Te lage bloedsuikerspiegel (hypoglykemie)

Een lage bloedsuikerspiegel, in de medische wereld ook wel een hypoglykemie genoemd, kan een gevaarlijke aandoening zijn. Een lage bloedsuikerspiegel kan bijvoorbeeld voorkomen bij mensen met diabetes die geneesmiddelen gebruiken waarmee de insulinespiegel in het lichaam wordt verhoogd. Te veel van dit soort medicijnen nemen, maaltijden overslaan, minder eten dan je normaal doet of meer bewegen dan je gewend bent, kan leiden tot een sterke daling van de bloedsuikerspiegel in dit soort gevallen.

Bloedsuiker wordt ook vaak aangeduid met de term glucose. Glucose is een vorm van suiker die in voedsel voorkomt en die dient als een belangrijke energiebron voor het lichaam van de mens en een heleboel dieren. Koolhydraatrijke voedingsmiddelen, zoals rijst, aardappelen, brood, koekjes, granen, fruit, groenten en melk, zijn slechts enkele van de glucosebronnen voor het lichaam.

Nadat je hebt gegeten, zal de glucose op worden genomen in de bloedbaan, waar het naar alle cellen van je lichaam zal worden vervoerd. Een hormoon dat insuline wordt genoemd, en dat wordt geproduceerd in de alvleesklier, speelt een cruciale rol bij het energieverbruik van de cellen. Op het ogenblik dat je meer glucose eet dan je lichaam eigenlijk nodig heeft, dan zal dit op worden geslagen in de lever en de spieren, of zal het worden omgevormd tot vetten zodat het op een later tijdstip als energiebron kan worden gebruikt.

Indien je niet voldoende glucose binnenkrijgt, dan zal het lichaam niet op een normale manier kunnen functioneren. Op de korte termijn hebben mensen die geen insulineverhogende medicijnen gebruiken genoeg glucose om de bloedsuikerspiegel te kunnen handhaven en de lever kan, als dat nodig is, ook glucose aanmaken. Voor personen die wel deze specifieke medicijnen gebruiken, kan een daling van de bloedsuikerspiegel op korte termijn echter veel problemen met zich meebrengen. De bloedsuikerspiegel wordt als laag beschouwd op het ogenblik dat deze onder de 3,8 millimol per liter (mmol/l) komt. Een directe behandeling van een lage bloedsuikerspiegel is van cruciaal belang om te voorkomen dat er zich meer ernstige symptomen gaan ontwikkelen.

Symptomen van een hypoglykemie

De symptomen van een lage bloedsuikerspiegel kunnen zich uit het niets aandienen. Je kunt onder andere te maken krijgen met klachten als:

• wazig zicht,
• een hoge hartslag,
• plotselinge stemmingswisselingen,
• plotselinge nervositeit,
• vermoeidheid die niet verklaard kan worden,
• een bleke huid,
• hoofdpijn,
• hongergevoel,
• trillen,
• duizeligheid,
• (hevig) zweten,
• moeite met slapen,
• tintelend gevoel op de huid,
• moeite hebben met helder denken,
• concentratieverlies,
• verlies van het bewustzijn, en in ernstige gevallen toevallen en zelfs een comateuze toestand.

Mensen die lijden aan de aandoening hypoglykemische onbewustheid weten niet dat hun bloedsuikerspiegel aan het dalen is. Op het moment dat je deze aandoening hebt, dan kan je bloedsuikerspiegel ongemerkt gaan dalen en zul je dus, als er niet direct een behandeling plaatsvindt, flauw kunnen vallen, een toeval krijgen of zelfs in een comateuze toestand terechtkomen.

Een zeer lage bloedsuikerspiegel dient absoluut te worden gezien als een medisch noodgeval. Zodra iemand in je nabijheid diabetes heeft en hij, of zij, last krijgt van milde tot matige symptomen van een hypoglykemie, dan dien je deze persoon 15 gram licht verteerbare koolhydraten te laten eten of drinken. Je zou dan bijvoorbeeld kunnen denken aan:

• een half glas vruchtensap,
• een half glas frisdrank (geen light variant),
• 1 eetlepel honing
• 4 of 5 zoute crackers,
• 3 of 4 stukken hard snoepgoed,
• 3 of 4 glucosetabletten,
• 1 eetlepel suiker.

Wanneer iemand een hevige reactie laat zien, bijvoorbeeld door het bewustzijn te verliezen, dan is het van cruciaal belangrijk om een ​​medicijn (glucagon) toe te dienen en met spoed contact op te nemen met de hulpdiensten. Mensen die een verhoogd risico lopen op een lage bloedsuikerspiegel, dienen dan ook met hun behandeld arts overleggen of het nodig is dat zij een recept krijgen voor dit middel. Verder is het van levensbelang om te weten dat je iemand, die bewusteloos is, nooit iets via de mond toe moet dienen. Hierdoor kan deze persoon immers gemakkelijk stikken.

Oorzaken van ene hypoglykemie

Een lage bloedsuikerspiegel kan een ​​aantal oorzaken hebben. In de meeste gevallen is het echter een neveneffect van de behandeling van diabetes. Diabetes beïnvloedt namelijk het vermogen van het lichaam om insuline te gebruiken. Insuline zou je kunnen beschouwen als een sleuteltje dat de cellen open maakt en de glucose naar binnen laat als energiebron. Mensen die lijden aan diabetes gebruiken uiteenlopende behandelingen om hun lichaam te helpen de glucose die in hun bloed zit te gebruiken. Zo zijn er ondermeer medicijnen die oraal ingenomen moeten worden om de insulineproductie te triggeren, maar ook zijn er injecties met insuline mogelijk om de bloedsuikerspiegel op peil te houden.

• Op het ogenblik dat je te veel van dit soort geneesmiddelen gebruikt, dan kan je bloedsuikerspiegel te laag worden. Mensen kunnen echter ook last krijgen van een lage bloedsuikerspiegel krijgen bij het plannen van een maaltijd, terwijl ze daar niet voldoende van eten.
• Door maaltijden over te slaan, minder te eten dan normaal of te eten later dan je gewend bent, terwijl je de medicatie wel op het normale tijdstip inneemt, kan eveneens een verlaging van de bloedsuikerspiegel tot gevolg hebben.
• Ongepland extreem veel lichamelijke inspanningen leveren zonder daarvoor voldoende gegeten te hebben kan ook een daling van de bloedsuikerspiegel veroorzaken.
• Het drinken van alcohol als je medicijnen voor de behandeling van diabetes gebruikt, kan ook leiden tot een lage bloedsuikerspiegel, in het bijzonder als je de drank het voedsel laat vervangen. Wanneer het lichaam namelijk probeert om de alcohol kwijt te raken, zal het lastiger worden om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden.

Andere oorzaken van een hypoglykemie

Je hoeft geen diabetes te hebben om een ​​lage bloedsuikerspiegel te kunnen ontwikkelen. Een aantal andere oorzaken van een lage bloedsuikerspiegel zijn bijvoorbeeld:

• Het gebruik van bepaalde medicijnen, zoals kinine,
• sommige ziektes of aandoeningen, zoals hepatitis of nieraandoeningen,
• een tumor die de productie van insuline stimuleert,
• stoornissen in de hormoonhuishouding, zoals bijnierdeficiëntie

Diagnose lage bloedsuikerspiegel stellen

Indien je het vermoeden hebt dat er sprake is van een lage bloedsuikerspiegel, dan is het belangrijk om uw bloedsuiker direct te (laten) controleren. Wanneer je zelf geen meetapparaat hebt, maar je wel diabetes medicatie gebruikt die de aanmaak van insuline verhoogt, dan dien je in overleg te gaan met je behandeld arts over het aanschaffen van een dergelijke bloedglucosemeter.

• Wanneer je vaak een lage bloedsuiker hebt, bijvoorbeeld enkele keren per week, moet je direct je behandeld arts raadplegen om het te bepalen wat de reden daarvan zou kunnen zijn. De arts zal het consult doorgaans beginnen met het doornemen van je medische geschiedenis, vragen te stellen over je eetgewoonten en meer te weten te komen over de klachten die je ervaart. Als je geen diabetes hebt, maar wel vermoedt dat je een hypoglykemie hebt, dan kun je eveneens je behandeld arts raadplegen en de symptomen bespreken. Je arts zal dan waarschijnlijk lichamelijk onderzoek verrichten en daarbij een drietal criteria in gedachten houden om een ​​lage bloedsuikerspiegel te diagnosticeren. Deze omvatten drie criteria zijn:
• Klachten en symptomen van een lage bloedsuikerspiegel: de arts kan je bijvoorbeeld opleggen dat je gaat vasten, of voor de duur van een langere periode te stoppen met drinken en eten, zodat de symptomen van een lage bloedsuiker kunnen worden waargenomen.
• Documentatie van lage bloedsuikerspiegel: op welke momenten heb je last van de klachten of symptomen. De arts zal een bloedtest uitvoeren om je bloedsuikerspiegel in een laboratorium te laten analyseren. Verder zal de arts willen weten of de klachten en symptomen weer verdwijnen op het ogenblik dat in je bloed het suikergehalte wordt verhoogd. Het is dus mogelijk dat je een bloedglucosemeter mee naar huis krijgt. Dit is een klein bloedtestapparaatje waarmee je je bloedsuikerspiegel gedurende een bepaalde tijd kunt volgen. Uiteraard krijg je vooraf de nodige instructies hoe je de bloedsuikerspiegel dien te testen en op welke momenten van de dag je deze dient te controleren. Hierbij kun je denken aan bloedsuikercheck direct na het ontwaken en na het gebruik van een maaltijd. Om een ​​bloedglucosetest uit te voeren, moet je een klein prikje in je vinger geven (alles wat je daarvoor nodig hebt wordt geleverd bij het bloedglucosemetertje). Vervolgens leg je een klein beetje bloed op een speciaal teststrookje dat je in de meter moet plaatsen.

Wanneer je geen bloedsuikermetertje bij de hand hebt, maar wel bekend bent met diabetes en symptomen hebt van een lage bloedsuikerspiegel, dan kunnen deze symptomen vaak al voldoende zijn om een lage bloedsuikerspiegel te diagnosticeren. Je dient er dan eveneens voor te zorgen dat direct een behandeling in gang zet. Je kunt hiervoor de tips gebruiken die we hierboven hebben gegeven in de vorm van het eten of drinken van 15 gram koolhydraten. Na circa 15 minuten dien je overigens de bloedsuikerspiegel weer een keer te testen en indien deze niet is gestegen, dan moet je de behandeling met 15 gram koolhydraten nog een keer herhalen. Als de bloedsuikerspiegel wederom niet reageert, dan moet je contact opnemen met je behandeld arts, of met de hulpdiensten.

Op het ogenblik dat je twijfels hebt, dan is een behandeling altijd aan te raden. Symptomen van een lage bloedsuikerspiegel worden namelijk vaak erger wanneer deze onbehandeld blijven. Maak een afspraak om een ​​arts te raadplegen wanneer je lijdt aan diabetes en vaak last hebt van een lage bloedsuikerspiegel, of als je de symptomen hebt die bij een lage bloedsuikerspiegel horen, zelfs als je niet aan diabetes lijdt.

Behandeling van een hypoglykemie

Op het moment dat de bloedsuikerspiegel te laag is, is het eten van koolhydraten de sleutel om je weer goed te gaan voelen. Indien je diabetes hebt, dan dien je bij een lage bloedsuikerspiegel altijd een kleine snack bij de hand te houden waarin veel koolhydraten zitten. Deskundigen op dit gebied bevelen aan dat deze snack minstens 15 gram koolhydraten dient te bevatten. Een aantal geschikte snacks om bij je te hebben zijn onder andere:

• Mueslirepen,
• Vers fruit,
• Gedroogde vruchten,
• Vruchtensap
• Pretzels,
• Koekjes.

Het is ook mogelijk om glucosetabletten in te nemen op het moment dat je bloedsuikerspiegel snel verhoogd moet worden omdat deze te laag is. Deze tabletten zijn zonder recept te verkrijgen. Het is overigens wel van belang dat je altijd goed checkt hoeveel gram suiker er in elke tablet zit voordat je deze in gaat nemen. Je moet immers proberen om 15 tot 20 gram koolhydraten binnen te krijgen als je te maken hebt met een te lage bloedsuikerspiegel. Na het eten van koolhydraatrijk voedsel, of het innemen van de glucosetablet, moet je 15 minuten wachten voordat je je bloedsuiker opnieuw kunt testen. Indien de bloedsuikerspiegel niet wil stijgen, dan dien je nog eens 15 gram koolhydraten te eten, of een ​glucosetablet in te nemen. Je blijft dit herhalen totdat er wel een stijging van de bloedsuikerspiegel waargenomen kan worden. Wanneer je regelmatig een geplande maaltijd uitstelt, dan doe je er goed om een kleine snack te eten als je last krijgt van een lage bloedsuikerspiegel. Je moet er echter ook voor zorgen dat je niet te veel gaat eten omdat dat juist weer kan leiden tot te hoge suikerspiegel in je bloed.