Theeboomolie is een essentiële olie die wordt verkregen door middel van zogenaamde stoomdestillatie van de bladeren afkomstig van de Melaleuca alternifolia (de theeboom). Deze boom komt voor in Australië. Van oudsher werden de bladeren van deze boom gebruikt als een vervanger voor thee, en dat verklaart dan ook meteen de naam van de olie zoals die vandaag de dag nog steeds wordt gebruikt. Het medicinaal gebruikte deel van de theeboom is immers de olie die wordt gewonnen uit de bladeren.
Gezondheidsvoordelen van theeboomolie
Tot op de dag van vandaag is het onderzoek dat verricht is naar het gebruik van theeboomolie beperkt gebleven. Op het moment dat je van plan bent om de theeboomolie te gaan gebruiken, dan is het verstandig altijd eerst je behandeld arts te raadplegen. Bovendien dien je er rekening mee te houden dat theeboomolie in geen geval mag worden gebruikt ter vervanging van de reguliere zorg bij de behandeling van een gezondheidsprobleem.
Hieronder hebben we een aantal van de beschikbare onderzoeken naar de werking van theeboomolie voor je op een rijtje gezet en van een korte toelichting voorzien.
Voetschimmel
Een willekeurig gecontroleerde studie heeft het gebruik van een oplossing van 25 procent theeboomolie, een 50 procent theeboomolie-oplossing en een placebo onderzocht onder 158 proefpersonen die last hadden van voetschimmel. Nadat het middel twee keer per dag, voor de duur van 4 weken, aan was gebracht bleken de twee theeboomolie-oplossingen duidelijk meer effectief te zijn dan een placebo. In de groep die de 50 procent theeboomolie gebruikte was 64 procent genezen, dit in vergelijking met 31 procent van de proefpersonen die behoorden tot de placebogroep. Vier mensen die de theeboomolie gebruikten, trokken zich echter terug uit het onderzoek omdat ze dermatitis (een huidontsteking) hadden ontwikkeld (die echter verbeterde na het stopzetten van het gebruik van de theeboomolie). Behalve het ontstaan van de huidontsteking waren er geen significante bijwerkingen waar te nemen tijdens de uitvoering van dit onderzoek.
Meer over theeboomolie en voetschimmel:
Schimmelinfectie van de teennagels
Een willekeurig gecontroleerd onderzoek, dat gepubliceerd werd in Journal of Family Practice, heeft gekeken naar het effect van een tweemaal daagse toediening van 100 procent theeboomolie ten opzichte van het effect van een 1 procent clotrimazole-oplossing (een plaatselijk aan te brengen antischimmelmiddel) onder 177 proefpersonen die last hadden van een schimmelinfectie van de teennagels. Na een behandelperiode van 6 maanden bleek dat de theeboomolie even effectief was als het reguliere antischimmelmiddel. Tot deze conclusie kwamen de onderzoekers op basis van een klinische beoordeling en gemaakte teennagelkweken.
Een andere willekeurig gecontroleerde studie onderzocht de werkzaamheid en de veiligheid van een crème die 5 procent theeboomolie en 2 procent butenafinehydrochloride bevat en die werd verstrekt aan 60 mensen die last hadden van een schimmelinfectie van de teennagels.
Na een behandeling van 16 weken liet 80 procent van de proefpersonen die de crème gebruikten een significante verbetering zien, dit in vergelijking met geen enkele verbetering in de placebogroep. Bijwerkingen die waar werden genomen bestonden uit een milde ontsteking.
In een derde dubbelblinde studie werd de effectiviteit van 100 procent theeboomolie vergeleken met een plaatselijk aan te brengen antischimmelmiddel (clotrimazol). Bij dit onderzoek waren in totaal 112 mensen betrokken met allemaal een schimmelinfectie van de teennagels. De onderzoeksresultaten lieten zien dat de theeboomolie even effectief was als de schimmelwerende stof.
Acne
Een enkele blinde studie die willekeurig uit werd gevoerd door de afdeling Dermatologie in het Royal Prince Alfred Hospital in Australië heeft de effectiviteit en de tolerantie van 5 procent theeboomoliegel vergeleken met die van 5 procent benzoylperoxidelotion. Het onderzoek werd gehouden onder 124 mensen die last hadden van een milde tot matige vorm van acne. Proefpersonen in allebei de groepen merkten een significante afname van ontstoken en niet-ontstoken acne-laesies (open en gesloten mee-eters) op gedurende de behandelperiode die drie maanden in beslag nam. Dit ondanks dat de theeboomolie minder effectief bleek te zijn dan de benzoylperoxide. Hoewel de theeboomolie in het begin meer tijd nodig had om effect te oogsten, waren er wel minder bijwerkingen waar te nemen bij gebruikers van deze olie. In de benzoylperoxidegroep had 79 procent van de proefpersonen echter last van bijwerkingen, zoals jeuk, een branderig gevoel, huidirritatie en een droge huid. Onderzoekers merkten dan ook terecht op dat er veel minder bijwerkingen waargenomen konden worden binnen de groep die theeboomolie hadden gebruikt.
Roos
Een enkelblind uitgevoerd onderzoek heeft het gebruik van 5 procent theeboomolieshampoo of een placebo onderzocht onder 126 mensen die last hadden van een lichte tot matige vorm van roos. Na een behandeling van 4 weken wist de theeboomolieshampoo de klachten van roos aanzienlijk terug te dringen. Het is dus heel goed mogelijk om roos op een natuurlijke manier aan te pakken (zowel met behulp van theeboomolie als met een aantal andere remedies die afkomstig zijn uit de kruidengeneeskunde).
Algemeen gebruik van theeboomolie
De theeboom kent een lange, traditionele gebruiksgeschiedenis. Australische Aboriginals gebruikten de bladeren van de theeboom onder andere voor het helen van snijwonden, brandwonden en infecties. Ze deden dit door de bladeren te verpulveren en deze vervolgens aan te brengen op de aangedane plek op het lichaam.
Theeboomolie bevat bestanddelen die terpenoïden worden genoemd en waarvan vast is gesteld dat deze een ontsmettende (antiseptische) en een schimmelgroeiremmende werking hebben. De verbinding terpinen-4-ol is hiervan de meest voorkomende en van deze stof wordt vermoedt dat deze verantwoordelijk is voor de grootste antimicrobiële werking van de theeboomolie.
Mensen gebruiken theeboomolie voor de behandeling van diverse aandoeningen en kwalen, zoals onder andere:
- acne
- voetschimmel
- schimmelinfectie van de teennagels
- roos
- mee-eters
- cystische acne
- vaginitis
- candida
- tandvleesaandoening
- als desinfectans (antisepticum)
- steenpuisten,
- wratjes,
- ringworm,
- luizen,
- eczeem,
- psoriasis,
- schimmelinfecties.
Voorbehoud
Een onderzoek heeft aan het licht gebracht dat theeboomolie hormoonspiegels kan veranderen. Er zijn drie caserapporten geweest van plaatselijk aangebrachte theeboomolieproducten die een niet te verklaren borstvergroting bij jongens veroorzaken. Mensen met hormoongevoelige kankers, maar ook zwangere of zogende vrouwen dienen eveneens altijd het gebruik van theeboomolie vermijden.
In bepaalde gevallen hebben mensen allergische reacties op theeboomolie, deze reacties kunnen variëren van lichte contactdermatitis tot het ontstaan van ernstige blaren en huiduitslag. Theeboomolie mag nooit inwendig worden gebruikt of ingenomen, zelfs niet als het gaat om kleine hoeveelheden. Het product kan namelijk een verminderde werking van het afweersysteem tot gevolg hebben, maar ook kun je last krijgen van diarree en mogelijk zelfs een levensbedreigende aantasting van het centrale zenuwstelsel (hierbij ontstaat er eerst een overmatige sufheid, slaperigheid, verwarring en uiteindelijk een comateuze toestand). Theeboomolie kan, zoals elke essentiële olie, door de huid op worden genomen. Het mag niet onverdund op de huid worden gebruikt omdat zelfs kleine hoeveelheden al tot toxiciteit leiden. Op het ogenblik dat je symptomen ervaart die kunnen wijzen op een overdosering:
- overmatige slaperigheid,
- sufheid,
- slecht coördinatievermogen,
- diarree,
- braken,
dan dien je met spoed medische hulp in te schakelen. Theeboomolie dient overigens altijd te worden vermeden wanneer je zwanger bent of borstvoeding geeft. Ook moet theeboomolie altijd veilig worden opgeborgen en buiten het bereik van kinderen en huisdieren worden bewaard.
Waar is theeboomolie te vinden?
Theeboomolie is meestal te koop als een pure essentiële olie. De olie kan echter ook een ingrediënt zijn van crèmes, zalven, lotions, zeep en shampoos. Theeboomolie dien je overigens niet te verwarren met Chinese theeolie, cajeputolie, kanuka-olie, manuka-olie, ti-boomolie of niaouli-olie.