Decompensatio cardio is de medische term voor het klinisch syndroom dat in de volksmond beter bekend is als hartfalen. Hartfalen ontstaat als gevolg van het tekortschieten van de pompfunctie van het hart. De combinatie van symptomen en klachten die ontstaan bij hartfalen zijn, direct of indirect, het gevolg van een minder goede werking van het hart. Het orgaan zal niet langer meer in staat zijn om het bloed naar behoren door je lichaam te pompen. Hierdoor zal er niet langer genoeg bloed (en dus zuurstof en voedingsstoffen) naar alle cellen worden gevoerd en evenmin afvalstoffen worden afgevoerd.
Hartfalen
Bij nieuw ontdekt hartfalen zal, afhankelijk van de ontwikkelde klachten en de symptomen waarmee je te maken hebt gehad in het verleden en het heden, een onderscheid gemaakt kunnen worden tussen
- acuut nieuw hartfalen: ontstaat in korte tijd met een hevige kortademigheid waardoor een opname in het ziekenhuis nodig is.
- geleidelijk nieuw hartfalen: hierbij zal er geleidelijk kortademigheid ontstaan en vaak door de huisarts of op de polikliniek van een cardioloog aan het licht komt.
Een ontdekt hartfalen kan verder nog worden onderverdeeld in:
- voorbijgaand hartfalen: het hartfalen kan steeds weer terugkeren op telkens als episodes zich manifesteren.
- chronisch hartfalen: dit hartfalen is vaak stabiel maar kan in de loop van de tijd verslechteren of leiden tot acuut decompenseren.
Verslechterde pompfunctie
De pompfunctie van het hart kan niet alleen in de linker-, maar ook in de rechterkamer van je hart optreden. In het grootste deel van alle gevallen zal echter de linkerkamer niet goed werken. De gevolgen van deze vorm van hartfalen zijn:
- vochtophoping achter de linker hartkamer,
- pulmonaal oedeem (vochtophoping in de longen),
- verhoogde centraal veneuze druk (verhoogde druk in het rechter deel van het hart,
- oedeem in andere delen van het lichaam zoals enkels, buikholte en lever,
- er kan niet genoeg bloed in het lichaam worden rondgepompt,
- spieren krijgen niet genoeg zuurstof en voedingsmiddelen aangevoerd,
- minder eetlust,
- minder goede werking van de nieren,
- problemen met de werking van de hersenen (cognitieve problemen).
Indien de rechter hartkamer niet naar behoren werkt dan zullen er uiteindelijk vergelijkbare klachten optreden omdat beide harthelften aaneen geschakeld zijn. Het enige verschil is dat er bij een falende rechterhelft van het hart niet snel sprake zal zijn van vochtophopingen tussen de longvliezen. Kortademigheid door een verhoogde druk in de longen treedt echter wel op en dan in het bijzonder wanneer je je inspant.
Prognose
De prognose bij hartfalen is over het algemeen niet goed te noemen. Ongeveer één derde van de patiënten met hartfalen is al overleden een jaar na het stellen van de diagnose, de helft is na twee jaar al overleden en slechts één derde is na vijf jaar na de ontdekking van hartfalen nog in leven.
De overlevingskans na hartfalen is gemiddeld minder goed voor mensen die niet in een ziekenhuis opgenomen zijn geweest. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat het hartfalen dan vaak in een latere fase is ontdekt. Bij een opname in het ziekenhuis kan hartfalen immers worden vastgesteld aan de hand van allerlei screenringonderzoeken of al tijdens een bezoek aan de huisarts worden gediagnosticeerd.
Andere gezondheidsklachten
Hartfalenpatiënten hebben meestal ook te maken met een aantal andere niet-fatale hart- en vaatziekten in vergelijking tot mensen van dezelfde leeftijd. Hierbij kun je onder andere denken aan klachten zoals:
- slaapapneu,
- COPD,
- nierfalen.
Vaak moeten dergelijke patiënten ook steeds opnieuw in het ziekenhuis worden opgenomen en zal het hartfalen een negatieve invloed hebben op de kwaliteit van leven (van henzelf maar ook vaak op dat van mensen in hun directe omgeving). Circa de helft van de hartfalenpatiënten zal plotseling komen te overlijden. Waarschijnlijk heeft het overlijden te maken met ventriculaire ritmestoornissen.
