Ogentroost (Euphrasia officinalis) is een wilde plant die van oorsprong in Europa voorkomt. Het is een plant die al eeuwenlang gebruikt wordt in de kruidengeneeskunde en meestal aangeprezen wordt als een natuurlijk middel tegen oogproblemen. Zo wordt in de volksgeneeskunde ogentroost dikwijls als ingrediënt gebruikt in oogdruppels, oogspoelingen of kompressen die op de ogen dienen te worden gelegd. Er bestaan echter de nodige zorgen over het gebruik van dergelijke middelen en eventuele infecties, irritatie en andere oogproblemen die erdoor kunnen ontstaan. Ogentroost bevat echter ook bepaalde verbindingen, de zogenaamde tannines, die ontstekingsremmende eigenschappen lijken te hebben.
Het gebruik van ogentroost
Ogentroost wordt dikwijls gebruikt voor het behandelen van aandoeningen en kwalen aan de ogen, zoals bindvliesontsteking (conjunctivitis) en vermoeide ogen. Van het kruid wordt echter ook beweerd dat het zou helpen bij de behandeling van een heleboel andere gezondheidsproblemen, zoals onder andere:
- Allergieën,
- Verkoudheid,
- Hoesten,
- Oorpijn,
- Hoofdpijn,
- Bijholteontsteking (sinusitis),
- Keelpijn,
De gezondheidsvoordelen van ogentroost
Tot op de dag van vandaag is er nog maar zeer weinig wetenschappelijk bewijs voor handen als het gaat om de vermeende gezondheidsvoordelen van ogentroost. Het beschikbare onderzoek dat stamt uit 2000 heeft betrekking op een kleinschalige studie, die gepubliceerd werd in Journal of Alternative and Complementary Medicine, heeft zich gericht op de effectiviteit van ogentroost als behandelvorm van bindvliesontsteking.
Voor deze studie werden 65 mensen die last hadden van bindvliesontsteking (conjunctivitis) met oogdruppels behandeld waarin ogentroost was verwerkt. Deze oogdruppels werden één tot vijf keer per dag toegediend. Tijdens de vervolgonderzoeken, respectievelijk 7 en 14 dagen na het begin van de behandeling, was bij 53 van de proefpersonen een volledig herstel te zien. Nog eens 11 deelnemers aan het onderzoek vertoonden een duidelijke verbetering ten aanzien van hun klachten, zoals roodheid, zwelling en het ervaren van een branderig gevoel. Eén van de proefpersonen sprak echter van een lichte verslechtering van de klachten die kenmerkend zijn voor een bindvliesontsteking.
In een meer recente studie (die in 2014 gepubliceerd werd in Balkan Medical Journalin) waarbij testen uitgevoerd werden op cellen. De gebruikte cellen waren afkomstig van de oppervlaktelaag van het menselijk hoornvlies. Deze studie bracht aan het licht dat ogentroostenextract een ontstekingsremmend effect kan hebben. De onderzoekers zijn dan ook van mening dat de bevinding erop kan duiden dat ogentroost wellicht een rol kan gaan spelen bij de behandeling van ontstekingsgerelateerde oogaandoeningen. Er zal echter nog nader onderzoek gedaan dienen te worden om deze bevinding te staven.
Veiligheid en bijwerkingen van ogentroost
Druppels waarin ogentroost is verwerkt kunnen schadelijk zijn voor bepaalde mensen, zoals voor personen die contactlenzen dragen of waarbij grijze staar (cataract) is verwijderd, maar ook mensen die een hoornvliestransplantatie hebben ondergaan, een ooglaserbehandeling hebben gehad of die andere procedures hebben ondergaan aan hun ogen. Deze mensen doen er dan ook altijd verstandig aan om hun behandeld arts te raadplegen voordat ze ogentroostdruppels gaan gebruiken. Ogentroostdruppels mogen overigens ook niet worden gebruikt zonder dat er vooraf een arts om advies is gevraagd omdat bepaalde producten mogelijk niet steriel zijn en dus ongeschikt zijn voor toepassing in de ogen.
Bij inname van ogentroost kan het kruid bovendien een aantal bijwerkingen met zich meebrengen. Hierbij kun je onder andere denken aan:
- Obstipatie,
- Hoofdpijn,
- Slapeloosheid,
- Misselijkheid,
- Problemen met de ademhaling.
Alternatieven voor ogentroost
Er zijn een aantal manieren om de conditie of de gezondheid van de ogen te verbeteren door gebruik te maken van natuurlijke remedies, alternatieve therapieën en zelfzorgtechnieken. Op het ogenblik dat je bijvoorbeeld last hebt van vermoeide ogen, dan kun je door middel van een aantal simpele oefeningen hier verandering in brengen. Het enige wat je hoeft te doen is de oefeningen in je dagelijkse routine in te bouwen.
Voor hulp bij het behandelen van het droge ogen syndroom (één van de meest voorkomende oogafwijking), zou je meer omega-3 vetzuren kunnen gaan gebruiken. Onderzoek dat tot nu toe is uitgevoerd wijst immers uit dat omega-3-vetzuren (gamma-linoleenzuur, eicosapentaeenzuur en docosahexaeenzuur) de symptomen van het droge-ogen-syndroom eveneens weten te verlichten.
Daarnaast zijn er eveneens aanwijzingen dat bepaalde natuurlijke remedies je zicht mogelijk kunnen verscherpen. Uit onderzoek is aan het licht gekomen dat de stof luteïne de oogwerking van zowel gezonde volwassenen als bij mensen die last hebben van leeftijdsgebonden maculairedegeneratie (een voorname oorzaak van blindheid) kan verbeteren. Luteïne is meestal te koop als voedingssupplement, maar de stof komt ook van nature voor in een heleboel fruit en groentesoorten die een diepgroene, oranje of gele kleur.
Er is bovendien een onderzoek voor handen dat suggereert dat het gebruik van blauwe bosbessen kan helpen bij de behandeling van groene staar (glaucoom) en bescherming kan bieden tegen oogproblemen die dikwijls gepaard gaan met diabetes en een hoge bloeddruk. Het kruid ginkgo biloba lijkt eveneens veelbelovend te zijn als het gaat om het behandelen van groene staar.
Supplementen zijn echter in het gros van de gevallen niet getest op veiligheid. Tevens zal, vanwege het feit dat voedingssupplementen voor een belangrijk deel niet gereguleerd zijn, de inhoud van bepaalde producten een afwijking kunnen vertonen met de informatie die op het etiket staat vermeld. Je dient er verder rekening mee te houden dat de veiligheid van supplementen bij zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, kinderen en mensen met medische aandoeningen of die medicijnen gebruiken, niet vast is gesteld. Op het moment dat je van plan bent om ogentroost te gaan gebruiken, dan is het altijd verstandig om van tevoren dit te overleggen met je behandeld arts. Zelfbehandeling van een aandoening en het vermijden of uitstellen van reguliere zorg kan namelijk ernstige gevolgen hebben.
Waar is ogentroost te vinden?
Producten die ogentroost bevatten worden in een groot aantal natuurvoedingswinkels verkocht, maar ook in winkels die gespecialiseerd zijn in kruidenproducten en in steeds meer webshop kun je vandaag de dag voor dit soort producten terecht.
