Furunkel

Een furunkel, vaak ook wel een steenpuist genoemd, is een huidinfectie die zal beginnen in van een haarzakje of een talgklier. Aanvankelijk zal de huid rood kleuren in het gebied waar de infectie zich bevindt en vervolgens zal er zich een harde knobbel gaan vormen. Na ongeveer vier tot zeven dagen zal deze knobbel wit worden, terwijl er zich pus onder de huid op gaat hopen.

De meest voorkomende plaatsen op het lichaam waar furunkels kunnen verschijnen, zijn:

• het gezicht,
• de nek,
• de oksels,
• de schouders,
• de billen.

Op het ogenblik dat er zich meerdere steenpuisten in een groepje hebben gevormd, dan is er sprake van een meer ernstige infectievorm, je kunt dan spreken van een karbonkel.

Oorzaken van een furunkel

De meeste furunkels zijn een gevolg van een besmetting met een (stafylokokken)bacterie. Zodra deze bacterie je lichaam binnen weet te drinken via kleine sneetjes of wondjes in de huid, of via een haar naar het haarzakje weet te reizen, dan kan dit resulteren in een infectie die uitgroeit tot een steenpuist.

De volgende gezondheidsproblemen zullen iemand extra vatbaar maken voor huidinfecties, zoals de vorming van een furunkel:

• diabetes (suikerziekte),
• problemen die betrekking hebben op het immuunsysteem,
• Slechte voedingsgewoontes,
• Slechte (persoonlijke) hygiëne,
• Blootstelling aan agressieve chemische stoffen die de huid zullen irriteren.

Symptomen van een furunkel

Een furunkel zal beginnen als een harde, rode, pijnlijke knobbel die normaal gesproken circa één centimeter in doorsnee zal zijn. Enkele dagen na het ontstaan van de eerste symptomen zal de knobbel echter zachter worden, maar ook in grootte toenemen en meer pijn gaan doen. Al snel zal er zich dan een holte gaan vormen die zich met pus vult. Dit zal gebeuren op de op de top van de furunkel. Bij een ernstige infectie zul je echter te maken krijgen met de volgende symptomen:

• De huid rondom de steenpuist zal geïnfecteerd zijn. Dit deel van de huid zal dan ook rood kleuren, pijnlijk zijn, warm aanvoelen en op zijn gezwollen.
• Er kunnen zich meerdere steenpuisten rondom de oorspronkelijke furunkel gaan vormen.
• Je kunt koorts krijgen.
• De lymfeklieren in de nabijheid van de furunkel kunnen op gaan zetten.

Wanneer dien je medische hulp in te schakelen met een furunkel?

In de volgende gevallen dien je, als je last van een steenpuist hebt, een arts te raadplegen:

• Je hebt koorts gekregen.
• Je lymfeklieren zijn opgezet.
• De huid rondom de furunkel wordt rood, of er zijn rode striemen zichtbaar.
• De pijn neemt toe en wordt ernstig,
• De furunkel verdwijnt niet vanzelf,
• Een tweede furunkel is verschenen,
• Je bent bekend met een hartruis, diabetes, een probleem met je immuunsysteem of je gebruikt medicatie die je afweer onderdrukt (hierbij kun je denken aan corticosteroïden of chemotherapie) en je krijgt last van een steenpuist.

In de meeste gevallen zal een furunkel echter geen directe noodhulp vereisen. Wanneer je gezondheid echter niet al te best is en je een hoge koorts in combinatie met koude rillingen ontwikkelt, naast deze huidinfectie, dan is het wel noodzakelijk dat je snel de eerste hulpafdeling van een ziekenhuis gaat bezoeken en je situatie laat beoordelen.

Onderzoeken en tests bij een furunkel

Een arts kan de diagnose furunkel stellen aan de hand van een lichamelijk onderzoek dat hij, of zij, uit heeft gevoerd. Talloze delen van het lichaam kunnen echter aan worden gedaan door een dergelijke infectie van de huid, dus sommige artsen zullen dan ook het nodig vinden om een onderzoek of test aan te vragen om andere delen van je lichaam te kunnen beoordelen voordat ze daadwerkelijk een furunkel zullen diagnosticeren.

Behandelen van een furunkel: huismiddeltjes

Je kunt warme kompressen aanbrengen opeen steenpuist of het aangedane deel van je huid in warm water laten weken. In beide gevallen zal de pijn verminderen en zul je het pus helpen om naar de oppervlakte te komen. Op het moment dat de steenpuist eenmaal “rijp” is, dan zal deze vanzelf openbarsten. Wanneer dit gebeurt, dan bestaat er overigens een grote kans dat je jezelf opnieuw gaat besmetten. In de regel zal het openbarsten van een steenpuist plaatsvinden binnen 10 dagen nadat de eerste symptomen zich aan hebben gediend. Je kunt een warm kompres maken door een washandje in warm water te laten dompelen en het overtollige water eruit te knijpen voordat je dit op de aangedane huid legt.

Indien de steenpuist pus gaat lekken, dan dien je de huid met een antibacteriële zeep te reinigen totdat alle pus is verdwenen en daarna maak je de plaats schoon met behulp van een steriel gaasje dat je hebt gedrenkt in ontsmettingsalcohol. Nadat de aangedane huid helemaal schoon is, dien je er een medicinale zalf (bij voorkeur één die een antibioticum bevat) op aan te brengen en het geheel te verbinden met een verband. Het aangedane deel van de huid moet je vervolgens twee tot drie keer op een dag reinigen en warme kompressen gebruiken totdat de wond goed is genezen. Laat een furunkel echter in geen geval openbarsten door er met een naald, of ander scherp voorwerp, in te prikken. Dit kan namelijk de infectie alleen maar erger maken.

Medische behandeling van een furunkel

Indien jij of je arts bezorgd is over de ernst van de infectie, dan kunnen er aanvullende bloedonderzoeken uit worden gevoerd. De arts kan eventueel antibiotica voorschrijven wanneer de huidinfectie ernstig van aard is. Indien de steenpuist door een arts leeg is gemaakt, dan kan er een monster van het pus op kweek worden gezet om op die manier de soort bacterie te achterhalen dat verantwoordelijk is geweest voor het ontstaan van deze infectie en kan de arts beoordelen of het nodig is om een geschikt antibioticum voort te schrijven.

En hoe verder?

Of de furunkel nu thuis open is gebarsten of door een arts leeg is gemaakt, je dient in beide gevallen het besmette deel van de huid twee tot drie keer op een dag grondig blijven reinigen totdat de wond helemaal is genezen. Om een nieuwe infectie te voorkomen dien je een antibiotische zalf aan te brengen na de reiniging en het geheel af te dekken met behulp van een steriel gaasje en een verband. Indien het aangedane gebied rood wordt of eruit gaat zien alsof het opnieuw geïnfecteerd is, dan dien je altijd contact op te nemen met je huisarts.

Voorkomen van een furunkel

Om steenpuisten te helpen voorkomen, dien je de volgende richtlijnen in acht te nemen:

• Was zorgvuldig de kleding, het beddengoed en de handdoeken van iemand die geïnfecteerd is met één of meerdere furunkels.
• Reinig en behandel kleine wondjes van de huid altijd grondig.
• Houd er een goede persoonlijke hygiëne op na.
• Probeer een zo gezond mogelijk leven te leiden.

Vooruitzichten bij een furunkel

Het gros van de furunkels zal vaak verdwijnen nadat je deze met behulp van een simpele huisremedie hebt behandeld. Indien je de situatie echter ziet verslechteren, of er meerdere steenpuisten ontstaan, dan is medische zorg inschakelen doorgaans geen overbodige luxe.