hartTabaksrook is de meest goed te beheersen risicofactor voor het ontwikkelen van hartziektes. Hoewel vrijwel iedere roker zich bewust is van het feit dat roken de kans op kanker verhoogt, weten een groot aantal van hen (helaas) niet dat ze eveneens op jonge leeftijd hun risico op hart- en vaatziekten aanzienlijk door deze ongezonde gewoonte zullen vergroten.
Roken en de kans op hartziektes
In praktijk is vast komen te staan dat de kans op een hartaanval zes keer hoger ligt bij vrouwelijke rokers en drie keer hoger bij mannelijke rokers, in vergelijking tot bij mensen die helemaal nooit gerookt hebben. Ondanks dat roken voor iedereen slecht is, is het inmiddels ook duidelijk geworden dat deze gewoonte in het bijzonder gevaarlijk is voor vrouwen. Er kan zelfs aan worden genomen dat wereldwijd roken verantwoordelijk is voor bijna 36 procent van alle eerste keren dat iemand een hartaanval krijgt.
Niet alleen zal het roken hartaandoeningen veroorzaken, maar ook wanneer je eenmaal lijdt aan een hartziekte, maar desondanks blijft roken, de situatie aanzienlijk zal verergeren en veel sneller achteruitgaan. Mensen die blijven roken nadat ze een hartaanval gehad hebben lopen dus een veel grotere kans op meer hartaanvallen in de toekomst. Mensen die roken na een bypass-operatie en/of na het plaatsen van stents, zullen veel vaker te maken krijgen met het ontwikkelen van een blokkade in de behandelde slagader. Rokers met een coronaire hartziekte of hartfalen hebben een zelfs een aanzienlijk hoger risico op vroegtijdig overlijden in vergelijking tot mensen die niet roken die aan deze aandoeningen lijden.
Het roken van tabak zal bovendien atherosclerose aanzienlijk weten te versnellen. Hierbij dien je je goed te beseffen dat dit een ziekteproces is dat de volgende aandoeningen kan veroorzaken:
- CAD,
- hartfalen en hartsteken,
- perifere vaatziekte,
- beroerte,
- aneurysma van de grote lichaamsslagader (aorta),
- plotselinge hartdood.
Hoe veroorzaakt roken hartziektes?
Roken zal atherosclerose op uiteenlopende wijzen kunnen versnellen:
- Roken verhoogt het LDL-cholesterol (in de volksmond ook wel het slechte cholesterol genoemd) en verlaagt het HDL-cholesterol.
- Tabakswaren bevatten diverse chemische stoffen die de wanden van de bloedvaten kunnen irriteren, waardoor de vaatwanden kunnen gaan ontsteken, beschadigd kunnen raken en uiteindelijk kunnen verdikken. Al deze aandoeningen zullen in verband gebracht kunnen worden met atherosclerose.
- Roken zal het adrenaline gehalte in je bloed verhogen waardoor de bloeddruk en druk op je hart toe zullen nemen, met als gevolg dat de bloedvaten zich zullen vernauwen.
- Roken verhoogt op een abnormale wijze de neiging van het bloed om bloedstolsels in bloedvaten te gaan vormen, waardoor de kans op het acuut coronair syndroom (ACS) toe zal nemen.
Naast het versnellen van atherosclerose heeft tabaksrook nog andere schadelijke effecten op het cardiovasculaire systeem:
- De nicotine die in tabak zit, zal bijdragen aan het verhogen van het hartritme en de bloeddruk wanneer iemand bijvoorbeeld een sigaret heeft gerookt.
- Roken verhoogt serum homocysteïne gehalte. Van deze stof wordt vermoed dat deze schade aan de bloedvaten veroorzaakt.
- Roken verhoogt het koolmonoxidegehalte in het bloed waardoor er minder zuurstof naar de diverse weefsels in het lichaam kan worden getransporteerd.
Bovendien heeft roken niet alleen invloed op de roker zelf, maar zal deze ongezonde gewoonte ook zijn, of haar, familie, vrienden en geliefden beïnvloeden die meeroken (door de tabaksrook van de roker in te ademen). Ondanks het feit dat de informatie waaruit blijkt dat dit meeroken de kans op hart- en vaatziekten vergroot, niet zo duidelijk vast zijn gesteld als voor de rokers zelf, zijn de meeste onderzoeken het er absoluut over eens dat het risico voor onschuldige omstanders toeneemt als zij tabaksrook binnenkrijgen.
De acute gevolgen van roken
Een groot aantal van de schadelijke effecten dat het gevolg is van roken kunnen relatief vaak plotseling optreden. Veranderingen in het hartritme en de bloeddruk, de negatieve stollingseffecten en zelfs een aantal van de chemische veranderingen in de bloedvaten kunnen zich immers direct aandienen wanneer je bijvoorbeeld een sigaret opsteekt.
De voordelen voor het hart van stoppen met roken
Net zoals het roken van tabak atherosclerose zal versnellen, geldt ook dat wanneer je stopt met deze ongezonde gewoonte, je de voortgang van atherosclerose kunt vertragen. Bovendien zal door te stoppen met roken feitelijk de volledige werking van je bloedvaten aanzienlijk verbeteren. De kans op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten zal snel gaan dalen nadat je bent gestopt met roken en steeds verder afnemen naarmate je langere tijd niet meer rookt.
Na een hartaanval hebben rokers die stoppen direct een veel lager risico om te komen te overlijden in de nabije toekomst, dan mensen die niet met deze ongezonde gewoonte stoppen. Stoppen met roken vermindert eveneens in forse mate het risico op het krijgen van een nieuwe hartaanval. Ook zal de kans op het ontwikkelen van een beroerte aanzienlijk kleiner worden na verloop van tijd nadat je gestopt bent met roken. Deze voordelen van het stoppen met roken worden overigens zowel bij mannen als bij vrouwen gezien van alle leeftijden.
Waarom zou je direct met roken dienen te stoppen?
Een groot aantal van de nadelige gevolgen van roken zal acuut optreden, dus direct nadat je bijvoorbeeld een sigaret op hebt gestoken. Dit betekent dat je kans op een acuut hartaanval binnen 24 tot 48 uur na het roken van je laatste sigaret daadwerkelijk zal afnemen. Om die reden moet je dus niet alleen minderen met roken, je dient eveneens zo snel mogelijk volledig te stoppen met roken (en met het meeroken met anderen).
Slotopmerking
Roken kan worden gezien als de meest belangrijke vermijdbare oorzaak van vroegtijdige hartaandoeningen en beroertes. De voordelen van het stoppen met roken zijn overigens goed onderbouwd en bovenal zullen de voordelen ervan al binnen een dag of twee na het roken van je laatste sigaret zich al openbaren.
