Bacteriële infecties zijn duidelijk anders dan alle overige vormen van infectie. Op de eerste plaats zit dit verschil in de ziektekiem die de infectie zal veroorzaken: bacteriën. Bacteriën zijn eencellige organismen waarvan er ontelbare in, en op, het lichaam van de mens, maar ook op dieren, planten en alle andere zaken die aanwezig zijn op aarde, leven. Dit kunnen “goede” bacteriën zijn die de diverse systemen helpen om optimaal te functioneren (zoals de systemen die in je lichaam zorgen voor de spijsvertering), maar ook zijn er “slechte” bacteriën die infecties kunnen veroorzaken. Wanneer je het geheel bekijkt dan zul je zien dat slechts minder dan één procent van alle bacteriën op aarde in staat zal zijn om mensen ziek te maken.
Verschillen tussen bacteriën en virussen
Bacteriën en virussen hebben als overeen komst dat ze infecties kunnen veroorzaken, maar de verschillen tussen deze ziektekiemen zijn echter talrijk. Zo zijn virussen bijvoorbeeld een stuk kleiner (maar liefst 10 tot 100 keer kleiner dan een bacterie) en hebben ze bovenal een levende gastheer nodig om zich te vermenigvuldigen en te overleven. Virussen hebben geen daarnaast geen zogenaamde cellulaire structuur; bacteriën hebben dat echter wel. Om die reden zullen bacteriën als levende organismen worden betiteld, terwijl virussen als niet-levend gezien worden.
Wat de behandeling betreft, zullen antibiotica in staat zijn om bacteriën te doden (met uitzondering van de meeste zogenaamde Gram-negatieve bacteriën), virussen daarentegen worden niet gedood door antibiotica. Om virussen aan te pakken worden echter weer zogeheten antivirale middelen gebruikt. Deze middelen zullen op hun beurt bacteriën niet aantasten.
Naast bacteriën en virussen kunnen ook een aantal organismen zorgen voor het ontstaan van infecties bij de mens, zoals:
- protozoa,
- schimmels,
- wormen,
- prionen (infectieuze eiwitten).
Vormen van bacteriële infecties
De ernst van bacteriële infecties is voor een belangrijk deel gebaseerd op het soort bacteriën dat iemand ziek heeft gemaakt, samen met de algemene gezondheidstoestand van de persoon in kwestie en een heleboel andere factoren die de infectie op een positieve- of negatieve manier kunnen beïnvloeden.
Bacteriële infecties kunnen uiteenlopen van minder ernstig ziek zijn, zoals bij een keel- of oorontstekingen, tot meer ernstige (en zelfs levensbedreigende) aandoeningen zoals hersenvliesontsteking (meningitis) en hersenontsteking (encefalitis). Een aantal van de meest voorkomende bacteriële infecties zijn bijvoorbeeld:
- Salmonella is een soort infectie die in verband kan worden gebracht met een voedselvergiftiging, die in het bijzonder wordt veroorzaakt door niet-tyfusale salmonallaebacteriën die aan worden getroffen in het darmkanaal van de mens en een aantal andere dieren.
- Escherichia coli (E. coli) is een bacteriesoort die gewoonlijk aan wordt getroffen in de darmen. Van bepaalde E. coli stammen is bekend dat deze ziektes in het spijsverteringkanaal kunnen veroorzaken.
- Tuberculose is een erg besmettelijke ziekte die door bacteriën veroorzaakt wordt die Mycobacterium tuberculosis worden genoemd en die voor ernstige aantasting van de longen, maar ook andere organen, kunnen zorgen.
- Methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) is een bacterie die resistent is geworden voor antibiotica. Een besmetting met deze bacterie kan een dodelijke afloop hebben, in het bijzonder bij mensen waarvan het immuunsysteem niet, of niet optimaal, functioneert.
- Clostridium difficile (C. diff) is een bacterie die normaliter in de darmen aan zal worden getroffen en die ziektes in het spijsverteringskanaal kan veroorzaken op momenten dat er sprake is van een overmatige groei (zoals wanneer een antibioticum andere soorten darmbacteriën heeft gedood).
- Bacteriële longontsteking (pneumonie): dit is een vorm van longontsteking die veroorzaakt kan worden door een breed scala aan bacteriën.
- Bacteriële vaginose betreft een infectie van de vagina waarbij symptomen als jeuk, afscheiding en pijnlijk urineren waargenomen kunnen worden.
- Vibrio vulnificus is een zeldzame, “vleesetende” bacterie die aangetroffen kan worden in warm zeewater.
- Heliobacter pylori (H. pylori) is een bacteriesoort die in verband kan worden gebracht met maagzweren en chronische maagontsteking (gastritis).
- Bacteriële hersenvliesontsteking (meningitis) is een niet-virale vorm van een ziekte die veroorzaakt wordt door diverse bacteriesoorten. Een infectie kan leiden tot een ontsteking van de hersenen, de hersenvliezen en het ruggenmerg.
- Gonorroe is een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) die veroorzaakt wordt door een bacterie die Neisseria gonorrhoeae wordt genoemd.
Behandelen van bacteriële infecties
De meeste bacteriële infecties dienen behandeld te worden met behulp van antibiotica. De bepaling van het juiste antibioticum is gebaseerd op de bactiesoort(en) die bij de infectie betrokken zijn. De diagnose kan worden gesteld door het uitvoeren van bloed- of urinetesten, ondanks dat deze in bepaalde gevallen alleen maar op een vermoeden gegrond zijn (op basis van de beoordeling van de symptomen en de omstandigheden die tot het ontwikkelen van de betreffende infectie hebben geleid).
Op het moment dat je een bacteriële infectie op hebt gelopen en antibiotica nodig hebt, dan is het van groot belang om de voorgeschreven geneesmiddelen te gebruiken zoals de arts je dat heeft verteld. Ook dien je je te houden aan de behandelingsduur van de voorgeschreven middelen om op die manier de kans op het ontstaan van resistentie tegen antibiotica te kunnen verkleinen, of zelfs kunnen voorkomen.
