Hoewel darmkanker als één van de meest ernstige vormen van kanker kan worden bestempeld, is deze doorgaans wel goed te genezen. Wel is voor een goede genezingskans een vroegtijdige ontdekking noodzakelijk. Wat de precieze oorzaak van darmkanker is, is tot op de dag van vandaag nog niet volledig duidelijk. Wel is bij ongeveer 5 tot 10 procent van de gevallen bekend dat erfelijke factoren een belangrijke rol spelen. Bij deze patiënten komt darmkanker meer in de familie voor.
Niet erfelijke darmkanker
Indien er sprake is van een niet erfelijke vorm van darmkanker dan lijken diverse omgevingsfactoren een rol te spelen. Vooral de eet- en leefgewoontes in de westerse wereld lijkt de kan som deze vorm van darmkanker te vergroten. In niet westerse gebieden op aarde komt dikke darmkanker dan ook aanzienlijk minder voor. Immigranten die naar westerse landen verhuizen zullen echter al in de tweede of derde generatie even vaak te maken kunnen krijgen met darmkanker als de autochtone bevolking.
Belang herkenning symptomen
De kans op genezing van darmkanker hangt sterk samen met het moment van ontdekking. Hoe eerder de ziekte immers aan het licht komt, hoe beter deze te genezen is en dus hoe groter de kans is dat je deze vorm van kanker overleeft.
Alarmsignalen
Om darmkanker op tijd te kunnen ontdekken is het dus van essentieel belang dat zowel artsen als mogelijke patiënten de alarmsignalen leren herkennen die kunnen wijzen op de aanwezigheid van deze ziekte.
Elk mens heeft zo nu en dan wel eens te maken met stoelgang- en/of darmklachten. Deze klachten zullen over het algemeen toegeschreven kunnen worden aan het eten van bepaald voedsel, stress of een darminfectie. Vaak zal dat weinig reden zijn om je ongerust te maken. Dit verandert echter op het ogenblik dat deze klachten langer dan twee weken aan blijven houden of wanneer er bloed bij de ontlasting zit. In dergelijke gevallen is het absoluut aan te raden om contact op te nemen met je huisarts.
Symptomen
Er zijn enkele symptomen die mogelijk de aanwezigheid van darmkanker kunnen verraden. Dit wil overigens niet meteen zeggen dat, wanneer je te maken krijgt met deze klachten, je ook daadwerkelijk lijdt aan darmkanker maar medisch onderzoek is dan wel vereist om dit uit te sluiten.
Hoewel deze klachten ook op dikke darmkanker kunnen wijzen, zijn er nog tal van andere oorzaken voor aan te wijzen. Bloed in je ontlasting is in alle gevalleen een reden om een afspraak te maken bij je huisarts. In alle andere gevallen zul je je huisarts moeten raadplegen als de klachten meer dan twee weken aan blijven houden.
Extra risico
Er zijn mensen die extra alert dienen te zijn op de symptomen van darmkanker. Zij hebben namelijk een verhoogde kans op het ontwikkelen van deze vorm van kanker. Een aantal factoren die de kans op darmkanker vergroten zijn ondermeer:
- In de familie komt al een geval, of gevallen, van darmkanker voor.
- Mensen boven de 50 lopen een groter risico om darmkanker te ontwikkelen dan jongeren. Dit wil overigens niet zeggen dat bij jong volwassenen en tieners de ziekte helemaal niet voor kan komen.
- Personen die in het verleden al eens eerder met darmkanker te maken hebben gehad, hebben een grotere kans op het opnieuw ontwikkelen van deze kankervorm. Regelmatige controles moeten daarom zorgen voor een vroege opsporing.
- In de dikke darm worden de meeste tumoren gevormd uit zogenaamde poliepen. Dit zijn woekeringen van het slijmvlies dat zich op de darmwand bevindt. Gelukkig zijn de meeste poliepen goedaardig en groeien dus niet uit tot een tumor.
- Chronische ontstekingen van de darm, zoals bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa zullen de kans op darmkanker in een geringe mate verhogen. Door een regelmatige controle kan echter deze vorm van kanker in een vroeg stadium worden ontdekt en behandeld bij deze groep patiënten.
- Als je te zwaar bent is de kans dat er zich darmkanker ontwikkelt groter dan wanneer je een normaal lichaamsgewicht hebt.
- Onvoldoende lichaamsbeweging is een risicofactor voor het ontstaan van darmkanker. Elke dag genoeg bewegen zal dit risico dus kunnen verkleinen.
- Het voedingspatroon zoals dat bekend is in de meeste westerse landen zal de kans op darmkanker vergroten. Zo zullen de volgende factoren de kans om deze vorm van kanker te krijgen vergroten:
- het eten van rood vlees,
- het eten van voorbewerkt vlees,
- het vaak eten van dierlijk vet,
- het eten van verbrand of verkoold vlees.
- Roken.
- (Overmatig) gebruik van alcoholische dranken.
Darmonderzoek
Diverse klachten kunnen aanleiding zijn om te besluiten een darmonderzoek uit te voeren. Wanneer je last hebt van één van de volgende symptomen kan een onderzoek van je darmen vaak meer duidelijkheid bieden:
- Er is voortdurend bloed of slijm aanwezig in je ontlasting.
- De samenstelling van je ontlasting verandert.
- De frequentie van je ontlasting is veranderd.
- De ontlasting is teerachtig en zwart van kleur.
- De eetlust is minder geworden.
- Na het eten heb een ongewoon gevoel ter hoogte van je borstbeen. Het lijkt alsof het voedsel blijft steken in de slokdarm.
- Constant last van pijnklachten in je buik.
- Je verliest lichaamsgewicht om een onverklaarbare reden.
- Voortdurende vermoeidheid.
- Duizeligheid.
- Er wordt bloed opgegeven.
- Chronisch last van de hik.
Poliepen
In een groot deel van de gevallen zal darmkanker ontstaan uit een poliep. Hoewel de meeste poliepen goedaardig zijn, kan er een enkeling uitgroeien tot een kwaadaardige darmtumor. Het is dus essentieel om vroegtijdig dergelijke poliepen op te sporen en te verwijderen. In de regel zullen poliepen aan het licht worden gebracht door een darmonderzoek. Dit onderzoek kan plaatsvinden naar aanleiding van bepaalde klachten maar ook preventief (omdat er bijvoorbeeld al gevallen van darmkanker in de familie van de patiënt voorkomen)