Jeuk of irritatie op een bepaalde plaats van je lichaam kan zorgen voor het nodige ongemak. Maar op het moment dat je jeuk of irritatie ervaart in een gebied dat zo gevoelig is als de vagina, de schaamlippen (vulva), clitoris en de vaginale opening, dan kan dit in het bijzonder voor een onaangenaam gevoel zorgen. De meeste jeuk en irritatie in de schaamstreek is echter niet ernstig van aard, maar vanwege het feit dat het hier om de symptomen van een infectie zou kunnen gaan, is het toch altijd een goed idee om je huisarts om advies te vragen.
Wat veroorzaakt jeuk, een branderig gevoel en irritatie in en rondom de vagina?
Er zijn verschillende veel voorkomende oorzaken van jeuk, een branderig gevoel en irritatie in en rondom de vagina te noemen, onder andere:
- Bacteriële vaginose. Het is normaal dat er een gezonde mengeling van bacteriën in de vagina leven. Maar er kunnen op die plaats ook slechte bacteriën gaan groeien, die uiteindelijk zelfs tot een infectie kunnen leiden. Behalve jeuk, zijn er nog een aantal andere symptomen die samen kunnen gaan met een dergelijke bacteriële vaginose, te weten:
- ontsteking,
- een branderig gevoel,
- afscheiding,
- een vieze visachtige geur.
- Seksueel overdraagbare aandoening (SOA’s). Jeuk en irritatie in en rondom de vagina, maar eveneens andere symptomen, kunnen het gevolg zijn van bijvoorbeeld:
- Chlamydia,
- Genitale herpes,
- Genitale wratten,
- Trichomoniasis,
- Gonorroe
Andere organismen kunnen daarnaast ook een schimmelbesmetting (vaginale candidiasis) veroorzaken. Circa drie op de vier vrouwen zullen op enig moment in hun leven met een schimmelinfectie in dit deel van hun lichaam te maken krijgen. Schimmelinfecties komen ontstaan op het ogenblik dat de schimmel, candida, buitensporig gaat groeien in de vagina en het gebied dat daar omheen ligt. Een zwangerschap, het hebben van geslachtsgemeenschap, het gebruik van antibiotica en een verzwakt immuunsysteem kunnen er allemaal voor zorgen dat vrouwen meer kans hebben om een dergelijke schimmelinfectie te ontwikkelen. Behalve klachten als jeuk en irritatie, zal een schimmelinfectie er ook voor zorgen dat er een dikke, witte vaginale afscheiding wordt geproduceerd.
- Menopauze. De daling van de oestrogeenproductie waar sprake van zal zijn aan het einde van de vruchtbare jaren van een vrouw kan ervoor zorgen dat de wand van de vagina dunner wordt en uit gaat drogen. Dit kan op zijn beurt weer leiden tot jeuk en irritatie. Het dunner worden van de vaginawand is eveneens een probleem dat kan ontstaan bij sommige vrouwen die borstvoeding geven.
- Chemische irriterende stoffen. Een aantal chemische stoffen, die onder andere in crèmes, vaginale douches, condooms, anticonceptieschuim, (vaginale) reinigingmiddelen, zeep, geparfumeerd toiletpapier en wasverzachters voor kunnen komen, kunnen de vagina en het gebied daar omheen gaan irriteren.
- Lichen sclerose. Dit is een zeldzame aandoening die ervoor zorgt dat er dunne witte vlekken op de huid ontstaan, in het bijzonder op de huid rondom de schaamlippen. Deze vlekken kunnen permanent het gebied rondom de vagina schade toebrengen. Het is het meest waarschijnlijk dat vrouwen die in de postmenopauze zitten eerder deze aandoening zullen ontwikkelen.
Hoe wordt jeuk, een branderig gevoel en irritatie in en rondom de vagina behandeld?
Vaginale jeuk en irritatie worden doorgaans vanzelf weer beter. Echter, op het moment dat de jeuk en/of de irritatie aan blijft houden, ernstig van aard is of telkens terugkeert na een behandeling, dan is het verstandig om een afspraak te maken met je huisarts. De arts kan dan een (inwendig) lichamelijk onderzoek uitvoeren en waarschijnlijk ook een monster van de ontlading nemen om de oorzaak van het probleem aan het licht te brengen.
Hoe vaginale ongemakken worden behandeld, hangt natuurlijk ook altijd af van welke aandoening verantwoordelijk is voor het probleem:
- Vaginose en SOA’s worden behandeld met behulp van antibiotica of met antiparasitaire middelen.
- Schimmelinfecties worden behandeld met behulp van antischimmelmedicatie. Deze middelen dienen in de vagina in te worden gebracht, bijvoorbeeld in de vorm van een crème, een zalf of een zetpil, of ze worden oraal ingenomen. Je kunt dit soort geneesmiddelen tegenwoordig steeds vaker zonder doktersrecept, en in verschillende doses, kopen. Zo zijn er eendaagse, driedaagse en zevendaagse behandeling op de markt gebracht om vaginale schimmelinfectie aan te pakken. Indien je echter nog nooit eerder last van een schimmelinfectie hebt gehad, dan is het goed om van te voren je huisarts te raadplegen, het op eigen houtje gaan gebruiken van zelfzorgmiddelen wordt dan ook in dit soort gevallen sterk afgeraden.
- Aan de menopauze gerelateerde vaginale jeuk en irritatie kan worden behandeld met behulp van een oestrogeencrème, -tabletten of een vaginale ring die dit hormoon afgeeft.
- Andere vormen van vaginale jeuk en irritatie kunnen reageren op steroïdencrèmes of -lotions, die ontstekingen remmen. Een op doktersrecept verkrijgbare sterke steroïdencrème kan de irritatie die voortkomt van lichen sclerose eveneens verlichten.
- Bij jonge meisjes is het van cruciaal belang om jeuk, een branderig gevoel of irritatie in en rondom de vagina aan de huisarts te melden, omdat deze symptomen mogelijk zouden kunnen wijzen op seksueel misbruik.
Bestaan er huismiddeltjes voor jeuk, een branderig gevoel en irritatie in en rondom de vagina?
Hieronder hebben we een aantal tips voor je verzameld voor het voorkomen en het zelf behandelen van vaginale jeuk en irritatie:
- Gebruik geen geparfumeerde inlegkruisjes, maandverband, toiletpapier, crèmes, douche- en badproducten, vrouwelijke sprays in of rondom je vagina, maar vermijd daarnaast ook het gebruik van vaginale douches.
- Gebruik alleen water en een ongeparfumeerde zeep of reinigingsmiddel om je uitwendige geslachtsdelen geregeld mee schoon te maken. Doe dit echter niet meer dan één keer op een dag. Doe je dit vaker, dan kan de vaginale droogheid namelijk toe gaan nemen.
- Veeg, na een toiletbezoek, je billen altijd van voor naar achter schoon.
- Draag katoenen onderbroekjes of slips (en dus geen synthetische stoffen) en trek bovendien elke dag schoon ondergoed aan.
- Gebruik geen vaginale douches.
- Verschoon de luiers van babymeisjes geregeld om de kans op irritatie te verkleinen.
- Gebruik condooms wanneer je geslachtsgemeenschap hebt zodat je een besmetting met een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) kunt voorkomen.
- Op het ogenblik dat je last hebt van vaginale droogheid, dan dien je een vaginale moisturizer te gaan gebruiken. Breng verder een glijmiddel op waterbasis aan voordat je seks gaat hebben.
- Vermijd het hebben van geslachtsgemeenschap totdat je symptomen beter zijn geworden, of beter nog helemaal zijn verdwenen.
- Voorkom dat je gaat krabben omdat je op die manier gemakkelijk het gebied in en rondom je vagina verder kunt irriteren.
