De maag is een essentieel deel van het spijsverteringskanaal. Aan de binnenzijde van de maag bevindt zich een slijmlaag, het zogenaamde maagslijmvlies, waarin zich klieren bevinden die maagsap produceren. Een paar van de componenten van maagsap zijn:
- Zoutzuur: voor de bevordering van de spijsvertering en een barrière tegen ziektekiemen,
- enzymen die helpen bij de spijsvertering,
- een stof die als intrinsic factor aan wordt geduid en die nodig is om vitamine B12 uit het voedsel op te nemen.
Het maagslijmvlies ligt bovenop weefsel waarin zich bloedvaten en zenuwen bevinden. De buitenzijde van de maag wordt gevormd door een dikke laag spieren die zorgen voor het fijnmalen en de vermenging van het voedsel met het maagsap.
Maagkanker
Mannen hebben twee keer zoveel kans om maagkanker te krijgen dan vrouwen. Het grootste deel van de patiënten die lijden aan maagkanker is ouder dan zestig jaar. Vandaag de dag komt deze vorm van kanker overigens minder vaak voor in westerse landen. Dit is te danken aan de ontdekking, en de mogelijke behandeling, van de bacterie met de naam helicobacter pylori.
Symptomen
De plaats van de tumor in de maag is sterk bepalend voor de klachten waarmee je uiteindelijk te maken gaat krijgen. In het beginstadium zal maagkanker echter nauwelijks, of zelfs helemaal geen, klachten met veroorzaken. De volgende symptomen kunnen mogelijk op maagkanker wijzen, maar eveneens horen bij een andere ziekte of aandoening:
- Verminderde eetlust
- Afkeer van sterk geurend voedsel
- Niet te verklaren gewichtsverlies
- Na een maaltijd snel een vol gevoel hebben
- Het gevoel hebben dat het voedsel de maag moeilijker, of niet, passeert
- Misselijkheid
- Frequent overgeven
- Bloedbraken
- Oprispingen
- Brandend maagzuur
- Vermoeidheid
- Duizeligheid
De vermoeidheid en duizeligheid zijn, in het geval van maagkanker vaak het gevolg van bloedarmoede doordat er langere tijd sprake is van bloedverlies uit de maag. In de regel zal een dergelijk bloedverlies niet eenvoudig worden ontdekt. In bepaalde gevallen kan het echter worden ontdekt doordat een zwarte en teerachtige ontlasting wordt geconstateerd.
Oorzaken
De exacte oorzaak van maagkanker is tot op de dag van vandaag nog altijd niet bekend. Voor het ontstaan van maagkanker zijn echter wel een aantal mogelijk oorzaken te noemen zoals:
- Een poliep is een woekering in het slijmvlies van de maag. In de meeste gevallen zijn poliepen echter goedaardig en veranderen slechts sporadisch in maagkanker. Maagkanker ontstaat meestal uit adenomateuze poliepen die zich ontwikkelen in klierweefsel.
- Chronische maagvliesontsteking als gevolg van een langdurige infectie met de Helicobacter pylori bacterie kan uiteindelijk uitmonden in een blijvende verandering van het slijmvlies. Uit dergelijke veranderde cellen kan zich mogelijk een kwaadaardige vorm van maagkanker gaan ontwikkelen.
Risicofactoren
De kans om maagkanker te krijgen zal worden vergroot door een aantal risicofactoren. Van de volgende factoren is bekend dat ze deze kans zullen vergroten:
- het overmatig gebruik van alcoholische drank,
- roken,
- een langdurige maaginfectie veroorzaakt door de Helicobacter pylori bacterie,
- een eenzijdig en ongezond voedingspatroon waarin weinig groente en fruit voorkomt,
- een operatieve ingreep waarbij een gedeelte van de maag is weggenomen,
- het veel eten van gerookte of in zout ingelegde voedingsmiddelen,
- erfelijkheid.
Erfelijkheid
Slechts bij ongeveer 3 á 4 procent van alle patiënten, die lijden aan maagkanker, zullen erfelijke factoren een rol spelen. Uiteenlopende erfelijke aandoeningen kunnen verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van maagkanker. Hierbij kun je onder andere denken aan aandoeningen zoals:
- Familiaire Adenomateuze Polyposis,
- Het Peutz-Jeghers syndroom.
Naar de dokter
Op het moment dat je last krijgt van symptomen of klachten die kunnen wijzen op maagkanker, en eventueel daarbij nog te maken hebt met de risicofactoren, dan is het altijd verstandig om dit met je huisarts te bespreken. Aan de hand van je medische geschiedenis en het klachtenbeeld zal de arts dan bepalen of er nader onderzoek moet worden verricht.
Onderzoeken
Om de diagnose maagkanker te kunnen stellen kunnen verschillende medische onderzoeken worden uitgevoerd zoals:
Gastroscopie
In een groot deel van de gevallen zal de diagnose maagkanker aan de hand van een gastroscopie kunnen worden gesteld. Een gastroscopie is een kijkoperatie waarbij er een minuscule camera met behulp van een flexibele slang via de slokdarm in de maag wordt gebracht. De binnenzijde van de slokdarm en de maag kunnen op deze manier goed in beeld worden gebracht. Bovendien kan de arts biopten (klein stukjes weefsel) wegnemen om later in het laboratorium microscopisch te onderzoeken. Kwaadaardige cellen kunnen zo eenvoudig worden ontdekt en de diagnose maagkanker kan met zekerheid gesteld worden.
Bloedonderzoek
Bloedarmoede is één van de aandoeningen die door middel van bloedonderzoek aan het licht kunnen komen. In het geval van maagkanker kan bloedarmoede ontstaan door langdurig bloedverlies. Verder zal het bloedonderzoek de behandeld arts veel vertellen over de algehele conditie van de betreffende patiënt. Het is overigens niet mogelijk om maagkanker met behulp van bloedonderzoek aan te tonen. Wel kan het stadium van de maagkanker worden vastgesteld zodat de meest passende behandeling in gang kan worden gezet.
CT-scan
Om nauwkeurig vast te stellen in welke stadium de maagkanker is beland wordt in de regel een zogenaamde CT-scan gemaakt. Een CT-scan wordt een zogenaamd beeldvormend onderzoek genoemd waarbij röntgenstraling, vaak in combinatie met een contrastvloeistof, worden gebruikt om een goed beeld te krijgen van de maag, en dikwijls eveneens van de lever. Er worden een aantal gedetailleerde foto’s gemaakt die laten zien wat het formaat is van de tumor en of er sprake is van doorgroei naar omliggende weefsels of organen. Uitzaaiingen in andere delen van het lichaam kunnen ook door middel van een CT-scan aan het licht worden gebracht.
Endo-echografie
Een inwendige echo die uit wordt gevoerd tijdens een gastroscopie wordt aangeduid als een endo-echografie. Aan de endoscoop, die voor de gastroscopie wordt gebruikt, zit een minuscuul echoapparaatje bevestigd. Aan de hand van dit onderzoek kan vast worden gesteld hoever de tumor door de wand van de maag is gegroeid.
Behandelen
Hoe eerder maagkanker wordt vastgesteld, hoe groter de kans is op genezing. Op het moment dat er daadwerkelijk sprake is van maagkanker dan zullen de onderzoeksuitslagen bepalend zijn voor het individuele behandelplan dat wordt opgesteld. Bij het maken van het behandelplan zal verder ook rekening worden gehouden met de leeftijd en de lichamelijke conditie van de patiënt in kwestie.
Afhankelijk van het stadium van de maagkanker zal een arts, uiteraard in overleg met de betreffende patiënt, besluiten om een curatieve- of een palliatieve behandeling in gang te zetten.
- Curatieve behandeling: is gericht op genezing en bestaat uit het operatief wegnemen van de tumor en het weefsel er omheen. In bepaalde gevallen zal er worden gekozen om de operatie te combineren met andere aanvullende behandelingen zoals radio- of chemotherapie.
- Palliatieve behandeling is gericht op het afremmen van de kanker en het verminderen van de klachten. Er kan worden besloten om operatief in te grijpen, radio- of chemotherapie te geven of een combinatie van een aantal behandelingen te gebruiken.
In vrijwel alle gevallen zal bij maagkanker operatief worden ingegrepen zonder dat vooraf altijd bepaald kan worden of het een curatieve- of een palliatieve behandeling gaat worden. Tijdens het opereren zal pas duidelijk worden of de maagtumor, en eventuele uitzaaiingen, volledig kunnen worden weggehaald.
