In de loop van het laatste decennium hebben uiteenlopende onderzoeken al de nodige bevindingen naar buiten gebracht ten aanzien van de mogelijke cardiovasculaire voordelen van chocolade. Cardiologen hebben echter de neiging om de meest recente berichten met een gezonde mate van scepsis te bekijken omdat bekend is dat keuze van een levensstijl die de gezondheid van het hart en de bloedvaten ten goede komt, in de regel niet aantrekkelijk, lastig of ronduit pijnlijk is. Voor het gros van de mensen zal chocolade dan ook niet voldoen aan één van deze criteria. Maar in de tussentijd is er al wel genoeg bewijsmateriaal verzameld waardoor de meeste cardiologen nu toe zullen geven dat het mogelijk gaat om bepaalde cardiovasculaire voordelen die kleven aan het eten van chocolade.
Het onderzoek naar de gezondheidsvoordelen van chocolade
Uiteenlopende onderzoeken hebben nu een verband aan weten te tonen tussen het eten van chocolade en een verbetering van de cardiovasculaire gezondheid. Dit zijn in de regel observationele onderzoeken en ondanks het feit dat hun conclusies nuttig zijn voor het ontwikkelen van theorieën, kunnen ze geen oorzaak-gevolgverbanden staven. Toch heeft bijna ieder onderzoek die deze kwestie onderzocht heeft gemeld dat er een verband waar te nemen is tussen het eten van chocolade en de gezondheid van het hart en de bloedvaten. Verschillende van deze onderzoeken hebben aan weten te tonen dat het eten van chocolade in verband kan worden gebracht met een verlaagde bloeddruk. Ten minste één onderzoek toonde aan dat vrouwen die chocolade aten een duidelijk verminderd risico hadden op het ontwikkelen van hartfalen.
In het jaar 2011 werd een meta-analyse uitgevoerd die zeven onderzoeken omvatte en die gepubliceerd werd in het British Medical Journal. Uit deze analyse is gebleken dat het eten van chocolade in verband gebracht werd met een vermindering van 39 procent van hart- en vaataandoeningen en een vermindering van de ontwikkeling van een beroerte met 29 procent.
In 2015 is uit een analyse onder 21.000 deelnemers aan de EPIC-Norfolk-studie (Verenigd Koninkrijk) gebleken dat de mensen die de meeste chocolade aten voor de duur van 12 jaar een 11 procent lagere incidentie hadden ten aanzien van coronaire hartziekte en een 25 procent lagere incidentie van cardiovasculair overlijden. Dit in vergelijking tot mensen die in die tijd geen chocolade hadden gegeten.
Je moet je echter goed beseffen dat deze studies niet bewijzen dat het eten van chocolade direct de gezondheid van het hart zal verbeteren, maar ze tonen wel aan dat er een overtuigend verband kan worden gelegd tussen deze twee factoren.
Hoe zit het met het nut van chocolade?
Onderzoekers hebben de theorie ontwikkeld dat het de flavanolen zijn die in chocolade voorkomen die een verbetering van de bloedvaten veroorzaken. Deze flavanolen kunnen de bloedvaten namelijk meer elastisch maken, maar ook de insulinegevoeligheid verbeteren, de viscositeit (kleverigheid) van bloedplaatjes af laten nemen en de bloeddruk verlagen.
Pure (donkere) chocolade bevat meer flavanolen dan de lichtere varianten, dus de meeste gepubliceerde onderzoeken hebben hun rapporten gebaseerd op de pure chocolade. De eerder genoemde recente meta-analyse heeft echter aan weten te tonen dat chocolade in welke vorm dan ook, dus zowel donker als licht, maar ook in de vorm van chocoladerepen, chocoladedranken of chocoladegerechten, in verband kon worden gebracht met cardiovasculair voordeel. De EPIC-Norfolk-studie toonde hetzelfde aan: melkchocolade en donkere chocolade bleken allebei soortgelijke voordelen te bieden.
Hoeveel chocolade is zinvol?
De juiste “dosis” chocolade om van een cardiovasculair voordeel te kunnen profiteren, is echter nog niet vastgesteld. De onderzoeken die een voordeel voor de gezondheid van het hart hebben gemeld, spreken echter in de regel over ongeveer 100 gram chocolade per dag en verder één of andere vorm van chocolade “meer dan één keer in de week” te consumeren.
De meeste onderzoekers die deze vraag onder de loep hebben genomen, zijn tot de conclusie gekomen dat het grootste deel van het voordeel (indien er inderdaad een voordeel is) kan worden verkregen door één of twee keer in de week chocolade te eten.
Het nadeel van chocolade
Er zijn uiteenlopende mogelijke nadelen aan het toevoegen van chocolade aan je dieet die wellicht haaks staan tegenover de mogelijke cardiovasculaire voordelen. Deze nadelen zijn onder andere:
- Observatiestudies zijn in de regel misleidend. Zodra de gerandomiseerde klinische onderzoeken eindelijk af zijn gerond, kan het zijn dat chocolade uiteindelijk toch niet echt een groot voordeel voor het hart op zal leveren.
- Opvallend is dat 100 gram chocolade overeenkomt met circa 500 calorieën. Het toevoegen van 100 gram chocolade aan je dagelijkse dieet (de dosis die voor wordt gesteld door de beschikbare onderzoeken) zal er echter voor zorgen dat je gemiddeld een pond aan lichaamsgewicht per week aan zult komen. Een dergelijk gewichtstoename lijkt dan ook niet echt goed te zijn voor je gezondheid.
- Een heleboel van de chocolade– en cacaoproducten die worden gegeten of gedronken, zelfs als dit pure chocolade betreft, zijn op een manier verwerkt die de meeste flavanolen zal verwijderen. Tot het moment dat de chocoladefabrikanten hun producten gaan etiketteren met de hoeveelheid flavanol, is er geen goede manier om erachter te komen of de producten die worden gegeten ook enig voordeel voor de gezondheid bieden.
- Wanneer je heilig vast wilt blijven houden aan één van die populaire, maar onderling afwijkende voedingsfilosofieën (dat wil zeggen vetarm tegenover koolhydraatarm), dan dien je je goed te beseffen dat chocoladeproducten vol zitten met zowel vet als koolhydraten. Chocolade zal om die reden allebei de dogma’s niet ten goede komen, en de consumptie ervan zal je dan wellicht geen goed gevoel gaan bezorgen.
