Op het moment dat je te maken hebt met momenten waarop je een sneller rtrtslag dan normale hebt, dan kan dit een teken zijn van paroxysmale supraventriculaire tachycardie (PSVT). PSVT is een vrij algemeen type hartritme stoornis. Je kunt er op elke leeftijd last van krijgen en dat is zelfs het geval als je hart verder volkomen gezond is. Door de sinusknoop van het hart worden doorgaans elektrische prikkels verstuurd zodat de hartspier weet op het moment deze dient samen te trekken.
Paroxysmale supraventriculaire tachycardie (PSVT)
Bij PSVT zorgt er echter een ongewoon geleidingsweg van deze prikkel ervoor dat het hart sneller klopt dan eigenlijk het geval zou moeten zijn. De tijd die een dergelijke versneld hartritme aan kan blijven houden, kan variëren van enkele minuten tot een paar uur. Het hart van iemand die last heeft van PSVT kan wel een hartritme hebben van 250 slagen per minuut, terwijl normaal gesproken een hart tussen 60 en 100 slagen per minuut heeft.
PSVT kan weliswaar voor diverse ongemakken en klachten zorgen, maar is in de regel niet levensbedreigend. De meeste mensen hebben zelfs geen langdurige behandeling nodig om de PSVT aan te pakken. In bepaalde gevallen zijn er echter wel medicijnen en medische ingrepen noodzakelijk, dit is in het bijzonder het geval wanneer PSVT de werking van het hart verstoort. De term “paroxysmaal” duidt erop dat het hartritme stoornis alleen van tijd tot tijd plaatsvindt en “tachycardie” betekent dat het hartritme te snel is.
De risicofactoren voor de ontwikkeling van PSVT
PSVT komt bij ongeveer 1 op de 2500 kinderen voor, en kan zelfs worden bestempeld als de meest voorkomende hartritmestoornis bij pasgeborenen en jonge kinderen. Het zogenaamde Wolff-Parkinson-White-syndroom (WPW) is het type PSVT dat meest voorkomt bij deze jonge kinderen. Verder kan van PSVT worden gezegd dat deze hartritmestoornis vaker voorkomt bij volwassenen jonger dan 65 jaar, terwijl mensen ouder dan 65 jaar juist meer kans hebben op het ontwikkelen van voorkamerfibrillatie (VKF) ofwel atriale fibrillatie (AF).
In een gezond hart zal de sinusknoop elektrische prikkels langs een specifieke route sturen en zo het ritme van de hartslagen reguleren. De extra route, waarvan meestal sprake is bij supraventriculaire tachycardie (SVT), kan echter leiden tot de ongewoon snelle hartslag die kenmerkend is voor PSVT.
Daarnaast zijn er bepaalde medicijnen die de kans op het ontwikkelen van PSVT toe laten nemen, bijvoorbeeld als deze hoge doseringen te doses in worden genomen, dan kan het hartmedicijn digitalis (digoxine) tot PSVT leiden. Maar ook in de volgende gevallen bestaat er een verhoogd risico op een PSVT:
- de inname van (te veel) cafeïne,
- de inname van (te veel) alcohol,
- roken,
- het gebruik van drugs,
- het nemen van bepaalde geneesmiddelen om allergische reacties of hoestprikkels tegen te gaan of te verminderen.
Wat zijn de symptomen van PSVT?
De symptomen van PSVT lijken sterk op die van een angstaanval en kunnen onder andere betekenen dat je:
- hartkloppingen krijgt, hoe herken je een normale hartslag?
- een snelle polsslag kunt voelen,
- een beklemmend gevoel, of zelfs pijn, op de borst ervaart,
- angstgevoelens hebt,
- kortademig bent.
In meer ernstige gevallen kan PSVT zorgen voor een gevoel van duizeligheid en zelfs flauwvallen tot gevolg hebben door er sprake is van een minder goede bloedtoevoer naar de hersenen. Het is bovendien heel goed mogelijk dat iemand die last heeft van PSVT de klachten verward met die van een hartaanval, vooral op het moment dat het de eerste keer is dat ze met deze hartritmestoornis te maken hebben. Op het ogenblik dat de pijn op de borst te hevig is, dan dien je altijd met spoed medische hulp in te schakelen zodat een ernstige medische situatie uitgesloten kan worden.
Hoe wordt de diagnose PSVT gesteld?
Indien je tijdens een onderzoek een snelle hartslag hebt, dan kan een arts uiteraard dit meten en als er dan sprake is van een erg hoge hartslag, dan kan PSVT worden vermoed. Om echter de diagnose van PSVT te kunnen stellen, zal een arts een zogenaamd elektrocardiogram (ECG) uit laten voeren. Dit is een elektrisch onderzoek van het hart dat van groot nut kan zijn bij de bepaling van de soort hartritmestoornis de snelle hartslag het gevolg is. PSVT is namelijk maar één van een groot aantal oorzaken dat een ongewoon snelle hartslag op kan wekken. Naast een echocardiogram zal een arts vaak eveneens een echografie van het hart willen bekijken om zo de grootte, de beweging en de structuur van je hart te kunnen beoordelen.
Indien je last hebt van een hartritmestoornis of een afwijkende hartslag hebt, dan kan een arts je doorverwijzen naar een specialist die zich heeft toegelegd op elektrische hartproblemen. Dergelijke artsen worden ook wel elektronfysiologen of elektroncardiologen genoemd. Een dergelijke specialist kan een elektrofysiologisch onderzoek uitvoeren. Dit wil zeggen dat er via je lies speciale draden door een ader naar je hart worden geleid. Op deze manier kan de arts het ritme van je hart goed evalueren en de elektrische routes binnen je hart controleren. Tevens kan de arts de hartslag gedurende een bepaalde periode in de gaten houden, maar dan is het wel nodig dat je ten minste 24 uur een zogenaamde Holter-monitor bij je dient te dragen. In deze periode krijg je ook een aantal sensoren op je borst bevestigd die verbonden zijn met een klein apparaatje dat je hartslag registreert. De arts zal vervolgens de opnamen beoordelen om vast te stellen of er sprake is van PSVT of dat er een ander soort hartritmestoornis aanwezig is.
Hoe wordt PSVT behandeld?
Indien je maar weinig klachten hebt, dan is een behandeling misschien niet eens nodig. Dit is ook het geval wanneer er slechts zo nu en dan een te snel hartritme zich aandient. Een behandeling kan echter wel noodzakelijk zijn op het ogenblik dat je aan een onderliggende aandoening lijdt die de PSVT veroorzaakt of wanneer je last hebt van ernstige symptomen, zoals hartfalen of flauwvallen.
Wanneer je een snelle hartslag hebt, maar de bijbehorende klachten niet te ernstig zijn, dan kan een arts je technieken aanleren waarmee je je hartslag weer normaal kunt krijgen. Het betreft dan doorgaans de zogenaamde Valsalva-manoeuvre die je toe dient te passen. Hierbij sluit je je mond en knijp je je neus dicht, terwijl je probeert tegelijkertijd uit te ademen en druk uit probeert te oefenen alsof je je gaat ontlasten. De manoeuvre dien je altijd zittend uit te voeren met je lichaam naar voren gebogen. Je kunt deze manoeuvre eigenlijk overal uitvoeren en daarmee tot de helft van de gevallen een positief effect weten te bereiken. Indien je niet het gewenste resultaat boekt, dan kun je nog proberen om te hoesten, terwijl je zittend voorover buigt. Het spatten van ijswater in je gezicht is nog een andere techniek waarmee je kunt proberen om je hartslag weer te verlagen.
Behandelingen voor PSVT bestaan in de regel uit het voorschrijven van bepaalde medicijnen die je zullen helpen je hartslag te reguleren. Een procedure die radiofrequentie-katheterablatie wordt genoemd, is ook een veelgebruikte manier om PSVT permanent aan te pakken. Het wordt op dezelfde manier uitgevoerd als een elektrofysiologisch onderzoek met als verschil dat de arts de elektroden kan gebruiken om de elektrische route die de PSVT veroorzaakt uit te schakelen. Op het moment dat de PSVT niet goed op de andere behandelingen reageert, dan kan de arts eveneens besluiten om een pacemaker in je borstkas te plaatsen om zo je hartslag onder controle te krijgen en te houden.
Wat zijn de vooruitzichten voor PSVT?
PSVT is weliswaar niet levensbedreigend, maar wanneer er een onderliggende hartaandoening aanwezig is, dan kan PSVT de kans op congestief hartfalen, angina pectoris of andere hartritmestoornissen toe laten nemen. Je moet je dan ook altijd goed realiseren dat je persoonlijke vooruitzichten af zullen hangen van je algehele gezondheid en de behandelingsopties die in dat geval aangewend kunnen worden.
10 mogelijke oorzaken van een te snelle hartslag
1. Te veel cafeïne: De aanbevolen hoeveelheid cafeïne is meestal maximaal 400 milligram per dag als je een gezonde volwassene bent. Een overdosis cafeïne kan echter ontstaan op het moment dat je meer dan deze hoeveelheid binnen hebt gekregen, bijvoorbeeld door het drinken van een grote hoeveelheid koffie of energiedrink.
2. Paniekstoornis: deze kan ontstaan wanneer je bang bent om paniekaanval te krijgen. Een paniekaanval kan zich aandienen wanneer je opeens een overweldigend angstgevoel ervaart waar je eigenlijk geen duidelijke oorzaak voor aan kunt wijzen. Er wordt gesproken van een paniekstoornis als je meerdere paniekaanvallen hebt meegemaakt of als je na de eerste paniekaanval erg bang bent voor het ontstaan van een nieuwe aanval.
3. Lage bloedsuikerspiegel(hypoglykemie): dit dient eveneens te worden gezien als een medisch noodgeval waarbij dringende zorg noodzakelijk kan zijn. Hypoglykemie, of een lage bloedsuikerspiegel is een mogelijk een ernstige en gevaarlijke aandoening die het meest voorkomt bij mensen die lijden aan diabetes, maar kan ook ontstaan bij mensen die meer bewegen, of minder hebben gegeten, dan ze gewend zijn. Het is dan ook zaak om te achterhalen waar de oorzaak van de te lage bloedsuikerspiegel ligt en op welke wijze je dit kunt voorkomen. Wanneer een hypoglykemie niet wordt behandeld, kan het lichaam uiteindelijk niet meer optimaal functioneren en zul je te maken krijgen met diverse ernstige lichamelijke klachten.
4. Atriale fibrillatie en flutter:zijn onregelmatige hartritmes die ontstaan op het ogenblik dat de boezems van het hart niet regelmatig, of te snel, kloppen. De normale bloedcirculatie kan door het boezemfibrilleren worden onderbroken en tal van aandoeningen tot gevolg hebben. Indien er sprake is van boezemfibrilleren dan de onregelmatige hartslag de normale bloedcirculatie aanzienlijk kunnen verstoren met allerlei vervelende gevolgen van dien.
5. Bloedvergiftiging: deze gevaarlijke aandoening, die in de medische wereld ook aan wordt geduid als sepsis, wordt gerekend tot de medisch noodgevallen omdat urgente zorg noodzakelijk kan zijn. Een levensbedreigende complicatie van infectie kan een bloedvergiftiging zijn, iets dat vaak voorkomt bij ouderen of mensen met een verzwakt immuunsysteem. Verkleurde delen van de huid kunnen de eerste symptomen zijn van een bloedvergiftiging en in het meest ernstige geval leiden tot een septische shock en zelfs tot het overlijden van de betreffende patiënt.
6. Hyperthyreoïdie:door de schildklier worden twee hormonen (trijodothyronine en tetraiodothyronine, respectievelijk afgekort als T3 en T4) aangemaakt dat bepaalt op welke wijze je lichaamscellen energie zullen gebruiken. Hyperthyreoïdie treedt echter op als het de schildklier overmatige grote hoeveelheden van één of beide hormonen produceert.
7. Adrenerge luchtwegverwijders overdosering: ook in dit geval is er sprake van een medisch spoedgeval. Dringende zorg kan dan ook dit keer weer nodig zijn. Een overdosis adrenerge luchtwegverwijders betekent dat je te veel van een bepaald soort astmamedicatie hebt gebruikt. Voor het gezondheidseffect maakt het echter niet uit of deze overdosering opzettelijk of per ongeluk in je lichaam is terechtgekomen.
8. Uitdroging: op het moment dat er meer vocht uit het lichaam verloren gaat, dan je inneemt, kunnen je organen, cellen en weefsels niet meer optimaal functioneren. In ernstige gevallen van uitdroging kan je hartfunctie dus ook verstoord raken waardoor het te snel gaat kloppen. Uitdroging dient altijd direct te worden aangepakt (milde vormen kunnen thuis gemakkelijk worden behandeld door extra te drinken, maar de ernstige gevallen zullen om een directe medische behandeling in een ziekenhuis vragen). Indien uitdroging niet wordt behandeld, dan kan dit ernstige complicaties en zelfs de dood tot gevolg hebben.
9. Bloeding: door overmatig bloedverlies kan het bloedvolume zodanig afnemen dat het hart sneller moet gaan pompen om toch alle vitale organen in het lichaam van zuurstof en voeding te blijven voorzien. Een bloeding kan overigens niet alleen uitwendig (en dus zichtbaar) zijn, maar ook inwendig voorkomen. In beide gevallen kan er sprake zijn van een levensbedreigende situatie, en daardoor dus ook als een medisch noodgeval, wanneer er sprake is van ernstig bloedverlies.
10. Paroxysmale supraventriculaire tachycardie (PSVT): ook nu zou er sprake kunnen zijn van een medisch noodgeval en kan het noodzakelijk zijn dat er met spoed medisch ingegrepen dient te worden. Mensen die lijden aan PSVT ervaren een sneller hartslag dan normaal.
