Myocarditis is de medische benaming van een ontstekingsziekte van de hartspier, in de regel zal deze worden veroorzaakt door infecties, immuunziekten of gifstoffen (toxines). In ernstige gevallen kan myocarditis leiden tot een permanente beschadiging van het hart en dan in het bijzonder tot gedilateerde cardiomyopathieen hartfalen (met andere woorden naar een hartfalen waarbij verwezen wordt naar een ontstekingsziekte van de hartspier).
Symptomen van myocarditis
De symptomen die het gevolg zijn van myocarditis kunnen variëren in ernst van extreem mild tot extreem ernstig. De symptomen hebben echter de neiging om samen te hangen met de ernst van de ontsteking van de hartspier. Milde symptomen worden in verband gebracht met mildere gevallen van myocarditis, terwijl meer ernstige symptomen in de meeste gevallen een significant ontstekingsproces laten zien.
Bij een groot aantal mensen is myocarditis een relatief milde en zelfbeperkte ziekte met maar weinig symptomen. In sommige gevallen kan iemand die lijdt aan een hartaandoening een griepachtige ziekte lijken te hebben die binnen een week of twee weer is verdwenen. In de meer significante gevallen zullen er actuele cardiale symptomen waar te nemen zijn. Pijn op de borst kan bijvoorbeeld een duidelijk aanwezig symptoom zijn. Op het moment dat de myocarditis ernstig genoeg wordt om hartfalen te veroorzaken, dan kunnen ook symptomen als kortademigheid (dyspneu) en oedeem (ophoping van vocht) in de benen en voeten ontstaan, evenals alle overige problemen die je kunt ervaren als je aan hartfalen lijdt.
Zo nu en dan heeft myocarditis snel, ernstig en onomkeerbaar hartfalen tot gevolg. Er kunnen hartritmestoornissen optreden tijdens de acute vorm van myocarditis. Deze hartritmestoornissen kunnen van bijna elk type zijn, dus zowel bradycardie (trage hartritmes) als tachycardie (snelle hartritmes), maar ook atriale fibrillatie en ventriculaire tachycardie. Deze hartritmestoornissen zullen in de meeste gevallen verdwijnen zodra de acute myocarditis ook is verdwenen.
Wat zijn de oorzaken van myocarditis?
Een groot aantal oorzaken van myocarditis zijn al vastgelegd en houden onder andere in:
- Infecties met een heleboel infectiebronnen, zoals virale infecties, bacteriële infecties, de ziekte van Lyme, schimmelinfecties, parasitaire infecties en toxoplasmose.
- Systemische immuun- of inflammatoire ziekten, zoals lupus, sarcoïdose, inflammatoire aandoeningen aan de darmen, postpartumcardiomyopathie (myocarditis na het krijgen van een baby) en de ziekte van Graves.
Hoe wordt de diagnose myocarditis gesteld?
De diagnose van myocarditis wordt in de regel gesteld zodra een arts aanwijzingen uit diverse bronnen heeft verzameld, onder andere de symptomen waar de patiënt mee te maken heeft en de resultaten van een lichamelijk onderzoek, het elektrocardiogram (dat dikwijls karakteristieke veranderingen laat zien) en uiteenlopende bloedtesten (zoals verhoogde hartenzymen, abnormale bloedtellingen, abnormale reumatologische screeningstesten of virale bloedonderzoeken). Op het moment dat er symptomen van hartfalen aanwezig zijn, dan kan een echocardiogram erg zinvol zijn bij het beoordelen van de mate van schade aan het hart. Zo nu en dan is zelfs een biopsie van de hartspier nodig om de omvang en de soort ontsteking in de hartspier vast te kunnen stellen.
Hoe wordt myocarditis behandeld?
De behandeling van myocarditis zal op de eerste plaats gericht zijn op het identificeren en behandelen van de onderliggende oorzaak. Het is bijvoorbeeld van cruciaal belang om een onderliggende infectie met de juiste geneesmiddelen te behandelen, om een onderliggende auto-immuunziekte actief te behandelen of om de bron van blootstelling aan gifstoffen (toxines, zoals cocaïne of alcohol) weg te halen. Bovendien, wanneer er sprake is van hartfalen, dan dient direct een actieve behandeling voor hartfalen in gang te worden gezet. Bovenal dienen mensen die lijden aan acute myocarditis tijdens deze fase stress of onnodige lichamelijke inspanning te vermijden om zo de werking van het hart te verminderen.
Slotopmerking
In het gros van de gevallen is myocarditis een relatief mild en zelfbeperkt hartprobleem. Maar bij sommige mensen kan myocarditis echter toch leiden tot ernstig hartfalen en dit kan op zijn beurt weer acuut of meer geleidelijk ontstaan. Op het moment dat jij, of iemand van wie je houdt, last heeft van myocarditis, dan is het van belang om samen met de behandeld arts vast te stellen wat de onderliggende oorzaak is. Pas dan zal er namelijk een juiste behandeling mogelijk zijn en kunnen er bovendien nieuwe episodes in de toekomst worden voorkomen.
