Je kent waarschijnlijk een heleboel belangrijke waarden, cijfers en nummers zonder problemen uit je hoofd opzeggen, zoals je leeftijd, je geboortedatum en je telefoonnummer. Maar weet je ook hoe hoog je bloeddruk is, wat het gehalte is van je lage-dichtheid lipoproteïne (LDL) cholesterol of welk getal er kleeft aan je body-mass index (BMI)? Hoe zit het met je middelomtrek, je bloedsuikerspiegel of triglyceridelevel? Wat nog belangrijker is, weet je hoe hoog al deze waarden zouden moeten zijn in een ideale situatie? Wanneer je dit weet, dan kan dat je leven soms zelfs redden.
Je bloeddruk, LDL-cholesterol, triglyceriden, BMI, middelomtrek en bloedglucose zijn allemaal risicofactoren voor coronaire hartziekte die je kunt veranderen. Deze veel voorkomende ziekte zorgt elk jaar voor honderdduizenden hartaanvallen en sterfgevallen. De meeste hartaanvallen kunnen echter voorkomen worden op het moment dat mensen hun risicofactoren kennen en deze in de hand weten te houden.
De waarden die hieronder worden besproken, zijn gebaseerd op de interpretatie van het beste wetenschappelijke bewijsmateriaal dat vandaag de dag voor handen is. De mening van je arts kan dan ook enigszins afwijken, en dat is geen enkel probleem omdat hij, of zij, het precies weet hoe je persoonlijke gezondheidssituatie er uitziet. Er zijn overigens wel bepaalde richtlijnen voor de behandeling van deze risicofactoren en dat wil simpelweg zeggen dat de aanbevelingen alleen gebruikt dienen te worden om een oordeel te kunnen vellen. Wat immers het beste is voor de ene mens, is wellicht helemaal niet optimaal voor een ander.
Je hebt echter zelf de controle over de gezondheid van je hart. Indien je ernaar streeft de aanbevolen waarden van deze risicofactoren te bereiken, dan zul je de kans op het ontwikkelen van coronaire hartziekte weten te verkleinen en het krijgen van een hartaanval eveneens tot een minimum kunnen beperken. Dat is de reden waarom deze waarden, en die van jezelf natuurlijk, van groot belang zijn om te kennen. De volgende zes waarden zou je dan ook eigenlijk uit je hoofd dienen te weten:
1. Bloeddruk: 120/80
Je bloeddruk mag niet hoger zijn dan 120/80 mmHg (millimeter kwik). De bovenste waarde geeft de druk weer op momenten dat je hart samentrekt om bloed in je longen en de rest van je lichaam te pompen. De onderste waarde is de druk wanneer je hart zich weer ontspant en opnieuw gevuld wordt met bloed.
Zodra de bloeddruk hoger wordt dan 120/80 mmHg, dan zal de hartspier harder moeten pompen om zijn werk te kunnen doen. Hoe harder het hart echter pompt, hoe dikker het zal worden. Een verdikte hartspier kan echter niet efficiënt kunnen pompen. Er zijn eveneens aanwijzingen dat bloed dat onder een hoge bloeddruk door de slagaders stroomt de slagaderwanden zal beschadigen en de ontwikkeling van coronaire hartziekte zal versnellen.
Hoe hoger de bloeddruk is, hoe gevaarlijker het dus wordt. Je weet wellicht niet dat dit proces gaande is, een stijgende bloeddruk zorgt namelijk niet voor symptomen. (Dat is de reden waarom een arts bij ieder bezoek je bloeddruk op zal meten.)
Als uw bloeddruk hoger is dan 120/80 mmHg, dan kan je arts veranderingen in je manier van leven aanbevelen, zoals het hebben van meer lichaamsbeweging, om deze weer te verlagen. Op het moment dat de bloeddruk hoger is dan 140/90, hebben een heleboel mensen eveneens één of meer bloeddrukverlagende geneesmiddelen nodig om deze weer naar beneden bij te stellen.
2. LDL-cholesterol: 100
LDL-cholesterol (low-density lipoprotein) is de primaire vorm van vet die in de bloedsomloop circuleert en die zich tegen de wanden van ader af kan gaan zetten. In een ideale situatie zou je LDL-gehalte niet hoger moeten zijn dan 100 mg / dL (milligram per deciliter) en zeker beneden de 130 mg / dL dienen te blijven. Net zoals bij de bloeddruk geldt ook nu weer: hoe hoger de waarde is, hoe groter de kans op het ontstaan van een hartaanval.
De concentratie LDL en andere vetten in je bloed kan gemeten worden door middel van een basisbloedonderzoek. Je zou dit onderzoek bij voorkeur om de vijf jaar uit moeten laten voeren vanaf een leeftijd van 20 jaar. Dit zal uiteraard vaker moeten gebeuren wanneer je arts dat aanbeveelt. Op het ogenblik dat je LDL hoger is dan dit eigenlijk hoort te zijn, dan kun je in uw leven veranderingen aanbrengen om deze waarde naar beneden bij te stellen. Sommige mensen hebben eveneens een cholesterolverlagend geneesmiddel nodig om dit doel te kunnen bereiken.
3. Triglyceriden: 150
Triglyceriden zijn een andere vorm van vet die in de bloedbaan circuleren en een rol lijken te spelen bij allerlei hartaandoeningen. Hoe ze het hart beïnvloeden, wordt tot op heden nog steeds niet helemaal begrepen. Triglyceriden zullen toenemen wanneer je eenvoudige koolhydraten binnenkrijgt, zoals suikers, brood, gebak en alcohol. De meeste mensen merken dat het verlagen van deze koolhydraten in hun dieet de triglyceridenwaarden eveneens naar beneden bij kunnen stellen.
4. BMI: 18.5-24.9
De body mass index (BMI) is een waarde die betrekking heeft op je gewicht, en die aan is gepast aan je lichaamslengte. Overmatig vet zorgt ervoor dat het hart harder moet werken en dat de bloeddruk zal verhogen. Overgewicht verlaagt bovendien de concentratie van “goed” HDL (high-density lipoprotein) -cholesterol dat ervoor helpt zorgen dat het slechte cholesterol uit de slagaders wordt afgevoerd. Uiteindelijk kan dus te veel extra vet het metabool syndroom veroorzaken, een opeenstapeling van risicofactoren, en leiden tot diabetes. Diabetes is op zijn beurt een belangrijke oorzaak voor het ontstaan van hartaandoeningen.
5. Tailleomtrek: 81 of 94
Overgewicht hebben zal een gevaar voor je gezondheid opleveren. Het hebben van een zogenaamde appelvorm is zelfs nog gevaarlijker dan wanneer je je je extra kilo’s rondom je heupen draagt. Een bredere taille wordt immers in verband gebracht met hogere ontstekingswaarden in het lichaam. Deze ontstekingen kunnen op hu beurt weer zorgen voor het ontstaan van hartziekten. Boven een leeftijd van 35, dienen vrouwen te streven naar een middelomtrek van 81 centimeter of minder. Voor mannen is het belangrijk om een taille van 94 centimeter of minder te hebben nadat ze de leeftijdsgrens van veertig zijn gepasseerd.
6. Nuchtere bloedglucose: 100
De hoeveelheid suiker in je bloed na acht uur vasten kan de waarschijnlijkheid bepalen dat je diabetes zult ontwikkelen. Het verband tussen diabetes en coronaire hartziekte is namelijk zo sterk dat, wanneer je lijdt aan diabetes, de kans groot is dat je eveneens een hartziekte zult gaan ontwikkelen, zelfs wanneer er geen andere risicofactoren aanwezig zijn. Bloedglucosespiegels worden gemeten met behulp van een snelle bloedtest en dienen minder dan 100 mg / dL te bedragen. Wanneer je bloedsuikergehalte hoger is, dan kun je dat door lichaamsgewicht te verliezen vaak naar beneden bijstellen.
