water die zich in je lichaam bevindt,
- het reguleren van de zuur-base balans in je lichaam,
- de hormonale regulering van je bloeddruk,
- diverse elektrolytenconcentraties in je bloed.
Nierfalen kent een acute- en een chronische vorm. Bij acuut nierfalen zullen je nier(en) in korte tijd hun functie (deels) verliezen. Als er sprake is van chronisch nierfalen dan zal de werking geleidelijk minder worden. Deze functievermindering kan soms maanden tot zelfs jaren duren.
Symptomen
Op het ogenblik dat de werking van je nier, of van beide nieren, minder wordt dan zal dit gevolgen hebben voor veel processen in je lichaam. Zo zul je onder andere:
- veel minder urine gaan produceren,
- de urine kan van kleur veranderen en rood/bruin worden,
- doordat je lichaam meer vocht vast zal houden gaat ook je bloeddruk stijgen.
Verder kan het vasthouden van vocht zorgen voor:
- oedeem: het ophopen van vocht onder je huid,
- een benauwd gevoel,
- kortademigheid,
- je kunt je misselijk voelen en soms zelfs moeten braken,
- je eetlust kan minder worden,
- je verliest lichaamsgewicht,
- je kunt last krijgen van jeuk,
- je huid kan droger worden,
- je bent meer vermoeid,
- je krijgt last van spierkrampen,
- je zult vatbaarder worden voor infecties
- soms kan de urine helemaal niet worden afgevoerd en zal er stuwing ontstaan als gevolg van een blokkade door bijvoorbeeld een niersteen. Doordat er een verhoogde druk in de nier zal ontstaan, kan het orgaan schade oplopen.
Gevolgen van nierfalen
Op het ogenblik dat je nieren niet meer naar behoren werken, of hier helemaal mee zijn gestopt, dan zal:
- De concentratie van afvalstoffen en stikstofverbindingen in je bloed stijgen. Er zal dus onder andere aanzienlijk meer ureum en creatinine in je bloed aanwezig zijn dan bij iemand bij wie de nieren wel goed werken.
- Maar ook kalium en natrium zullen in hogere concentratie in je lichaam aanwezig blijven omdat deze niet goed uit kunnen worden gescheiden.
- Doordat er niet voldoende vocht kan worden afgevoerd zal bovendien je vochtbalans verstoord raken.
- Er zal een verzuring van je lichaam optreden omdat er niet langer H+ ionen ad kunnen worden gevoerd via de urine.
- Het fosfaatevenwicht zal in de war worden gestuurd.
- Door een gebrek aan epo zal er in veel gevallen ook bloedarmoede ontstaan. Epo is namelijk het hormoon dat de productie van rode bloedcellen stimuleert.
- Onder andere als gevolg van de overvulling zal je bloeddruk oplopen.
- Belangrijke stoffen, zoals eiwitten zullen voor je lichaam verloren gaan omdat je nieren niet langer in staat zin deze vast te houden.
De hoeveelheid eiwit die met je urine wordt uitgescheiden wordt ook wel de eiwitklaring genoemd. De ernst van het nierfalen zal aan de hand van deze eiwitklaring vast kunnen worden gesteld.
Vroeger had nierfalen in alle gevallen een fatale afloop. Het overlijden kon echter enige tijd uit worden gesteld door het volgen van een streng eiwitarmdieetin combinatie met een zeer geringe vochtinname. Op deze manier werden de nieren immers meer ontzien.
Vandaag de dag zijn de gevolgen van acuut nierfalen dikwijls nog wel omkeerbaar. Dit wil zeggen dat de werking van je nieren zich weer zal herstellen nadat de onderliggende oorzaak is verdwenen. In de regel zul je geen restschade overhouden aan overige organen als gevolg van acuut nierfalen.
Chronisch nierfalen kan echter wel een aantal complicaties met zich meebrengen. Hierbij kun je onder andere denken aan:
- een verhoogde bloeddruk als gevolg van oedeem en een verhoogde concentratie van het hormoon renine in je bloed.
- Meer kan op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten,
- Bloedarmoede doordat je nieren geen erythropëtine meer produceren. Dit hormoon heeft namelijk een stimulerende werking op de productie van rode bloedcellen,
- er kunnen stoornissen ontstaan in
- de stolling van je bloed,
- je afweermechanisme,
- je botstofwisseling,
- je zenuwstelsel,
- mannen kunnen impotent worden en hun libido verliezen,
- vrouwen kunnen onvruchtbaar worden, niet langer menstrueren en hun libido verliezen.
Indien er sprake is van chronische nierschade dan zijn de vooruitzichten vaak minder gunstig. Er zal namelijk geen uitzicht zijn op genezing. Je nierwerking is immers al langere tijd verstoord waardoor er een blijvende schade kan zijn ontstaan.
Oorzaken van nierfalen
Een van de belangrijkste oorzaken van nierfalen het gebruik van een combinatie van geneesmiddelen. Zo kunnen bepaalde geneesmiddelencombinaties, die vaak aan oudere mensen worden voorgeschreven, een grote rol spelen bij het ontstaan van nierfalen. Hierbij kun je denken aan combinaties van bloeddrukverlagende middelen zoals ACE-remmers, een NSAID en bepaalde plaspillen. Door het combineren van dergelijke medicijnen kan er niet alleen nierfalen ontstaan maar kan de patiënt zelfs komen te overlijden. Maar ook infecties van en afwijkingen aan je nieren of urinewegen kunnen leiden tot nierfalen.
