Vrouwenwortel (Caulophyllum thalictroides) is een kruid dat doorgaans wordt verkocht in de vorm van een voedingssupplement. Het kruid wordt echter al eeuwenlang gebruikt als medicijn door de inheemse volkeren in Amerika. In sommige gevallen wordt er zelfs gesproken van een baarmoedertonicum genoemd (omdat vrouwenwortel een stof bevat die helpt bij het verbeteren van de spierspanning in de baarmoeder). Hoewel het feit dat vrouwenwortel toe wordt gepast in de alternatieve geneeskunde met als doel de gezondheid van vrouwen te verbeteren, zijn er toch ook enige zorgen vanwege de schadelijke effecten die het gebruik van dit kruid met zich mee kan brengen.
Het gebruik van vrouwenwortel
Doordat er wordt vermoed dat vrouwenwortel de ongecontroleerde samentrekkingen van de spieren (zogenaamde spierspasmen) kan onderdrukken, wordt het kruid vaak gebruikt binnen de alternatieve geneeskunde om krampen te verlichten. Hierbij kun je onder andere denken aan de verlichting van menstruatiepijn en maagkrampen. Voorstanders van het gebruik van vrouwenwortel suggereren eveneens dat het kruid kan helpen bij het behandelen van een aantal andere medische aandoeningen en kwalen. Hierbij kun je onder andere denken aan het behandelen van:
- Koliek,
- Constipatie,
- De hik,
- Gewrichtsaandoeningen, zoals reumatische artritis,
- Menstruatiepijn,
- Het premenstrueel syndroom (PMS),
- Keelpijn.
Daarnaast wordt beweerd dat vrouwenwortel de menstruatie kan bevorderen, de bloedsomloop kan stimuleren, de urinestroom kan verhogen en tevens als een laxeermiddel dienst kan doen. Vanwege de gedachte dat vrouwenwortel de spierspanning in de baarmoeder kan laten toenemen, wordt het kruid binnen de volksgeneeskunde eveneens aangewend als hulpmiddel bij bevallingen.
De voordelen van vrouwenwortel
Tot op de dag van vandaag er maar zeer beperkte wetenschappelijk bewijs voor handen dat de vermeende gezondheidsvoordelen van vrouwenwortel zou kunnen staven. Het beschikbare onderzoek naar de gezondheidseffecten van het kruid hebben betrekking op een studie die dateert van 2012 en uitgevoerd werd door Evidence-Based Complementary en Alternative Medicine. Uit dit onderzoek is gebleken dat bepaalde verbindingen die voorkomen in vrouwenwortel ontstekingen kunnen verminderen. Verder kon er door de uitvoering van een reeks laboratoriumexperimenten, die werden uitgevoerd in 2012, vast worden gesteld dat het vrouwwortelextract het tot uiting komen van bepaalde ontstekingsbevorderende cellen kan remmen. Hoewel de onderzoekers concluderen dat vrouwenwortel een veelbelovende rol zou kunnen gaan spelen bij het behandelen van ontstekingsgerelateerde ziekten, ontbreekt er nog nader onderzoek naar de ontstekingsremmende effecten van het kruid. Om de positieve effecten van vrouwenwortel te kunnen staven zal er dus nog meer wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd dienen te worden.
Vrouwenwortel en aangeboren afwijkingen
Sommige onderzoeken hebben aan het licht gebracht dat het gebruik van vrouwenwortel tijdens de zwangerschap kan leiden tot het ontstaan van geboorteafwijkingen. Dit staat te lezen in een rapport, dat gepubliceerd werd in 2008 in Canadian Journal of Clinical Pharmacology. Onderzoekers kwamen tot deze conclusie door de analyse van beschikbare onderzoeken naar het gebruik en de veiligheid van vrouwenwortel tijdens zwangerschap en het geven van borstvoeding. Hun bevindingen laten zien dat vrouwenwortel effecten kan hebben die de fysiologische ontwikkeling van de foetus kunnen verstoren op het moment dat het kruid gedurende de zwangerschap worden gebruikt.
Daarnaast vonden de onderzoekers eveneens een aantal casusrapporten dat het gebruik van vrouwenwortel tijdens de bevalling in verband konden brengen met het aantal gevallen van een beroerte, hartfalen en andere ernstige hart- en vaataandoeningen. Gezien deze bevindingen stellen de onderzoekers dan ook dat het gebruik van vrouwenwortel tijdens de zwangerschap gepaard dient te gaan met uiterste voorzichtigheid en enkel en alleen onder medisch toezicht mag plaatsvinden.
Voorbehoud
Het gebruiken van vrouwenwortel kan een aantal bijwerkingen met zich meebrengen. Hierbij kun je onder andere denken aan:
- pijn op de borst,
- diarree,
- verhoogde bloedsuikerspiegel,
- hoge bloeddruk.
Bovendien bestaat er een reële kans dat het gebruik van vrouwwortel een heleboel gezondheidsproblemen kan verergeren, zoals angina pectoris (pijn op de borst), diabetes en een hoge bloeddruk. Vanwege het feit dat bepaalde stoffen, die in vrouwenwortel voorkomen, oestrogeenachtige effecten kunnen hebben, kan het gebruik van dit kruid schadelijk zijn voor mensen met hormoongevoelige aandoeningen (zoals hormoonafhankelijke kankers, endometriose en vleesbomen).
Verder dien je altijd in gedachten te houden dat supplementen niet zijn getest op veiligheid en dat voedingssupplementen voor een groot deel niet gereguleerd zijn. In sommige gevallen kan het product dan ook doses afgeven die afwijken van de genoemde gespecificeerde hoeveelheid voor een bepaald kruid. In andere gevallen kunnen producten vervuild zijn met andere stoffen, zoals metalen.
Alternatieven voor vrouwenwortel
Een groot aantal andere natuurlijke stoffen kunnen de gezondheid van vrouwen helpen verbeteren. Zo is er bijvoorbeeld bewijs gevonden dat soja opvliegers kan verminderen bij vrouwen in de menopauze, maar ook botten kunnen versterken en de kans op borstkanker enigszins verkleinen.
Indien je een natuurlijk middel wilt gaan gebruiken om menstruatiepijn te verlichten, dan kun je wellicht het gebruik van middelen als omega-3 vetzuren, gember en dong quai (een kruid dat wordt gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde) in overweging nemen. Een massage of acupressuursessie ondergaan kan eveneens helpen om menstruatiekrampen te verzachten. Onderzoek doet verder vermoeden dat aromatherapie waarbij etherische oliën van lavendel, kruidige salie en roos worden ingezet, kan helpen om menstruatiekrampen af te laten nemen.
Waar is vrouwenwortel te vinden?
Wanneer je op zoek bent naar producten die vrouwenwortel bevatten dan kun je terecht in een heleboel natuurvoedingswinkels en -winkels die gespecialiseerd zijn in de verkoop van kruidenproducten. De vrouwenwortel wordt meestal in de vorm van voedingssupplementen verkocht. Vandaag de dag kun je overigens ook bij steeds meer online winkels terecht voor de aanschaf van vrouwenwortel.
Het gebruik van vrouwenwortel
Vanwege het feit dat onderzoek naar de effecten en de veiligheid van vrouwenwortel slechts beperkt aandacht krijgt, is het nu absoluut nog te vroeg om dit kruid aan te bevelen als wijze van behandeling voor elke aandoening. Op het moment dat je van plan bent om vrouwenwortel te gaan gebruiken, dan is het absoluut aan te raden om dit eerst met je behandeld arts te bespreken. Verder is het van cruciaal belang om je te beseffen dat zelfbehandeling en zelfzorg, en daardoor reguliere zorg te vermijden of uit te stellen, ernstige gevolgen met zich mee kan brengen. Dit wordt dan ook met klem afgeraden.
